อัฟกานิสถาน

อัฟกานิสถาน ( / æ ɡ æ n ɪ s T æ n , æ ɡ ɑː n ɪ s T ɑː n / ( ฟัง )เกี่ยวกับเสียงนี้ ; [14] Pashto / Dari : افغانستان , Pashto: อัฟกานิสถาน [avɣɒnisˈtɒn, ab-] , [b] Dari: Afġānestān [avɣɒnestɒn] ) อย่างเป็นทางการสาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถานเป็นภูเขาในประเทศที่ไม่มีทางออกทะเลที่สี่แยกของกลางและเอเชียใต้ อัฟกานิสถานมีพรมแดนติดกับปากีสถานทางทิศตะวันออกและทิศใต้ อิหร่านไปทางตะวันตก เติร์กเมนิสถาน ,อุซเบกิและทาจิกิสถานไปทางเหนือ; และจีนไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ มีพื้นที่ 652,000 ตารางกิโลเมตร (252,000 ตารางไมล์) เป็นประเทศภูเขาที่มีที่ราบทางทิศเหนือและทิศตะวันตกเฉียงใต้ คาบูลเป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุด ประชากรประมาณ 32 ล้านคนประกอบด้วยชาติพันธุ์ส่วนใหญ่Pashtuns , Tajiks , HazarasและUzbeks

สาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน

  • دافغانستاناسلاميجمهوریت  ( Pashto )
  • Da AfġānistānIslāmī Jumhoryat
  • جمهوریاسلامیافغانستان  ( ดารี )
  • Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afġānestān
ภาษิต:  لاإلهإلاالله, محمدرسولالله
" La 'ilāha'illā llah, Muhammadun rasūlu llah "
"ไม่มีพระเจ้า แต่อัลลอ ; มูฮัมหมัด . เป็นทูตของอัลลอ" ( ชาฮาดา )
เพลงสรรเสริญพระบารมี:  Milli Surūd
مليسرود
( "เพลงชาติ" )
อัฟกานิสถาน (orthographic projection) .svg
เมืองหลวง
และเมืองที่ใหญ่ที่สุด
คาบูล
33 ° N 65 ° E / 33 °น. 65 °จ / 33; 65พิกัด : 33 °น. 65 °จ / 33 °น. 65 °จ / 33; 65
ภาษาราชการ (s)
  • Pashto , Dari Persian [1]
Dari 27 ล้าน (77%) ( L1 + L2 ), Pashto 16.8 ล้าน (48%) [2] [3]
กลุ่มชาติพันธุ์
  • 42% Pashtun
  • 27% ทาจิก
  • ฮาซาร่า 9%
  • 9% อุซเบก
  • 4% Aimaq
  • 3% เติร์กเมนิสถาน
  • 2% บาลอค
  • อื่น ๆ 4% [4]
ศาสนา
  • 99.7% นับถือศาสนาอิสลาม ( ทางการ )
  • 0.3% อื่น ๆ
Demonym (s)อัฟกานิสถาน[เป็น] [7] [8]
รัฐบาล สาธารณรัฐอิสลามแบบรวมประธานาธิบดี
•  ประธาน
Ashraf Ghani
•  รองประธานคนที่ 1
Amrullah Saleh
•  รองประธานคนที่ 2
Sarwar เดนมาร์ก
สภานิติบัญญัติสมัชชาแห่งชาติ
•  บ้านชั้นบน
บ้านของผู้สูงอายุ
•  บ้านชั้นล่าง
บ้านของประชาชน
รูปแบบ
•  อาณาจักร Hotak
1709
•  จักรวรรดิ Durrani
พ.ศ. 2290
•  เอมิเรตแห่งอัฟกานิสถาน
พ.ศ. 2366
•  ได้รับการยอมรับ
19 สิงหาคม พ.ศ. 2462
•  ราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน
9 มิถุนายน พ.ศ. 2469
•  คำประกาศของสาธารณรัฐ
17 กรกฎาคม 2516
•  รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน
26 มกราคม 2547
พื้นที่
• รวม
652,230 [9]  กม. 2 (251,830 ตร. ไมล์) ( 40 )
• น้ำ (%)
เล็กน้อย
ประชากร
•ประมาณการปี 2019
32,225,560 [10] ( 44 )
•ความหนาแน่น
46 / กม. 2 (119.1 / ตร. ไมล์) ( 174th )
GDP  ( PPP )ประมาณการปี 2018
• รวม
72.911 พันล้านดอลลาร์[11] ( อันดับที่ 96 )
•ต่อหัว
$ 2,024 [11] ( 169 )
GDP  (เล็กน้อย)ประมาณการปี 2018
• รวม
21.657 พันล้านดอลลาร์[11] ( อันดับที่ 111 )
•ต่อหัว
$ 493 [11] ( 177th )
จินี (2008)ลดลงในเชิงบวก 27.8 [12]
ต่ำ  ·  อันดับ 1
HDI  (2019)เพิ่มขึ้น 0.511 [13]
ต่ำ  ·  169
สกุลเงินอัฟกานิสถาน (افغانی) ( AFN )
เขตเวลาUTC +4: 30 ปฏิทินแสงอาทิตย์ (D †)
ด้านการขับขี่ขวา
รหัสโทร+93
รหัส ISO 3166AF
TLD อินเทอร์เน็ต.af افغانستان.

มนุษย์อาศัยอยู่ในอัฟกานิสถานตอนนี้อย่างน้อย 50,000 ปีก่อน [15] สิ่งมีชีวิตที่ตั้งถิ่นฐานเกิดขึ้นในภูมิภาคเมื่อ 9,000 ปีก่อนโดยค่อยๆพัฒนาไปสู่อารยธรรมสินธุ ( ไซต์Shortugai ) อารยธรรม Oxus (เว็บไซต์ Dashlyji) และอารยธรรม Helmand ( ไซต์Mundigak ) ของสหัสวรรษที่ 3 ก่อนคริสตศักราช [16] ชาวอินโด - อารยันอพยพผ่านเขตBactria - MargianaไปยังGandharaตามด้วยการเพิ่มขึ้นของวัฒนธรรม Yaz I ในยุคเหล็ก (ประมาณ 1500–1100 ก่อนคริสตศักราช), [17]ซึ่งมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับวัฒนธรรมที่ปรากฎในAvestaตำราศาสนาโบราณของโซโรอัสเตอร์ [18]ภูมิภาคแล้วก็รู้จัก " Ariana " ลดลงไปAchaemenidเปอร์เซียในคริสตศักราชศตวรรษที่ 6, ผู้พิชิตพื้นที่ไปทางทิศตะวันออกของพวกเขาเท่าที่แม่น้ำสินธุ Alexander the Greatบุกภูมิภาคในคริสตศักราชศตวรรษที่ 4 ซึ่งแต่งงานRoxanaใน Bactria ก่อนที่เขาจะรณรงค์คาบูลหุบเขาที่เขาต้องเผชิญกับการต่อต้านจากAspasioiและชนเผ่า Assakan กรีก Bactrian ราชอาณาจักรกลายเป็นด้านตะวันออกของโลกขนมผสมน้ำยา หลังจากการยึดครองโดยชาวอินเดียโมรียันพุทธศาสนาและศาสนาฮินดูเจริญรุ่งเรืองในภูมิภาคนี้เป็นเวลาหลายศตวรรษ KushanจักรพรรดิKanishkaผู้ปกครองจากเมืองหลวงของฝาแฝดของเขาKapisiและPuruṣapuraเล่นบทบาทสำคัญในการแพร่กระจายของมหายานพุทธศาสนาไปยังประเทศจีนและเอเชียกลาง ราชวงศ์ต่างๆทางพุทธศาสนาอื่น ๆ ที่มาจากภูมิภาคนี้เช่นกันรวมทั้งKidarites , Hephthalites , Alkhons , Nezaks , Zunbilsและเติร์ก Shahis

ชาวมุสลิมนำศาสนาอิสลามเพื่อSassanian -held แรตและZaranjในช่วงกลางศตวรรษที่ 7 ในขณะที่ฟูลเลอร์อิสลามก็ประสบความสำเร็จระหว่างวันที่ 9 และ 12 ศตวรรษภายใต้Saffarid , Samanid , เวิร์ซและGhuridราชวงศ์ อะไหล่ของภูมิภาคถูกปกครองในภายหลังโดยKhwarazmian , Khalji , Timurid , Lodi , Sur , โมกุลและวิดจักรวรรดิ [19]ประวัติศาสตร์ทางการเมืองของรัฐสมัยใหม่ของอัฟกานิสถานเริ่มต้นด้วยราชวงศ์ Hotakซึ่งก่อตั้งMirwais Hotakประกาศทางตอนใต้ของอัฟกานิสถานเป็นอิสระใน 1709 ใน 1747, อาห์หมัดชาห์ Durraniก่อตั้งจักรวรรดิ Durraniกับทุนที่กันดาฮาร์ ในปี พ.ศ. 2319 เมืองหลวง Durrani ถูกย้ายไปที่คาบูลในขณะที่เปชาวาร์กลายเป็นเมืองหลวงแห่งฤดูหนาว [20]หลังพ่ายแพ้ให้กับชาวซิกข์ในปีพ . ศ. 2366 ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 อัฟกานิสถานกลายเป็นรัฐกันชนใน " เกมใหญ่ " ระหว่างบริติชอินเดียและจักรวรรดิรัสเซีย [21] [22]ในสงครามอังกฤษ - อัฟกานิสถานครั้งที่ 1 บริษัท อินเดียตะวันออกของอังกฤษได้เข้าควบคุมอัฟกานิสถานในช่วงสั้น ๆ แต่หลังจากสงครามอังกฤษ - อัฟกานิสถานครั้งที่สามในปีพ. ศ. 2462 ประเทศนี้ปราศจากอิทธิพลจากต่างประเทศในที่สุดก็กลายเป็นระบอบกษัตริย์ภายใต้อมานุลลาห์ข่านจนกระทั่งเกือบ 50 ปีต่อมาเมื่อซาฮีร์ชาห์ถูกโค่นล้มและมีการจัดตั้งสาธารณรัฐ ในปีพ. ศ. 2521 หลังการรัฐประหารครั้งที่สองอัฟกานิสถานได้กลายเป็นรัฐสังคมนิยมครั้งแรกโดยเริ่มจากสงครามโซเวียต - อัฟกานิสถานในช่วงทศวรรษที่ 1980 เพื่อต่อต้านกลุ่มกบฏมูจาฮิดี2539 โดยส่วนใหญ่ของประเทศถูกยึดโดยกลุ่มตอลิบานที่นับถือศาสนาอิสลามซึ่งปกครองในระบอบเผด็จการมานานกว่าห้าปี พวกเขาถูกถอดออกจากอำนาจหลังจากการรุกรานของสหรัฐฯในปี 2544 แต่ยังคงควบคุมส่วนสำคัญของประเทศ สงครามระหว่างรัฐบาลและตอลิบานได้มีส่วนร่วมในการเป็นอมตะของปัญหาของอัฟกานิสถานสิทธิมนุษยชนรวมทั้งภาวะแทรกซ้อนของสิทธิสตรีกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนจำนวนมากมุ่งมั่นที่ทั้งสองฝ่ายเช่นการฆ่าพลเรือนลักพาตัวทรมาน

อัฟกานิสถานเป็นรวมประธานาธิบดีสาธารณรัฐอิสลาม ประเทศนี้มีการก่อการร้ายในระดับสูงความยากจนการขาดสารอาหารของเด็กและการคอร์รัปชั่น มันเป็นสมาชิกของสหประชาชาติที่องค์การความร่วมมืออิสลามที่สมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือในภูมิภาคที่กลุ่ม 77ที่องค์การความร่วมมือทางเศรษฐกิจและขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด เศรษฐกิจของอัฟกานิสถานเป็นปีที่ 96 ของโลกที่ใหญ่ที่สุดที่มีผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ของ 72.9 $ โดยเท่าเทียมกันของอำนาจซื้อ ; ประเทศมีอัตราค่าโดยสารแย่ลงมากในแง่ของ GDP ต่อหัว (PPP) โดยอยู่ในอันดับที่ 169 จาก 186 ประเทศในปี 2018

รากชื่อ " อัฟกานิสถาน " ถูกตามที่นักวิชาการบางคนมาจากชื่อของAśvakanหรือAssakanชาวโบราณของเทือกเขาฮินดูกูชภูมิภาค [23] [24] [25] [26] [27] Aśvakanแปลตามตัวอักษรว่า "คนขี่ม้า" "คนเลี้ยงม้า" หรือ " ทหารม้า " (มาจากaśvaหรือaspaคำภาษาสันสกฤตและภาษาอเวแตนสำหรับ " ม้า ") [28]ประวัติศาสตร์ ethnonym อัฟกานิสถานถูกนำมาใช้ในการอ้างถึงชาติพันธุ์Pashtuns [29]รูปแบบของชื่อภาษาอาหรับและเปอร์เซียAfġānได้รับการรับรองเป็นครั้งแรกในหนังสือภูมิศาสตร์Hudud al-'Alam ในศตวรรษที่ 10 [30]ส่วนสุดท้ายของชื่อ " -stan " เป็นคำต่อท้ายภาษาเปอร์เซียสำหรับ "place of" ดังนั้น "อัฟกานิสถาน" จึงแปลว่า "ดินแดนแห่งอัฟกัน" หรือ "ดินแดนแห่งปัชตุน" ในความหมายทางประวัติศาสตร์ อ้างอิงจากสารานุกรมอิสลามฉบับที่สาม: [31]

ชื่ออัฟกานิสถาน (Afghanistan, ที่ดินของชาวอัฟกัน / Pashtuns, afāghinaร้องเพลง. อัฟกานิสถาน ) สามารถโยงไปถึงแปดต้น / ศตวรรษที่สิบสี่เมื่อมันกำหนดส่วนทางทิศตะวันออกของKartidดินแดน ชื่อนี้ถูกใช้ในบางพื้นที่ในจักรวรรดิṢafavidและโมกุลที่ชาวอัฟกันอาศัยอยู่ในภายหลัง ในขณะที่อิงกับชนชั้นนำที่สนับสนุนโดยรัฐของAbdālī / Durrānī Afghans รัฐบาลSadzāʾī Durrānīที่เข้ามาในปี 1160/1747 ไม่ได้ถูกเรียกว่าอัฟกานิสถานในสมัยของตนเอง ชื่อนี้กลายเป็นการกำหนดรัฐเฉพาะในช่วงการแทรกแซงของอาณานิคมในศตวรรษที่สิบเก้า

ทันสมัยรัฐธรรมนูญของอัฟกานิสถานระบุว่าคำว่า "อัฟกานิสถาน" จะนำไปใช้กับทุกพลเมืองของอัฟกานิสถาน [32] [7]

เต็นท์ของคน เร่ร่อนชาวอัฟกานิสถานในจังหวัด Badghisทางตอนเหนือ ของอัฟกานิสถาน หมู่บ้านเกษตรกรรมชาวนาในยุคแรกเริ่มเกิดขึ้นในอัฟกานิสถานเมื่อประมาณ 7,000 ปีก่อน

จักรวรรดิจำนวนมากและสหราชอาณาจักรได้เพิ่มขึ้นนอกจากนี้ยังมีอำนาจในอัฟกานิสถานเช่นกรีก Bactrians , อินโดไซเธียน , Kushans , Kidarites , Hephthalites , Alkhons , Nezaks , Zunbils , เติร์ก Shahis , ฮินดู Shahis , Lawiks , Saffarids , Samanids , Ghaznavids , Ghurids , Khwarazmians , Khaljis , Kartids , Lodis , Surs , Mughalsและสุดท้ายคือราชวงศ์HotakและDurraniซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นทางการเมืองของรัฐสมัยใหม่ [33]ตลอดหลายพันปีหลายเมืองในอัฟกานิสถานยุคปัจจุบันทำหน้าที่เป็นเมืองหลวงของจักรวรรดิต่างๆ ได้แก่ Bactra ( Balkh ), Alexandria on the Oxus ( Ai-Khanoum ), Kapisi , Sigal , Kabul , Kunduz , Zaranj , Firozkoh , Herat , Ghazna ( Ghazni ), บินบัน ( บามิยัน ), และกันดาฮาร์ .

ประเทศนี้ตั้งอยู่ในจุดเชื่อมต่อที่ไม่เหมือนใครซึ่งอารยธรรมต่างๆมีปฏิสัมพันธ์และต่อสู้กันบ่อยครั้ง เป็นที่ตั้งของชนชาติต่างๆตลอดหลายยุคหลายสมัยในหมู่พวกเขาคือชนชาติอิหร่านโบราณที่สร้างบทบาทที่โดดเด่นของภาษาอินโด - อิหร่านในภูมิภาคนี้ หลายจุดที่ดินที่ได้รับการจดทะเบียนภายในภูมิภาคอาณาจักรกว้างใหญ่ในหมู่พวกเขาAchaemenid เอ็มไพร์ที่มาซิโดเนียจักรวรรดิที่ราชวงศ์โมริยะและจักรวรรดิอิสลาม [34]เพื่อความสำเร็จในการต่อต้านการยึดครองของต่างชาติในช่วงศตวรรษที่ 19 และ 20 อัฟกานิสถานได้รับการขนานนามว่า "สุสานแห่งจักรวรรดิ" [35]แม้ว่าจะไม่ทราบว่าใครเป็นผู้บัญญัติศัพท์ [36]

ยุคก่อนประวัติศาสตร์และสมัยโบราณ

การขุดค้นสถานที่ก่อนประวัติศาสตร์ชี้ให้เห็นว่ามนุษย์อาศัยอยู่ในประเทศอัฟกานิสถานตอนนี้อย่างน้อย 50,000 ปีมาแล้วและชุมชนเกษตรกรรมในพื้นที่นั้นอยู่ในกลุ่มที่เก่าแก่ที่สุดในโลก สถานที่สำคัญของกิจกรรมทางประวัติศาสตร์ในยุคแรกหลายคนเชื่อว่าอัฟกานิสถานเปรียบเทียบกับอียิปต์ในแง่ของคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของแหล่งโบราณคดี [15] [37]

ขอบเขตของ อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุในช่วงที่เติบโตเต็มที่

การสำรวจทางโบราณคดีที่ทำในศตวรรษที่ 20 แสดงให้เห็นว่าพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ของอัฟกานิสถานได้รับการเชื่อมต่ออย่างใกล้ชิดทางวัฒนธรรมและการค้าขายกับเพื่อนบ้านทางตะวันออกตะวันตกและทางเหนือ สิ่งประดิษฐ์ตามแบบฉบับของยุค , หิน , ยุค , สำริดและยุคเหล็กได้ถูกพบในอัฟกานิสถาน อารยธรรมเมืองเชื่อว่าจะได้เริ่มเป็นช่วงต้น 3000 คริสตศักราชและเมืองต้นของMundigak (ใกล้กันดาฮาร์ทางตอนใต้ของประเทศ) เป็นศูนย์กลางของการวัฒนธรรมเฮ็ การค้นพบล่าสุดพบว่าอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุขยายไปสู่อัฟกานิสถานในยุคปัจจุบันทำให้อารยธรรมโบราณในปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของปากีสถานอัฟกานิสถานและอินเดีย ในรายละเอียดเพิ่มเติมจะขยายจากวันนี้ทางตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถานไปจนถึงอินเดียตะวันตกเฉียงเหนือและอัฟกานิสถานตะวันออกเฉียงเหนือ พบไซต์ลุ่มแม่น้ำสินธุบนแม่น้ำ Oxusที่Shortugaiทางตอนเหนือของอัฟกานิสถาน [38] [39]มีอาณานิคม IVC ขนาดเล็กหลายแห่งที่พบในอัฟกานิสถานเช่นกัน

หลังจากปี 2000 ก่อนคริสตศักราชคลื่นของคนกึ่งเร่ร่อนจากเอเชียกลางเริ่มเคลื่อนตัวลงใต้เข้าสู่อัฟกานิสถาน ในหมู่พวกเขาหลายคนอินโดยุโรปที่พูดอินโดชาวอิหร่าน ชนเผ่าเหล่านี้ในภายหลังอพยพต่อไปในเอเชียใต้, เอเชียตะวันตกและต่อยุโรปผ่านทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือพื้นที่ของทะเลสาบแคสเปียน ภูมิภาคในเวลานั้นก็จะเรียกว่าAriana [15] [40]

ศาสนาโซโรอัสเตอร์และยุคเฮลเลนิก

เข็มขัดไซเธียน "Bactrian gold" ที่แสดง ถึง Dionysusจาก Tillya TepeในเขตBactriaอันเก่าแก่

ศาสนาโซโรอัสเตอร์เป็นที่เชื่อกันโดยที่จะต้องเกิดขึ้นในตอนนี้คืออะไรอัฟกานิสถานระหว่าง 1800 และคริสตศักราช 800 เป็นผู้ก่อตั้งZoroasterคิดว่าจะมีชีวิตอยู่และเสียชีวิตในBalkh ภาษาอิหร่านตะวันออกโบราณอาจถูกพูดในภูมิภาคในช่วงเวลาที่ลัทธิโซโรแอสเตอร์เพิ่มขึ้น ในช่วงกลางของศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตศักราช Achaemenids ได้โค่นล้มMedesและรวมArachosia , AriaและBactriaไว้ในเขตแดนทางตะวันออก จารึกบนหลุมศพของDarius ฉันแห่งเปอร์เซียกล่าวถึงกรุงคาบูลวัลเลย์ในรายการของ 29 ประเทศที่เขาจะสามารถเอาชนะได้ [41]พื้นที่ของArachosiaรอบ ๆ Kandahar ทางตอนใต้ของอัฟกานิสถานในปัจจุบันเคยเป็นโซโรแอสเตอร์เป็นหลักและมีบทบาทสำคัญในการถ่ายโอน Avesta ไปยังเปอร์เซียดังนั้นบางคนจึงถือว่าเป็น "บ้านเกิดที่สองของ Zoroastriansm" . [42] [43] [44]

Alexander the Greatและกองกำลังของเขามาซิโดเนียมาในอัฟกานิสถานในปีคริสตศักราช 330 หลังจากที่เอาชนะดาไรอัสที่สามของเปอร์เซียปีก่อนหน้านี้ในการต่อสู้ของกาเม หลังจากการยึดครองช่วงสั้น ๆ ของอเล็กซานเดอร์รัฐผู้สืบทอดของจักรวรรดิ Seleucid ได้ควบคุมภูมิภาคนี้จนถึงปีคริสตศักราช 305 เมื่อพวกเขามอบส่วนใหญ่ให้กับจักรวรรดิโมรียาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสนธิสัญญาพันธมิตร ชาวมอเรียนควบคุมพื้นที่ทางตอนใต้ของฮินดูกูชจนกระทั่งพวกเขาถูกโค่นล้มในราว 185 คริสตศักราช การลดลงของพวกเขาเริ่มที่ 60 ปีหลังจากที่พระเจ้าอโศกกฎ 's สิ้นสุดวันที่นำไปสู่การขนมผสมน้ำยา reconquest โดยกรีก Bactrians มากของมันเร็ว ๆ นี้ออกไปจากพวกเขาและกลายเป็นส่วนหนึ่งของอินโดอาณาจักรกรีก พวกเขาพ่ายแพ้และถูกขับไล่โดยชาวอินโด - ไซเธียนในช่วงปลายศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตศักราช [4] [45]

สมัยฮินดูและพุทธ

A map centered on the Mediterranean and Middle East showing the extent of the Roman Republic (Purple), Selucid Empire (Blue), and Parthia (Yellow) around 200 BCE.
พาร์เทียสีเหลืองแรเงาคู่กับ จักรวรรดิ Seleucid (สีน้ำเงิน) และ สาธารณรัฐโรมัน (สีม่วง) ประมาณ 200 ก่อนคริสตศักราช

เส้นทางสายไหมปรากฏในช่วงคริสตศักราชศตวรรษที่แรกและอัฟกานิสถานเจริญรุ่งเรืองกับการค้าที่มีเส้นทางไปยังประเทศจีน, อินเดีย, เปอร์เซียและทิศตะวันตกเฉียงเหนือไปยังเมืองของคารา , SamarkandและKhivaในปัจจุบันวันอุซเบกิ [46]สินค้าและความคิดมีการแลกเปลี่ยนที่จุดศูนย์นี้เช่นผ้าไหมจีน, สีเงินและสีทองเปอร์เซียโรมันในขณะที่ภาคเหนือของอัฟกานิสถานในปัจจุบันได้รับการทำเหมืองแร่และการค้าไพฑูรย์หิน[47]ส่วนใหญ่มาจากบาดัคชานภูมิภาค

ในช่วงศตวรรษแรกก่อนคริสตศักราชจักรวรรดิพาร์เธียนได้เข้ายึดครองภูมิภาคนี้ แต่เสียให้กับข้าราชบริพารอินโด - พาร์เธียนของตน ในช่วงกลางถึงปลายศตวรรษแรก ส.ศ. อาณาจักร Kushanอันกว้างใหญ่ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ในอัฟกานิสถานได้กลายเป็นผู้อุปถัมภ์วัฒนธรรมทางพุทธศาสนาอย่างมากทำให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองไปทั่วภูมิภาค Kushans ถูกโค่นล้มโดยSassanidsในศตวรรษที่ 3 CE แม้ว่าIndo-Sassanidsยังคงปกครองอย่างน้อยบางส่วนของภูมิภาค ตามมาด้วยชาวไคดาไรต์ที่ถูกแทนที่ด้วยชาวเฮฟธาไลต์ พวกเขาถูกแทนที่โดยTurk Shahiในศตวรรษที่ 7 พุทธเติร์กฮิกรุงคาบูลถูกแทนที่ด้วยราชวงศ์ฮินดูก่อน Saffarids เอาชนะในพื้นที่ 870 นี้ราชวงศ์ฮินดูถูกเรียกว่าฮิฮินดู [48]พื้นที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใต้ส่วนใหญ่ของประเทศยังคงถูกครอบงำด้วยวัฒนธรรมของชาวพุทธ [49] [50]

ประวัติศาสตร์ยุคกลาง

การพิชิตอิสลาม

การปกครองของ Saffarid ในระดับสูงสุดภายใต้ Ya'qub b. al-Layth al-Saffar

ชาวอาหรับมุสลิมนำศาสนาอิสลามมาสู่เมือง HeratและZaranjในปีค. ศ. 642 และเริ่มแพร่กระจายไปทางตะวันออก ชาวพื้นเมืองบางส่วนที่พวกเขาพบยอมรับในขณะที่คนอื่น ๆ ไม่พอใจ ก่อนที่ศาสนาอิสลามจะได้รับการแนะนำผู้คนในภูมิภาคนี้ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธและชาวโซโรแอสเตรียน แต่ยังมีผู้นับถือนิกายสุริยะและนานะชาวยิวและคนอื่น ๆ Zunbilsและคาบูลฮิเอาชนะครั้งแรกใน 870 CE โดยSaffaridมุสลิม Zaranj ต่อมาSamanids ได้ขยายอิทธิพลของศาสนาอิสลามไปทางใต้ของฮินดู Kush มีรายงานว่าชาวมุสลิมและผู้ที่ไม่ใช่มุสลิมยังคงอาศัยอยู่เคียงข้างกันในคาบูลก่อนที่Ghaznavidsจะขึ้นสู่อำนาจในศตวรรษที่ 10 [51] [52] [53]

โดยศตวรรษที่ 11 มะห์มุดแห่งซนิพ่ายแพ้ที่เหลือผู้ปกครองชาวฮินดูและมีประสิทธิภาพIslamizedภูมิภาคที่กว้างขึ้น[54]มีข้อยกเว้นของKafiristan [55]มุดทำGhazniเป็นเมืองที่มีความสำคัญและปัญญาชนเช่นประวัติศาสตร์อุปถัมภ์Al-BiruniและกวีFerdowsi [56]เวิร์ซราชวงศ์ถูกล้มล้างโดยGhuridsซึ่งความสำเร็จของสถาปัตยกรรมรวมถึงระยะไกลสุเหร่าแยม Ghurids ควบคุมอัฟกานิสถานเป็นเวลาน้อยกว่าหนึ่งศตวรรษก่อนที่จะถูกพิชิตโดยราชวงศ์ Khwarazmianในปี 1215 [57]

Mongols และ Babur

มัสยิดบลูในมะซารีชะรีฟถูกสร้างขึ้นในศตวรรษที่ 15

ในปีค. ศ. 1219 เจงกีสข่านและกองทัพมองโกลเข้ายึดครองภูมิภาคนี้ กองกำลังของเขาจะกล่าวได้ทำลายเมือง Khwarazmian ของแรตและBalkhเช่นเดียวกับบา [58]การทำลายล้างที่เกิดจากชาวมองโกลบังคับให้ชาวบ้านจำนวนมากต้องกลับไปสู่สังคมชนบทเกษตรกรรม [59] การปกครองของชาวมองโกลยังคงดำเนินต่อไปพร้อมกับIlkhanateทางตะวันตกเฉียงเหนือในขณะที่ราชวงศ์ Khaljiปกครองพื้นที่ของชนเผ่าอัฟกานิสถานทางตอนใต้ของฮินดู Kush จนกระทั่งการรุกรานของTimur (aka Tamerlane) ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งจักรวรรดิ Timuridในปี 1370 ภายใต้การปกครองของShah Rukhเมืองนี้ทำหน้าที่เป็นจุดโฟกัสของTimurid Renaissanceซึ่งความรุ่งเรืองตรงกับฟลอเรนซ์ของยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาอิตาลีในฐานะศูนย์กลางของการเกิดใหม่ทางวัฒนธรรม [60] [61]

ในศตวรรษที่ 16 ต้นบาร์เบอร์มาจากFerghanaและจับคาบูลจากราชวงศ์ Arghun [62]ระหว่างศตวรรษที่ 16 และ 18 อุซเบกคานาเตแห่งบูคาร่าซาฟาวิดของอิหร่านและอินเดียมุกัลปกครองบางส่วนของดินแดน [63]ในช่วงยุคกลางในพื้นที่ตะวันตกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถานถูกอ้างถึงโดยใช้ชื่อในระดับภูมิภาคKhorasan สองในสี่เมืองหลวงของ Khorasan ( แรตและBalkh ) ตั้งอยู่ในขณะนี้ในอัฟกานิสถานในขณะที่ภูมิภาคของกันดาฮาร์ , Zabulistan , ซนิ , Kabulistanและอัฟกานิสถานที่เกิดขึ้นที่ชายแดนระหว่าง Khorasan และอินเดีย อย่างไรก็ตามจนถึงศตวรรษที่ 19 คำว่า Khorasan มักใช้ในหมู่ชาวพื้นเมืองเพื่ออธิบายประเทศของตน เซอร์จอร์จเอลฟินสโตนเขียนด้วยความประหลาดใจว่าประเทศที่คนนอกรู้จักในชื่อ "อัฟกานิสถาน" ถูกเรียกโดยผู้อยู่อาศัยของตนว่า "โคราซาน" และเจ้าหน้าที่อัฟกานิสถานคนแรกที่เขาพบที่ชายแดนยินดีต้อนรับเขาสู่โคราซาน [64] [65] [66] [67]

ประวัติศาสตร์สมัยใหม่

ราชวงศ์ Hotak และ Durrani

ภาพเหมือนของ Ahmad Shah Durrani, c. พ.ศ. 2357

ในปี 1709 Mirwais Hotakซึ่งเป็นหัวหน้าเผ่าGhilzaiในท้องถิ่นได้ทำการกบฏต่อ Safavids ได้สำเร็จ เขาเอาชนะGurgin Khanและก่อตั้งอาณาจักรของตัวเอง [68] Mirwais เสียชีวิตจากสาเหตุตามธรรมชาติใน 1715 และประสบความสำเร็จโดยพี่ชายของเขาอับดุลอาซิซที่ถูกฆ่าตายในเร็ว ๆ นี้โดย Mirwais ลูกชายมุดในข้อหากบฏ มาห์มุดนำกองทัพอัฟกานิสถานในปี 1722 ไปยังเมืองหลวงของเปอร์เซียที่อิสฟาฮานยึดเมืองนี้ได้หลังการรบที่กัลนาบาดและประกาศตัวว่าเป็นกษัตริย์แห่งเปอร์เซีย [68]อัฟกานิสถานราชวงศ์ถูกตัดขาดจากเปอร์เซียโดยNader อิหร่านหลังจากที่ 1729 การต่อสู้ของแดม

ในปี 1738 Nader Shah และกองกำลังของเขาเข้ายึด Kandahar ซึ่งเป็นฐานที่มั่นสุดท้ายของ Hotak จาก Shah Hussain Hotakซึ่งเป็นจุดที่อาหมัด Shah Durraniวัย 16 ปีที่ถูกจองจำได้รับการปลดปล่อยและเป็นผู้บัญชาการกองทหารของอัฟกานิสถาน ไม่นานหลังจากนั้นเปอร์เซียและอัฟกานิสถานกองกำลังบุกอินเดีย ในปี 1747 ชาวอัฟกันได้เลือก Durrani เป็นประมุขแห่งรัฐ [69] Durrani และกองทัพของเขาเอาชนะอัฟกานิสถานมากของวันปัจจุบันอัฟกานิสถานปากีสถานที่KhorasanและKohistanจังหวัดของอิหร่านและนิวเดลีในอินเดีย [70]เขาชนะอินเดียเอ็มไพร์ธาและเป็นหนึ่งในชัยชนะที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของเขาคือ1761 รบพานิพัท

ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2315 Durrani เสียชีวิตด้วยสาเหตุทางธรรมชาติและถูกฝังไว้ที่บริเวณใกล้เคียงกับศาลเจ้าแห่งเสื้อคลุมในกันดาฮาร์ เขาประสบความสำเร็จโดยลูกชายของเขามูร์ชาห์ซึ่งย้ายเมืองหลวงของอาณาจักรของเขาจากกันดาคาบูลใน 1776 กับเพชาวาร์กลายเป็นเมืองหลวงในช่วงฤดูหนาว [20]หลังจากการตายของ Timur ในปี 1793 บัลลังก์ Durrani ได้ตกทอดไปยังลูกชายของเขาZaman Shahตามด้วยMahmud Shah , Shuja Shahและคนอื่น ๆ [71]

ราชวงศ์บารัคไซและสงครามอังกฤษ

ชนเผ่าอัฟกานิสถานในปี พ.ศ. 2384 วาดโดยเจมส์แรทเทรย์เจ้าหน้าที่ชาวอังกฤษ
อังกฤษและ กองกำลังพันธมิตรที่กันดาฮาร์หลังจากที่ 1880 รบกันดาฮาร์ในช่วง ที่สองแองโกลสงครามอัฟกานิสถาน กำแพงแก้วขนาดใหญ่รอบ ๆ เมืองที่ถูกถอดออกในช่วงทศวรรษที่ 1930 ต้นด้วยคำสั่งของ กษัตริย์ตกต่ำ

ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 อาณาจักรอัฟกานิสถานอยู่ภายใต้การคุกคามจากชาวเปอร์เซียทางตะวันตกและจักรวรรดิซิกข์ทางตะวันออก Fateh Khan หัวหน้าเผ่า Barakzaiได้ติดตั้งพี่น้อง 21 คนในตำแหน่งที่มีอำนาจทั่วทั้งจักรวรรดิ หลังจากการตายของเขาพวกเขาได้ก่อกบฏและแบ่งเขตของจักรวรรดิระหว่างพวกเขาเอง ในช่วงเวลาที่ปั่นป่วนนี้อัฟกานิสถานมีผู้ปกครองชั่วคราวหลายคนจนกระทั่งDost Mohammad Khanประกาศตัวเป็น emir ในปี 1823 [72] ปัญจาบและแคชเมียร์แพ้Ranjit Singhที่บุกKhyber Pakhtunkhwaในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2366 และยึดเมืองPeshawar ได้ในยุทธการ Nowshera . [73]ใน 1837 ในระหว่างการต่อสู้ของแจมใกล้ก้น , อัคบาร์ข่านและกองทัพอัฟกานิสถานล้มเหลวในการจับภาพแจมฟอร์ตจากซิก Khalsa กองทัพแต่ฆ่าซิกบัญชาการฮาริซิงห์นาลวาจึงยุติอัฟกานิสถานซิกสงคราม เมื่อถึงเวลานี้อังกฤษกำลังรุกคืบเข้ามาจากตะวันออกและความขัดแย้งครั้งใหญ่ครั้งแรกในช่วง " The Great Game " ได้เริ่มขึ้น [74]

ในปี 1838 อังกฤษเดินเข้าไปในอัฟกานิสถานและจับกุมต่อหน้าโมฮัมหมัดส่งเขาเข้าออกในประเทศอินเดียและแทนที่เขาด้วยไม้บรรทัดก่อนหน้านี้อิหร่าน Shuja [75] [76]หลังจากการจลาจลการล่าถอยจากคาบูลของกองกำลังอังกฤษ - อินเดียในปีพ. ศ. 2385และการทำลายล้างกองทัพของเอลฟินสโตนและการรบที่คาบูลซึ่งนำไปสู่การยึดคืนอังกฤษได้ทำให้ดอสต์โมฮัมหมัดข่านกลับมามีอำนาจและ ถอนกำลังทหารออกจากอัฟกานิสถาน ในปีพ. ศ. 2421 สงครามแองโกล - อัฟกานิสถานครั้งที่สองได้ต่อสู้กันเพื่อรับรู้อิทธิพลของรัสเซียอับดูร์เราะห์มานข่านเข้ามาแทนที่ยับข่านและอังกฤษได้เข้าควบคุมความสัมพันธ์กับต่างประเทศของอัฟกานิสถานซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสนธิสัญญากันดามัคปี พ.ศ. 2422 ในปี พ.ศ. 2436 อาเมียร์อับดูร์ราห์มานได้ลงนามในข้อตกลง ซึ่งในชาติพันธุ์PashtunและBalochดินแดนถูกแบ่งโดยDurand แถว นี่เป็นนโยบายการแบ่งแยกและการปกครองมาตรฐานของอังกฤษและ woul โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับปากีสถานที่เพิ่งตั้งขึ้นใหม่ ชิ -dominated HazarajatและศาสนาKafiristanยังคงเป็นอิสระทางการเมืองจนกระทั่งถูกพิชิตโดยอับดูร์เราะห์มานข่าน 1891-1896 เขาเป็นที่รู้จักในนาม "ไอรอนอาเมียร์" เพราะคุณสมบัติและวิธีการที่โหดเหี้ยมของเขาต่อชนเผ่า [77]เหล็กอาเมียร์ดูรถไฟและโทรเลขสายมาจากจักรวรรดิรัสเซียและอังกฤษเป็น " ม้าโทรจัน " และดังนั้นจึงป้องกันไม่ให้เกิดการพัฒนารถไฟในอัฟกานิสถาน [78]เขาเสียชีวิตในปี 1901 แทนที่โดยลูกชายของเขาHabibullah ข่าน

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1เมื่ออัฟกานิสถานเป็นกลาง Habibullah Khan ได้พบกับเจ้าหน้าที่ของฝ่ายมหาอำนาจกลางในNiedermayer - Hentig Expeditionเพื่อประกาศเอกราชจากสหราชอาณาจักรเข้าร่วมกับพวกเขาและโจมตีบริติชอินเดียซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชาวฮินดู - เยอรมัน การกบฏ ความพยายามของพวกเขาที่จะนำอัฟกานิสถานเข้าสู่ประเทศมหาอำนาจกลางล้มเหลว แต่ก็ทำให้ประชาชนไม่พอใจในการรักษาความเป็นกลางต่ออังกฤษ Habibullah ถูกลอบสังหารในระหว่างการเดินทางล่าสัตว์ในปี 1919 และในที่สุดAmanullah Khanก็สันนิษฐานว่ามีอำนาจ ผู้สนับสนุนอย่างแข็งขันของ 1915-1916 เดินทาง, Amanullah ข่านปรากฏสงครามโลกครั้งที่สามแองโกลอัฟกานิสถานเข้าบริติชอินเดียผ่านทางก้น [79]

กษัตริย์ อมานุลลาห์ข่านบุกบริติชอินเดียในปี พ.ศ. 2462 และประกาศเอกราชเต็มที่ของอัฟกานิสถานหลังจากนั้น

หลังจากสิ้นสุดที่สามแองโกลสงครามอัฟกานิสถานและการลงนามของสนธิสัญญาราวัลที่ 19 สิงหาคม 1919 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว Amanullah ข่านประกาศอัฟกานิสถานอธิปไตยอย่างเต็มที่และรัฐที่เป็นอิสระ เขาย้ายเพื่อยุติการแยกประเทศแบบดั้งเดิมโดยสร้างความสัมพันธ์ทางการทูตกับประชาคมระหว่างประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสหภาพโซเวียตและสาธารณรัฐไวมาร์ของเยอรมนี [80] [81]หลังจากทัวร์ยุโรปและตุรกีในปีพ . ศ. 2470–28 เขาแนะนำการปฏิรูปหลายประการเพื่อทำให้ประเทศของเขาทันสมัย กำลังสำคัญที่อยู่เบื้องหลังการปฏิรูปเหล่านี้คือมาห์มุดทาร์ซีผู้สนับสนุนการศึกษาของสตรีอย่างกระตือรือร้น เขาต่อสู้เพื่อมาตรา 68 ของรัฐธรรมนูญฉบับปีพ. ศ. 2466 ของอัฟกานิสถานซึ่งทำให้การศึกษาระดับประถมศึกษาเป็นภาคบังคับ สถาบันทาสถูกยกเลิกในปีพ. ศ. 2466 [82]พระมเหสีของข่านโซรายาทาร์ซีในช่วงเวลานี้

การปฏิรูปบางอย่างที่เกิดขึ้นเช่นการยกเลิกบูร์กาแบบดั้งเดิมสำหรับผู้หญิงและการเปิดโรงเรียนสหศึกษาหลายแห่งทำให้ผู้นำเผ่าและศาสนาหลายคนแปลกแยกอย่างรวดเร็วและสิ่งนี้นำไปสู่สงครามกลางเมืองในอัฟกานิสถาน (พ.ศ. 2471-2472) ) . ต้องเผชิญกับความขัดแย้งอาวุธครอบงำ Amanullah ข่านสละราชสมบัติในเดือนมกราคมปี 1929 และเร็ว ๆ นี้หลังจากที่ลดลงไปคาบูลSaqqawistกองกำลังที่นำโดยฮาบิบุลลา์คาลากา นี [83]เจ้าชายโมฮัมเหม็ดนาดีร์ชาห์ลูกพี่ลูกน้องของอมานุลลาห์พ่ายแพ้และสังหารคาลาคานีในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2472 และได้รับการประกาศให้เป็นกษัตริย์นาดีร์ชาห์ [84]เขาละทิ้งการปฏิรูป Amanullah ข่านในความโปรดปรานของวิธีการค่อยๆมากขึ้นในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ แต่ถูกลอบสังหารในปี 1933 โดยอับดุลคาลิก , สิบห้าปีHazaraนักเรียนที่เป็นผู้จงรักภักดี Amanullah [85]

โมฮัมเหม็ดซาฮีร์ชาห์บุตรชายวัย 19 ปีของนาดีร์ชาห์ประสบความสำเร็จในราชบัลลังก์และครองราชย์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2476 ถึง พ.ศ. 2516 การปฏิวัติของชนเผ่าในปี พ.ศ. 2487-2490เห็นว่าการปกครองของซาฮีร์ชาห์ถูกท้าทายโดยZadran , Safi , Mangalและเผ่าWazir ที่นำโดยMazrak Zadran , SalemaiและMirzali ข่านหมู่คนอื่น ๆ หลายคนต่างเซฟ Amanullah ปิดความสัมพันธ์กับชาวมุสลิมในรัฐตุรกีที่ราชอาณาจักรของอิรักและอิหร่าน / เปอร์เซียยังถูกไล่ตามในขณะที่ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศต่อไปกำลังแสวงหาโดยการเข้าร่วมสันนิบาตแห่งชาติในปี 1934 1930 ได้เห็นการพัฒนาของถนนโครงสร้างพื้นฐานที่ตั้งของชาติ ธนาคารและการศึกษาที่เพิ่มขึ้น การเชื่อมโยงของถนนในภาคเหนือมีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมฝ้ายและสิ่งทอที่กำลังเติบโต [86]ประเทศที่สร้างความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกับฝ่ายอักษะกับเยอรมนีมีหุ้นที่ใหญ่ที่สุดในการพัฒนาอัฟกานิสถานในเวลาพร้อมกับอิตาลีและญี่ปุ่น [87]

ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย

ซาฮีร์ชาห์กษัตริย์องค์สุดท้ายของอัฟกานิสถานซึ่งครองราชย์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2476 ถึง พ.ศ. 2516

จนกระทั่งปีพ. ศ. 2489 ซาฮีร์ชาห์ปกครองโดยความช่วยเหลือของลุงของเขาซึ่งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีและดำเนินนโยบายของนาดีร์ชาห์ต่อไป ชาห์มาห์มุดข่านซึ่งเป็นลุงของซาฮีร์ชาห์อีกคนหนึ่งได้ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในปี พ.ศ. 2489 และเริ่มการทดลองเพื่อให้มีเสรีภาพทางการเมืองมากขึ้น แต่กลับนโยบายเมื่อดำเนินไปไกลกว่าที่เขาคาดไว้ เขาถูกแทนที่ในปีพ. ศ. 2496 โดยโมฮัมเหม็ดดาวข่านลูกพี่ลูกน้องและพี่เขยของกษัตริย์และเป็นนักชาตินิยมชาวปัชตุนที่แสวงหาการสร้างPashtunistanซึ่งนำไปสู่ความสัมพันธ์ที่ตึงเครียดอย่างมากกับปากีสถาน [88]ในช่วงปีที่สิบของเขาที่โพสต์จนถึงปี 1963, ข่าน Daoud กดการปฏิรูปสังคมและการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ขอมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับสหภาพโซเวียต หลังจากนั้นรัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2507ได้ถูกกำหนดขึ้นและนายกรัฐมนตรีคนแรกที่ไม่ใช่ราชวงศ์ได้สาบานตนเข้ารับตำแหน่ง[86]

กษัตริย์ซาฮีร์ชาห์เช่นเดียวกับนาดีร์ชาห์บิดาของเขามีนโยบายในการรักษาเอกราชของชาติในขณะที่ดำเนินการให้ทันสมัยอย่างค่อยเป็นค่อยไปสร้างความรู้สึกชาตินิยมและปรับปรุงความสัมพันธ์กับสหราชอาณาจักร อย่างไรก็ตามอัฟกานิสถานยังคงเป็นกลางและไม่มีส่วนร่วมในสงครามโลกครั้งที่สองหรือสอดคล้องกับกลุ่มอำนาจใด ๆ ในสงครามเย็นหลังจากนั้น อย่างไรก็ตามมันเป็นผู้ได้รับประโยชน์จากการแข่งขันในยุคหลังเนื่องจากทั้งสหภาพโซเวียตและสหรัฐอเมริกาต่างแย่งชิงอิทธิพลโดยการสร้างทางหลวงสายหลักสนามบินและโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญอื่น ๆ ของอัฟกานิสถานในช่วงหลัง อัฟกานิสถานได้รับความช่วยเหลือในการพัฒนาจากสหภาพโซเวียตมากกว่าประเทศอื่น ๆ อัฟกานิสถานจึงมีความสัมพันธ์ที่ดีกับศัตรูสงครามเย็นทั้งสอง ในปี 1973 ขณะที่กษัตริย์อยู่ในอิตาลี Daoud Khan ได้ทำการรัฐประหารโดยไม่เสียเลือดและกลายเป็นประธานาธิบดีคนแรกของอัฟกานิสถานโดยยกเลิกสถาบันกษัตริย์

ระบอบสาธารณรัฐประชาธิปไตยและสงครามโซเวียต

กองทัพโซเวียตใน Gardezอัฟกานิสถานในปี 1987
Hezb-i Islami Khalisนักสู้ใน Sultan Valley of Kunar Province , 1987

ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2521 พรรคคอมมิวนิสต์แห่งอัฟกานิสถาน (PDPA) ได้เข้ายึดอำนาจในการรัฐประหารครั้งนองเลือดกับประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ดดาวข่านในขณะนั้นในสิ่งที่เรียกว่าการปฏิวัติเซาร์ PDPA ประกาศจัดตั้งของสาธารณรัฐประชาธิปไตยอัฟกานิสถานกับผู้นำคนแรกของการตั้งชื่อว่าเป็นคนของพรรคประชาธิปัตย์เลขาธิการมูฮัมหมัดนู Taraki [89]สิ่งนี้จะกระตุ้นให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆมากมายที่จะเปลี่ยนอัฟกานิสถานจากประเทศที่ยากจนและเงียบสงบ (แม้ว่าจะสงบ) ไปสู่แหล่งกบดานของการก่อการร้ายระหว่างประเทศ [90] PDPA ริเริ่มการปฏิรูปทางสังคมสัญลักษณ์และการกระจายที่ดินหลายรูปแบบซึ่งกระตุ้นให้เกิดการต่อต้านอย่างรุนแรงในขณะเดียวกันก็กดขี่ผู้คัดค้านทางการเมืองอย่างไร้ความปราณี สิ่งนี้ทำให้เกิดความไม่สงบและขยายตัวอย่างรวดเร็วจนกลายเป็นสงครามกลางเมืองในปี 2522 โดยการรบแบบกองโจรมูจาฮิดีน (และกองโจรลัทธิเหมาขนาดเล็กกว่า) เพื่อต่อต้านกองกำลังรัฐบาลทั่วประเทศ มันกลายเป็นสงครามตัวแทนอย่างรวดเร็วเนื่องจากรัฐบาลปากีสถานจัดหาศูนย์ฝึกอบรมที่แอบแฝงให้กลุ่มกบฏเหล่านี้สหรัฐอเมริกาสนับสนุนพวกเขาผ่านInter-Services Intelligence (ISI) ของปากีสถาน[91]และสหภาพโซเวียตได้ส่งที่ปรึกษาทางทหารหลายพันคนเพื่อสนับสนุน PDPA ระบอบการปกครอง. [92]ในขณะเดียวกันก็มีความขัดแย้งที่ไม่เป็นมิตรมากขึ้นระหว่างกลุ่มที่แข่งขันกันของ PDPA - Khalq ที่โดดเด่นและParcham ที่ปานกลางกว่า [93]

ในเดือนกันยายนปี 1979 PDPA เลขาธิการ Taraki ถูกลอบสังหารในการทำรัฐประหารภายในบงการโดยเพื่อน Khalq สมาชิกแล้วนายกรัฐมนตรีHafizullah อามินที่สันนิษฐานเลขาธิการคนใหม่ของคนของพรรคประชาธิปัตย์ สถานการณ์ในประเทศย่ำแย่ภายใต้อามินและมีผู้สูญหายหลายพันคน [94]ไม่พอใจกับรัฐบาลของอามินกองทัพโซเวียตบุกเข้ามาในประเทศในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2522 มุ่งหน้าไปยังคาบูลและสังหารอามินในอีก 3 วันต่อมา [95]ระบอบการปกครองของสหภาพโซเวียตนำโดยBabrak Karmalของ Parcham แต่รวมทั้งสองฝ่าย (Parcham และ Khalq) ทำให้สูญญากาศ กองทัพโซเวียตในจำนวนที่มากขึ้นถูกนำไปใช้เพื่อรักษาเสถียรภาพของอัฟกานิสถานภายใต้ Karmal ลายจุดเริ่มต้นของสงครามโซเวียตในอัฟกานิสถาน [96]สหรัฐอเมริกาและปากีสถาน[91]พร้อมกับนักแสดงที่มีขนาดเล็กเช่นซาอุดิอารเบียและประเทศจีนยังคงสนับสนุนพวกกบฏส่งพันล้านดอลลาร์ในเงินสดและอาวุธรวมถึงสองพันFIM-92 Stinger ขีปนาวุธพื้นสู่อากาศ [97] [98]นานเก้าปีสงครามทำให้มีผู้เสียชีวิตระหว่าง 562,000 [99]และ 2 ล้านคนอัฟกัน[100] [101] [102] [103] [104] [105] [106]และพลัดถิ่นเกี่ยวกับ 6 ล้านคนซึ่งต่อมาก็หนีไปอัฟกานิสถานส่วนใหญ่จะปากีสถานและอิหร่าน [107]การทิ้งระเบิดทางอากาศอย่างหนักทำลายหมู่บ้านในชนบทหลายแห่งมีการปลูกทุ่นระเบิดหลายล้านแห่ง[108]และบางเมืองเช่นHeratและKandaharก็ได้รับความเสียหายจากการทิ้งระเบิด จังหวัดชายแดนตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถานทำหน้าที่เป็นฐานขององค์กรและเครือข่ายสำหรับการต่อต้านชาวอัฟกานิสถานที่ต่อต้านโซเวียตโดยDeobandi ulama ที่มีอิทธิพลของจังหวัดมีบทบาทสนับสนุนที่สำคัญในการส่งเสริม 'ญิฮาด' [109]หลังจากโซเวียตถอนตัวที่สงครามกลางเมืองเกิดขึ้นจนกว่าระบอบคอมมิวนิสต์ภายใต้คนของพรรคประชาธิปัตย์ผู้นำโมฮัมมัด Najibullahทรุดตัวลงในปี 1992 [110] [111] [112]

ความขัดแย้งหลังสงครามเย็นและระบอบการปกครองของตอลิบาน

พัฒนาการของสงครามกลางเมืองตั้งแต่ปี 2535 ถึงปลายปี 2544

อีกสงครามกลางเมืองโพล่งออกมาหลังจากการสร้างของรัฐบาลที่ผิดปกติของรัฐบาลระหว่างผู้นำต่างๆมุสสิมกลุ่ม ท่ามกลางสภาวะอนาธิปไตยและการแย่งชิงฝ่ายต่างๆ[113] [114] [115]กลุ่มมูจาฮิดีนต่างๆ ได้กระทำการข่มขืนการฆาตกรรมและการขู่กรรโชกอย่างกว้างขวาง[114] [116] [117]ในขณะที่คาบูลถูกทิ้งระเบิดอย่างหนักและบางส่วนถูกทำลายจากการต่อสู้ [117] การปรองดองและพันธมิตรที่ล้มเหลวหลายครั้งเกิดขึ้นระหว่างผู้นำที่แตกต่างกัน [118]ตอลิบานโผล่ออกมาในเดือนกันยายนปี 1994 เป็นการเคลื่อนไหวและการอาสาสมัครนักเรียน ( ลิบ ) จากอิสลามMadrassas (โรงเรียน) ในประเทศปากีสถาน , [117] [119]ที่เร็ว ๆ นี้ได้รับการสนับสนุนทางทหารจากประเทศปากีสถาน [120]เข้าควบคุมเมืองกันดาฮาร์ในปีนั้น[117]พวกเขาพิชิตดินแดนต่างๆได้มากขึ้นจนในที่สุดก็ขับไล่รัฐบาลรับบานีออกจากคาบูลในปี พ.ศ. 2539 [121] [122]ซึ่งพวกเขาได้ก่อตั้งเอมิเรตที่ได้รับการยอมรับจากนานาชาติเพียงสามประเทศ . [123]ตอลิบานถูกประณามในระดับสากลสำหรับการบังคับใช้ที่รุนแรงของการตีความของอิสลามอิสลามกฎหมายซึ่งมีผลในการรักษาที่โหดร้ายของชาวอัฟกันจำนวนมากโดยเฉพาะผู้หญิง [124] [125]ในระหว่างการปกครองกลุ่มตอลิบานและพันธมิตรได้ทำการสังหารหมู่พลเรือนชาวอัฟกานิสถานปฏิเสธเสบียงอาหารของสหประชาชาติให้กับพลเรือนที่หิวโหยและดำเนินนโยบายเผาโลกเผาพื้นที่อันอุดมสมบูรณ์และทำลายบ้านเรือนหลายหมื่นหลัง [126] [127] [128] [129] [130] [131]

หลังจากการล่มสลายของคาบูลไปยังกลุ่มตอลิบานAhmad Shah MassoudและAbdul Rashid Dostum ได้ก่อตั้งกลุ่มพันธมิตรทางตอนเหนือซึ่งต่อมาได้เข้าร่วมโดยคนอื่น ๆ เพื่อต่อต้านกลุ่มตอลิบาน กองกำลังของ Dostum พ่ายแพ้ให้กับกลุ่มตอลิบานในระหว่างการต่อสู้ของ Mazar-i-Sharif (1997–98) ; Pervez Musharrafเสนาธิการกองทัพของปากีสถานเริ่มส่งชาวปากีสถานหลายพันคนไปช่วยกลุ่มตอลิบานเอาชนะกลุ่มพันธมิตรทางตอนเหนือ [132] [120] [133] [134] [135]ในปี 2000 พันธมิตรทางเหนือควบคุมดินแดนได้เพียง 10% เท่านั้นที่เข้ามุมทางตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ 9 กันยายน 2001 Massoud ถูกลอบสังหารสองส์ฆ่าตัวตายโจมตีในPanjshir หุบเขา ชาวอัฟกันราว 400,000 คนเสียชีวิตจากความขัดแย้งภายในระหว่างปี 2533 ถึง 2544 [136]

ในเดือนตุลาคม 2544 สหรัฐอเมริกาบุกอัฟกานิสถานเพื่อปลดกลุ่มตอลิบานออกจากอำนาจหลังจากที่พวกเขาปฏิเสธที่จะส่งมอบโอซามาบินลาเดนผู้ต้องสงสัยคนสำคัญของการโจมตีในวันที่ 11 กันยายนซึ่งเป็น "แขก" ของกลุ่มตอลิบานและกำลังปฏิบัติการอัลกออิดะห์ของเขาเครือข่ายในอัฟกานิสถาน [137] [138] [139]ชาวอัฟกันส่วนใหญ่สนับสนุนการรุกรานของชาวอเมริกันในประเทศของตน [140] [141]ในระหว่างการรุกรานครั้งแรกกองกำลังสหรัฐและอังกฤษทิ้งระเบิดค่ายฝึกอัลกออิดะห์และต่อมาได้ทำงานร่วมกับพันธมิตรทางเหนือระบอบการปกครองของตอลิบานก็สิ้นสุดลง [142]

หลังปี 2544

Hamid Karzaiเป็นผู้นำของประเทศตั้งแต่ปี 2544 ถึง 2557
ทหารสหรัฐฯและกองทัพอากาศสับในอัฟกานิสถานปี 2008

ในเดือนธันวาคม 2544 หลังจากรัฐบาลตอลิบานถูกโค่นล้มรัฐบาลชั่วคราวของอัฟกานิสถานภายใต้ฮามิดคาร์ไซได้ก่อตั้งขึ้น รักษาความปลอดภัยระหว่างการช่วยเหลือแรงงาน (ISAF) ก่อตั้งขึ้นโดยคณะมนตรีความมั่นคงที่จะช่วยเหลือช่วยบริหารการ์และให้ความปลอดภัยขั้นพื้นฐาน [143] [144]ถึงเวลานี้หลังจากสองทศวรรษของสงครามและความอดอยากเฉียบพลันในเวลานั้นอัฟกานิสถานมีอัตราการตายของทารกและเด็กสูงที่สุดแห่งหนึ่งในโลกอายุขัยต่ำที่สุดประชากรส่วนใหญ่คือ หิว[145] [146] [147]และโครงสร้างพื้นฐานอยู่ในซากปรักหักพัง [148]ผู้บริจาคจากต่างประเทศจำนวนมากเริ่มให้ความช่วยเหลือและช่วยเหลือในการสร้างประเทศที่ถูกทำลายจากสงครามขึ้นมาใหม่ [149] [150]

ขณะเดียวกันกองกำลังตอลิบานเริ่มรวมกลุ่มกันใหม่ในปากีสถานในขณะที่กองกำลังพันธมิตรจำนวนมากเข้ามาในอัฟกานิสถานเพื่อช่วยกระบวนการสร้างใหม่ [151] [152]ตอลิบานเริ่มก่อความไม่สงบที่จะฟื้นการควบคุมของอัฟกานิสถาน ในทศวรรษหน้า ISAF และกองกำลังอัฟกานิสถานได้นำการโจมตีหลายครั้งต่อกลุ่มตอลิบาน แต่ล้มเหลวในการเอาชนะพวกเขาอย่างเต็มที่ อัฟกานิสถานยังคงเป็นหนึ่งในประเทศที่ยากจนที่สุดในโลกเนื่องจากขาดการลงทุนจากต่างประเทศการทุจริตของรัฐบาลและการก่อความไม่สงบของกลุ่มตอลิบาน [153] [154]ในขณะเดียวกัน Karzai พยายามที่จะรวมประชาชนในประเทศ[155]และรัฐบาลอัฟกานิสถานก็สามารถสร้างโครงสร้างประชาธิปไตยได้โดยใช้รัฐธรรมนูญในปี 2547 โดยใช้ชื่อว่าสาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน มีความพยายามบ่อยครั้งโดยได้รับการสนับสนุนจากประเทศผู้บริจาคจากต่างประเทศเพื่อปรับปรุงเศรษฐกิจการดูแลสุขภาพการศึกษาการคมนาคมและการเกษตรของประเทศ กองกำลัง ISAF เริ่มฝึกกองกำลังความมั่นคงแห่งชาติอัฟกานิสถานด้วย ต่อไปนี้ปี 2002 เกือบห้าล้านอัฟกันถูกส่งตัวกลับประเทศ [156]จำนวนทหารนาโต้ที่อยู่ในอัฟกานิสถานสูงสุด 140,000 นายในปี 2554 [157]ลดลงเหลือ 16,000 นายในปี 2018 [158]

ในเดือนกันยายน 2014 Ashraf Ghani ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีหลังจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2014ซึ่งเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของอัฟกานิสถานที่มีการถ่ายโอนอำนาจตามระบอบประชาธิปไตย [159] [160] [161] [162] [163]ในวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2557 นาโต้ยุติปฏิบัติการรบของ ISAF ในอัฟกานิสถานอย่างเป็นทางการและได้โอนความรับผิดชอบด้านความมั่นคงทั้งหมดให้กับรัฐบาลอัฟกานิสถาน การสนับสนุนการดำเนินการอย่างเฉียบขาดที่นำโดยนาโต้ก่อตั้งขึ้นในวันเดียวกับที่สืบต่อจาก ISAF [164] [165]กองกำลังนาโตหลายพันคนยังคงอยู่ในประเทศเพื่อฝึกและให้คำแนะนำแก่กองกำลังของรัฐบาลอัฟกานิสถาน[166]และดำเนินการต่อสู้กับตอลิบานต่อไป [167]มีการประมาณการในปี 2558 ว่า "มีผู้เสียชีวิตในสงครามอัฟกานิสถานตั้งแต่ปี 2544 ประมาณ 147,000 คนผู้เสียชีวิตมากกว่า 38,000 คนเป็นพลเรือน" [168]รายงานชื่อBody Countสรุปว่าพลเรือน 106,000–170,000 คนถูกสังหารอันเป็นผลมาจากการสู้รบในอัฟกานิสถานด้วยน้ำมือของทุกฝ่ายในความขัดแย้ง [169]

ภูมิประเทศ

อัฟกานิสถานตั้งอยู่ในเอเชียใต้ - กลาง [170] [171] [172] [173] [174]แท้จริงแล้วภูมิภาคที่มีศูนย์กลางอยู่ที่อัฟกานิสถานถือเป็น "ทางแยกของเอเชีย" [175]และประเทศนี้ได้รับสมญานามว่า Heart of Asia [176] อัลลามาอิกบาลกวีชื่อดังชาวอูรดูเคยเขียนเกี่ยวกับประเทศนี้ไว้ว่า:

เอเชียเป็นแหล่งน้ำและดินซึ่งประเทศอัฟกานิสถานเป็นหัวใจสำคัญ จากความไม่ลงรอยกันความไม่ลงรอยกันของเอเชีย และจากความสอดคล้องกันของเอเชีย

ที่มากกว่า 652,230 กม. 2 (251,830 ตารางไมล์) [177]อัฟกานิสถานคือโลกครั้งที่ 41 ประเทศที่ใหญ่ที่สุด , [178]เล็กน้อยใหญ่กว่าประเทศฝรั่งเศสและมีขนาดเล็กกว่าพม่าและเกี่ยวกับขนาดของเท็กซัสประเทศสหรัฐอเมริกา ไม่มีชายฝั่งจะเป็นอัฟกานิสถานไม่มีทางออกสู่ทะเล มีพรมแดนติดกับปากีสถานทางใต้และตะวันออก (รวมถึงGilgit-Baltistan ที่อ้างว่าเป็นชาวอินเดีย); อิหร่านทางตะวันตก; เติร์กเมนิสถานอุซเบกิสถานและทาจิกิสถานทางเหนือ และจีนทางตะวันออกไกล [179]

ภูมิศาสตร์ในอัฟกานิสถานแตกต่างกันไป แต่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาและขรุขระโดยมีสันเขาที่แปลกตาพร้อมกับที่ราบสูงและแอ่งแม่น้ำ [180]มันถูกครอบงำโดยเทือกเขาฮินดูกูชซึ่งเป็นส่วนขยายทางตะวันตกของเทือกเขาหิมาลัยที่ทอดยาวไปทางตะวันออกของทิเบตผ่านเทือกเขาปามีร์และเทือกเขาคาราโครัมในทางตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถาน จุดสูงสุดส่วนใหญ่อยู่ทางทิศตะวันออกประกอบด้วยหุบเขาบนภูเขาที่อุดมสมบูรณ์ เทือกเขาฮินดูกูชปลายที่ที่ราบสูงตะวันตกกลางสร้างที่ราบในภาคเหนือและตะวันตกเฉียงใต้คือTurkestan Plains และSistan ลุ่มน้ำ ; ทั้งสองภูมิภาคนี้ประกอบด้วยทุ่งหญ้าและกึ่งทะเลทรายและทะเลทรายที่มีลมแรงตามลำดับ [181]ป่ามีอยู่ในทางเดินระหว่างจังหวัดNuristanและPaktika , [182]และทุนดราทางตะวันออกเฉียงเหนือ จุดที่สูงที่สุดของประเทศคือNoshaqที่ 7,492 เมตร (24,580 ฟุต) เหนือระดับน้ำทะเล [9]จุดต่ำสุดอยู่ในจังหวัด Jowzjanริมฝั่งแม่น้ำ Amu ที่ 258 ม. (846 ฟุต) เหนือระดับน้ำทะเล

แม่น้ำArghandabและ Tarnakผ่านจาก Kandahar

แม้จะมีแม่น้ำและอ่างเก็บน้ำมากมาย แต่พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศก็แห้งขอด endorheic Sistan ลุ่มน้ำเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่วิเศษสุดในโลก [183] Amu Daryaเพิ่มขึ้นทางตอนเหนือของเทือกเขาฮินดูกูชในขณะที่อยู่บริเวณใกล้เคียงHari Rudไหลไปทางทิศตะวันตกแรตและแม่น้ำ Arghandabจากภาคกลางไปทางทิศใต้ภูมิภาค ไปทางทิศใต้และทิศตะวันตกของเทือกเขาฮินดูกูชไหลจำนวนของลำธารที่มีลำน้ำสาขาของแม่น้ำสินธุ , [180]เช่นแม่น้ำเฮ็ ข้อยกเว้นประการหนึ่งคือแม่น้ำคาบูลซึ่งไหลในทิศทางตะวันออกไปยังสินธุสิ้นสุดที่มหาสมุทรอินเดีย [184]อัฟกานิสถานได้รับหิมะตกหนักในช่วงฤดูหนาวในที่เทือกเขาฮินดูกูชและPamir เทือกเขาและหิมะละลายในฤดูใบไม้ผลิเข้าสู่แม่น้ำทะเลสาบและลำธาร [185] [186]แต่สองในสามของน้ำของประเทศที่ไหลเข้าสู่ประเทศเพื่อนบ้านของอิหร่าน , ปากีสถานและเติร์กเมนิสถาน ตามที่รายงานในปี 2010 รัฐต้องการเงินมากกว่า2 พันล้านเหรียญสหรัฐเพื่อฟื้นฟูระบบชลประทานเพื่อให้มีการจัดการน้ำอย่างเหมาะสม [187]

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเทือกเขาฮินดูกูชเทือกเขาในและรอบ ๆบาดัคชานจังหวัดอัฟกานิสถานอยู่ในการใช้งานธรณีวิทยาพื้นที่ที่เกิดแผ่นดินไหวอาจเกิดขึ้นเกือบทุกปี [188]อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตและทำลายล้างทำให้เกิดแผ่นดินถล่มในบางส่วนหรือหิมะถล่มในช่วงฤดูหนาว [189]แผ่นดินไหวรุนแรงครั้งสุดท้ายคือในปี 1998ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไปราว 6,000 คนใน Badakhshan ใกล้กับทาจิกิสถาน [190]นี้ตามด้วย2002 แผ่นดินไหวฮินดูกูชที่กว่า 150 คนถูกฆ่าตายและได้รับบาดเจ็บกว่า 1,000 2010 แผ่นดินไหวที่เหลือ 11 อัฟกันตายกว่า 70 คนได้รับบาดเจ็บและอื่น ๆ กว่า 2,000 ทำลายบ้านเรือน

สภาพภูมิอากาศ

แผนที่ภูมิอากาศKöppenของอัฟกานิสถาน [191]

อัฟกานิสถานมีสภาพอากาศแบบทวีปกับฤดูหนาวที่รุนแรงในที่ราบสูงตอนกลางทางตะวันออกเฉียงเหนือที่มีน้ำแข็ง (รอบ ๆนูริสถาน ) และทางเดินวาคานซึ่งอุณหภูมิเฉลี่ยในเดือนมกราคมจะต่ำกว่า −15 ° C (5 ° F) และสามารถสูงถึง −26 ° C (−15 ° F), [180]และฤดูร้อนในพื้นที่ราบต่ำของลุ่มน้ำ Sistanทางตะวันตกเฉียงใต้แอ่งJalalabadทางตะวันออกและที่ราบTurkestanริมแม่น้ำ Amuทางตอนเหนือซึ่งอุณหภูมิเฉลี่ยสูงกว่า 35 ° C (95 ° F) ในเดือนกรกฎาคม[9] [192]และสามารถไปได้มากกว่า 43 ° C (109 ° F) [180]โดยทั่วไปประเทศจะแห้งแล้งในฤดูร้อนโดยส่วนใหญ่จะมีฝนตกระหว่างเดือนธันวาคมถึงเดือนเมษายน พื้นที่ตอนล่างของอัฟกานิสถานทางตอนเหนือและตะวันตกเป็นพื้นที่ที่แห้งแล้งที่สุดโดยมีฝนตกชุกทางตะวันออก แม้ว่าจะใกล้เคียงไปยังประเทศอินเดียอัฟกานิสถานเป็นส่วนใหญ่นอกมรสุมโซน[180]ยกเว้นNuristan จังหวัดซึ่งบางครั้งได้รับฝนมรสุมฤดูร้อน [193]

ความหลากหลายทางชีวภาพ

เสือดาวหิมะ
Ibex
ต้นพิสตาชิโอ
Locoweed

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายประเภทมีอยู่ทั่วอัฟกานิสถาน เสือดาวหิมะ , เสือไซบีเรียและหมีสีน้ำตาลอยู่ในระดับความสูงที่สูงเทือกเขาแอลป์ทุนดราภูมิภาค มาร์โคโปโลแกะเฉพาะอาศัยอยู่ในทางเดิน wakhanพื้นที่ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถาน สุนัขจิ้งจอก , หมาป่า , นาก , กวาง , แกะป่า , แมวป่าชนิดและแมวขนาดใหญ่อื่น ๆ เติมภูมิภาคป่าภูเขาทางทิศตะวันออก ในกึ่งทะเลทรายที่ราบทางตอนเหนือของสัตว์ป่ารวมถึงความหลากหลายของนกเม่น , โกเฟอร์และสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่เช่นสกุลวงศ์และไฮยีน่า [194]

เนื้อทราย , หมูป่าและสกุลวงศ์เติมบริภาษที่ราบทางทิศใต้และทิศตะวันตกขณะที่พังพอนและเสือชีตาห์อยู่ในกึ่งทะเลทรายทางตอนใต้ [194] Marmotsและibexก็อาศัยอยู่บนภูเขาสูงของอัฟกานิสถานเช่นกันและมีไก่ฟ้าอยู่ในบางส่วนของประเทศ [195]หมาอัฟกานิสถานเป็นสายพันธุ์พื้นเมืองของสุนัขที่รู้จักสำหรับความเร็วที่รวดเร็วและผมยาวของตน เป็นที่รู้จักกันดีในตะวันตก [196]

ถิ่นสัตว์ของอัฟกานิสถานรวมถึงกระรอกอัฟกานิสถานบิน , Snowfinch อัฟกานิสถาน , Afghanodon (หรือ " Paghmanซาลาแมนเดภูเขา") Stigmella kasyi , Vulcaniella kabulensis , ตุ๊กแกเสือดาวอัฟกานิสถาน , Wheeleria parviflorellus , หมู่คนอื่น ๆ พืชเฉพาะถิ่น ได้แก่Iris afghanica อัฟกานิสถานมีนกหลากหลายชนิดแม้จะมีสภาพอากาศค่อนข้างแห้งแล้ง - ประมาณ 460 ชนิดซึ่ง 235 สายพันธุ์ภายใน [196]

ภูมิภาคป่าของอัฟกานิสถานมีพืชเช่นต้นสน , ต้นไม้ต้นสน , ไม้สนสามใบและlarchesขณะบริภาษภูมิภาคทุ่งหญ้าประกอบด้วยต้นไม้ใบกว้างหญ้าสั้นพืชยืนต้นและshrublands พื้นที่สูงที่หนาวเย็นประกอบด้วยหญ้าที่แข็งแรงและไม้ดอกขนาดเล็ก [194]กำหนดพื้นที่คุ้มครองหลายภูมิภาค; มีสามอุทยานแห่งชาติ: วงอีอาเมียร์ , WakhanและNuristan อัฟกานิสถานมีคะแนนเฉลี่ยของForest Landscape Integrity Index ประจำปี 2018 อยู่ที่8.85 / 10 ซึ่งอยู่ในอันดับที่ 15 ของโลกจาก 172 ประเทศ [197]

พ.ศ. 2493–2563
ปีป๊อป±% ต่อปี
พ.ศ. 24937,752,117-    
พ.ศ. 25038,883,947+ 1.37%
พ.ศ. 251310,893,772+ 2.06%
พ.ศ. 252313,411,060+ 2.10%
พ.ศ. 253311,869,873−1.21%
พ.ศ. 254321,606,992+ 6.17%
พ.ศ. 255329,185,511+ 3.05%
พ.ศ. 256338,928,341+ 2.92%
ที่มา: สหประชาชาติ[198] [199]

ประชากรของอัฟกานิสถานคาดว่าจะอยู่ที่ 32.9 ล้านคนในปี 2019 โดยสำนักงานสถิติและสารสนเทศของอัฟกานิสถาน[200]ในขณะที่ UN ประมาณการว่ามีมากกว่า 38.0 ล้านคน [201]ประมาณ 23.9% เป็นคนเมือง 71.4% อาศัยอยู่ในพื้นที่ชนบทและ 4.7% ที่เหลือเป็นคนเร่ร่อน [202]ชาวอัฟกันอีก 3 ล้านคนหรือมากกว่านั้นต้องอาศัยอยู่ชั่วคราวในปากีสถานและอิหร่านที่อยู่ใกล้เคียงซึ่งส่วนใหญ่เกิดและเติบโตในสองประเทศนี้ ในปี 2013 อัฟกานิสถานเป็นประเทศผู้ผลิตผู้ลี้ภัยที่ใหญ่ที่สุดในโลกซึ่งถือครองเป็นเวลา 32 ปี

อัตราการเติบโตของประชากรในปัจจุบันคือ 2.37% [9]สูงที่สุดแห่งหนึ่งในโลกนอกทวีปแอฟริกา ประชากรกลุ่มนี้คาดว่าจะถึง 82 ล้านคนภายในปี 2593 หากแนวโน้มประชากรในปัจจุบันยังคงดำเนินต่อไป [203]ประชากรของอัฟกานิสถานเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจนถึงทศวรรษที่ 1980 เมื่อสงครามกลางเมืองทำให้หลายล้านคนต้องหนีไปยังประเทศอื่นเช่นปากีสถาน [204]หลายล้านคนได้กลับมาและเงื่อนไขของสงครามทำให้อัตราการเจริญพันธุ์สูงเมื่อเทียบกับแนวโน้มระดับโลกและระดับภูมิภาค [205]การดูแลสุขภาพของอัฟกานิสถานได้ฟื้นตัวตั้งแต่ช่วงเปลี่ยนศตวรรษทำให้อัตราการตายของทารกลดลงและอายุขัยเพิ่มขึ้น สิ่งนี้ (พร้อมกับปัจจัยอื่น ๆ เช่นผู้ลี้ภัยที่กลับมา) ทำให้การเติบโตของประชากรอย่างรวดเร็วในช่วงปี 2000 ที่เพิ่งเริ่มชะลอตัวลง

กลุ่มชาติพันธุ์

กลุ่มชาติพันธุ์
(ประมาณการปี 2551 โดยหอสมุดแห่งชาติ ) [4]
Pashtun
48%
ทาจิก
22%
Hazara
9%
อุซเบก
9%
Aimak
3%
เติร์กเมนิสถาน
3%
Baloch
2%
อื่น ๆ ( Pashayi , Nuristani , Pamiri , Arab , Gurjarsฯลฯ )
4%

ประชากรของอัฟกานิสถานแบ่งออกเป็นหลายกลุ่มชาติพันธุ์ ชาติพันธุ์ต่างๆแสดงอยู่บนโต๊ะทางด้านขวา เปอร์เซ็นต์ที่ให้เป็นค่าประมาณเท่านั้นเนื่องจากไม่มีข้อมูลทางสถิติที่ถูกต้องและเป็นปัจจุบันเกี่ยวกับชาติพันธุ์ [9]โดยทั่วไปในสี่กลุ่มชาติพันธุ์ที่สำคัญเป็นPashtuns , Tajiks , HazarasและUzbeks อีก 10 กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ ได้รับการยอมรับและแต่ละคนจะแสดงในอัฟกานิสถานแห่งชาติเพลงสรรเสริญพระบารมี [206]

ภาษา

ความสามารถในการพูดภาษาต่างๆในอัฟกานิสถาน[9]
Dari (อัฟกานิสถานเปอร์เซีย)
78%
Pashto
50%
อุซเบก
10%
ภาษาอังกฤษ
5%
เติร์กเมนิสถาน
2%
ภาษาอูรดู
2%
ปาชายี
1%
นูริสตานิ
1%
อาหรับ
1%
บาโลจิ
1%

DariและPashtoเป็นภาษาราชการของอัฟกานิสถาน การพูดสองภาษาเป็นเรื่องปกติมาก [1] Dari ซึ่งเป็นภาษาเปอร์เซียที่หลากหลายและเข้าใจตรงกัน (และมักเรียกกันว่า 'Farsi' โดยชาวอัฟกันบางคนเช่นในอิหร่าน ) ทำหน้าที่เป็นภาษากลางในคาบูลรวมทั้งทางตอนเหนือและตะวันตกเฉียงเหนือส่วนใหญ่ของ ประเทศ. [1] Pashto เป็นภาษาพื้นเมืองของ Pashtuns แม้ว่าหลายคนจะพูดภาษา Dari ได้คล่องในขณะที่บางคนที่ไม่ใช่ Pashtuns ก็สามารถใช้ภาษา Pashto ได้อย่างคล่องแคล่ว แม้ว่า Pashtuns จะมีบทบาทสำคัญในการเมืองอัฟกานิสถานมานานหลายศตวรรษ แต่ Dari ก็ยังคงเป็นภาษาที่นิยมใช้ในการปกครองและระบบราชการ [207]

มีจำนวนของภาษาในระดับภูมิภาคที่มีขนาดเล็กรวมไปถึงอุซเบก , เติร์กเมนิสถาน , บา , PashayiและNuristani

เมื่อพูดถึงภาษาต่างประเทศในหมู่ประชากรหลายคนสามารถพูดหรือเข้าใจภาษาฮินดู ( อูรดู - ฮินดี ) ได้ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการกลับมาของผู้ลี้ภัยชาวอัฟกานิสถานจากปากีสถานและความนิยมของภาพยนตร์บอลลีวูดตามลำดับ [208]ประชากรบางส่วนเข้าใจภาษาอังกฤษเช่นกัน[209]และได้รับความนิยมในช่วงทศวรรษ 2000 [210]ชาวอัฟกันบางคนยังคงรักษาความสามารถของภาษารัสเซียไว้ได้ซึ่งได้รับการสอนในโรงเรียนของรัฐในช่วงทศวรรษที่ 1980 [208]

ศาสนา

ศาสนาในอัฟกานิสถาน[211]
สุหนี่อิสลาม
84.7%
ชีอะฮ์อิสลาม
15%
อื่น ๆ
0.3%

ประมาณ 99.7% ของประชากรอัฟกานิสถานนับถือศาสนาอิสลาม[9]และส่วนใหญ่คิดว่าจะยึดมั่นในโรงเรียนซุนนี ฮานาฟี [212]ตามนั่งศูนย์วิจัยมากที่สุดเท่าที่ 90% เป็นของนิกายสุหนี่, 7% ชิและ 3% ไม่ใช่นิกาย [211]ซีไอเอ Factbook นานัปการประมาณการถึง 89.7% สุหนี่หรือเพิ่มขึ้นถึง 15% ชิ [9]ดรไมเคิล Izadyประมาณ 70% ของประชากรที่จะเป็นสาวกของมุสลิมสุหนี่ 25% Imami ชิมุสลิม 4.5% ลี่ย์ชิมุสลิมและ 0.5% ศาสนาอื่น[213]

นอกจากนี้ยังพบชาวซิกข์อัฟกานิสถานและชาวฮินดูหลายพันคนในเมืองใหญ่ ๆ บางเมือง (ได้แก่ คาบูลจาลาลาบัดกัซนีกันดาฮาร์) [214] [215]พร้อมด้วยกูร์ดวาราและอาณัติ [216]มีชุมชนชาวยิวเล็ก ๆในอัฟกานิสถานที่อพยพไปยังอิสราเอลและสหรัฐอเมริกาในตอนท้ายของศตวรรษที่ยี่สิบ; ชาวยิวอย่างน้อยหนึ่งคนZablon Simintovยังคงอยู่ซึ่งเป็นผู้ดูแลธรรมศาลาแห่งเดียวที่เหลืออยู่ [217] คริสเตียนชาวอัฟกานิสถานซึ่งมีจำนวน 500–8,000 คนปฏิบัติศรัทธาอย่างลับ ๆ เนื่องจากการต่อต้านทางสังคมที่รุนแรงและไม่มีคริสตจักรสาธารณะ [218] [219]

การทำให้เป็นเมือง

ตามที่ CIA World Factbook ประเมินไว้ 26% ของประชากรกลายเป็นเมืองในปี 2020 นี่เป็นหนึ่งในตัวเลขที่ต่ำที่สุดในโลก ในเอเชียก็เป็นเพียงสูงกว่ากัมพูชา , เนปาลและศรีลังกา ความเป็นเมืองเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะในเมืองหลวงคาบูลเนื่องจากมีผู้ลี้ภัยกลับจากปากีสถานและอิหร่านหลังปี 2544 ผู้พลัดถิ่นภายในและผู้อพยพในชนบท [220] การกลายเป็นเมืองในอัฟกานิสถานได้รับการกล่าวถึงว่าแตกต่างจากการสร้างเมืองแบบดั้งเดิมโดยมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองสองสามเมืองแทนที่จะกระจายไปทั่วประเทศอย่างเท่าเทียมกัน [221]

เมืองเดียวที่มีผู้อยู่อาศัยมากกว่าล้านคนคือคาบูลเมืองหลวงซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันออกของประเทศ เมืองใหญ่อื่น ๆ ตั้งอยู่โดยทั่วไปใน "วงแหวน" รอบ ๆ ที่ราบสูงตอนกลาง ได้แก่กันดาฮาร์ทางตอนใต้เฮรัตทางตะวันตกมาซาร์ - ไอ - ชารีฟและคุนดุซทางตอนเหนือและจาลาลาบัดทางตะวันออก [202]

Arg (ทำเนียบประธานาธิบดี)ในกรุงคาบูล

อัฟกานิสถานเป็นสาธารณรัฐอิสลามซึ่งประกอบด้วยสามสาขาฝ่ายบริหารฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายตุลาการ ประเทศนี้นำโดยประธานาธิบดีAshraf GhaniโดยมีAmrullah SalehและSarwar Danishเป็นรองประธานาธิบดี สมัชชาแห่งชาติเป็นฝ่ายนิติบัญญัติซึ่งเป็นส่วนของร่างกายที่มีสองห้องที่บ้านของประชาชนและสภาผู้สูงอายุ ศาลฎีกานำโดยหัวหน้าผู้พิพากษา กล่าวว่ายูซุฟ Halemอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมสำหรับฝ่ายกฎหมาย [223] [224]

ตามรายงานของTransparency Internationalอัฟกานิสถานยังคงอยู่ในรายชื่อประเทศที่มีการทุจริตมากที่สุด [225]รายงานเมื่อเดือนมกราคม 2010 ที่เผยแพร่โดยสำนักงานว่าด้วยยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติเปิดเผยว่าการติดสินบนใช้เงินเท่ากับ 23% ของ GDP ของประเทศ [226]

เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2020 ประธานาธิบดีAshraf Ghaniได้บรรลุข้อตกลงแบ่งปันอำนาจกับคู่แข่งจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีอับดุลลาห์อับดุลลาห์โดยตัดสินใจว่าใครจะเป็นผู้บริหารกระทรวงสำคัญที่น่านับถือ ข้อตกลงดังกล่าวยุติการหยุดชะงักทางการเมืองที่ยาวนานหลายเดือนในประเทศ มันก็ตกลงกันว่าในขณะที่ Ghani จะนำไปสู่อัฟกานิสถานเป็นประธานอับดุลลาห์จะดูแลกระบวนการสันติภาพกับตอลิบาน [227] [228]

การเลือกตั้งและพรรค

ประธานาธิบดี โดนัลด์ทรัมป์ของสหรัฐฯกับประธานาธิบดีอัชราฟกานิอัฟกานิสถาน ในปี 2560

เครื่องมืออย่างหนึ่งในการปกครองของอัฟกานิสถานคือLoya jirga (การประชุมใหญ่) การประชุมที่ปรึกษาของPashtunซึ่งส่วนใหญ่จัดขึ้นเพื่อเลือกประมุขแห่งรัฐคนใหม่การใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือเพื่อยุติปัญหาระดับชาติหรือภูมิภาคเช่นสงคราม [229] Loya jirgas ถูกจัดขึ้นตั้งแต่อย่างน้อย 1747 [230]โดยครั้งล่าสุดเกิดขึ้นในปี 2013 [231]

ภายใต้รัฐธรรมนูญปี 2004 การเลือกตั้งทั้งประธานาธิบดีและรัฐสภาจะจัดขึ้นทุก ๆ ห้าปี แต่เนื่องจากการโต้แย้ง2014 การเลือกตั้งประธานาธิบดีที่กำหนดไว้ 2,015 เลือกตั้งรัฐสภาถูกเลื่อนออกไปจนกว่า2018 [232]การเลือกตั้งประธานาธิบดีใช้ระบบสองรอบ ; หากไม่มีผู้สมัครคนใดได้รับคะแนนเสียงข้างมากในรอบแรกรอบที่สองจะมีผู้สมัครสองอันดับแรก การเลือกตั้งรัฐสภามีเพียงรอบเดียวและใช้ระบบการลงคะแนนแบบไม่สามารถโอนสิทธิ์ได้เพียงครั้งเดียวซึ่งทำให้ผู้สมัครบางคนได้รับการเลือกตั้งด้วยคะแนนเสียงเพียงหนึ่งเปอร์เซ็นต์ [233]

การเลือกตั้งประธานาธิบดีอัฟกานิสถานปี 2547ค่อนข้างสงบโดยฮามิดคาร์ไซชนะในรอบแรกด้วยคะแนนเสียง 55.4% อย่างไรก็ตามการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2552มีลักษณะขาดความปลอดภัยผู้มีสิทธิเลือกตั้งต่ำและมีการฉ้อโกงการเลือกตั้งอย่างกว้างขวางซึ่งจบลงด้วยการเลือกตั้งใหม่ของ Karzai [234]การเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2014สิ้นสุดลงโดย Ashraf Ghani เป็นผู้ชนะด้วยคะแนนเสียง 56.44% [235]

สมัชชาแห่งชาติของอัฟกานิสถานในกรุงคาบูลเว็บไซต์ปัจจุบันถูกสร้างขึ้นในปี 2015

พรรคการเมืองมีบทบาทเล็กน้อยในการเมืองอัฟกานิสถานหลังปี 2544 ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการต่อต้านของคาร์ไซ [236]ในการเลือกตั้งรัฐสภา พ.ศ. 2548บัตรลงคะแนนไม่แสดงความเกี่ยวข้องกับพรรคของผู้สมัครดังนั้นผลลัพธ์จึงถูกกำหนดโดยศักดิ์ศรีส่วนตัวของผู้สมัคร [236]ในบรรดาผู้มีอำนาจที่มาจากการเลือกตั้งมีกลุ่มใหญ่ของอดีตมูจาฮิดีนผู้นับถือศาสนาอิสลามขุนศึกนักชาตินิยมของชนเผ่าอดีตคอมมิวนิสต์นักปฏิรูปผู้เชี่ยวชาญในเมืองนักราชนิยมและอดีตพรรคตอลิบานหลายคน [237] [238]ในช่วงเวลาเดียวกันอัฟกานิสถานกลายเป็นประเทศที่สูงที่สุดอันดับที่ 30 ในแง่ของการเป็นตัวแทนของผู้หญิงในสมัชชาแห่งชาติ [239]ภาคีเริ่มมีอิทธิพลมากขึ้นหลังจากปี 2009 เมื่อกฎหมายใหม่กำหนดข้อกำหนดที่เข้มงวดมากขึ้นสำหรับการจดทะเบียนพรรค [240]มีการจดทะเบียนพรรคใหม่เกือบร้อยพรรคหลังจากกฎหมายมีผลบังคับใช้[241]และกิจกรรมของพรรคเพิ่มขึ้นในการเลือกตั้งปี 2014 แต่อิทธิพลของพรรคยังคง จำกัด [242]

แผนกธุรการ

อัฟกานิสถานแบ่งการปกครองออกเป็น 34 จังหวัด ( วิลายัต ) [243]แต่ละจังหวัดมีขนาดเท่ากับมณฑลของสหรัฐอเมริกามีผู้ว่าราชการจังหวัดและเมืองหลวง ประเทศยังแบ่งออกเป็นเกือบ 400 อำเภอในต่างจังหวัดซึ่งโดยปกติแล้วแต่ละเขตจะครอบคลุมเมืองหรือหลายหมู่บ้าน แต่ละเขตเป็นตัวแทนของผู้ว่าการเขต

ว่าราชการจังหวัดได้รับการแต่งตั้งโดยประธานาธิบดีอัฟกานิสถานและผู้ว่าการอำเภอจะถูกเลือกโดยผู้ว่าราชการจังหวัด [244]ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นตัวแทนของรัฐบาลกลางในคาบูลและมีหน้าที่รับผิดชอบในประเด็นทางการบริหารและทางการทั้งหมดภายในจังหวัดของตน นอกจากนี้ยังมีสภาจังหวัดที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงและการเลือกตั้งทั่วไปเป็นเวลาสี่ปี [245]หน้าที่ของสภาจังหวัดคือมีส่วนร่วมในการวางแผนพัฒนาจังหวัดและมีส่วนร่วมในการติดตามและประเมินผลของสถาบันการปกครองส่วนภูมิภาคอื่น ๆ

ตามมาตรา 140 ของรัฐธรรมนูญและคำสั่งประธานาธิบดีเกี่ยวกับกฎหมายการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีของเมืองควรได้รับการเลือกตั้งผ่านการเลือกตั้งโดยตรงและเสรีเป็นเวลาสี่ปี อย่างไรก็ตามในทางปฏิบัตินายกเทศมนตรีได้รับการแต่งตั้งจากรัฐบาล [246]

ต่อไปนี้เป็นรายชื่อจังหวัดทั้งหมด 34 จังหวัดตามลำดับตัวอักษร:

อัฟกานิสถานแบ่งออกเป็น 34 จังหวัดซึ่งแบ่งออกเป็น หลายเขต
  1. Badakhshan
  2. แบดกีส
  3. Baghlan
  4. Balkh
  5. บามิยัน
  6. เดย์คุนดี
  7. Farah
  8. Faryab
  9. Ghazni
  10. กอ
  11. เฮลมานด์
  12. เฮรัต
  13. Jowzjan
  14. คาบูล
  15. กันดาฮาร์
  16. คาปิซา
  17. Khost
  18. คูนาร์
  19. Kunduz
  20. Laghman
  21. ลอการ
  22. Nangarhar
  23. นิมรูซ
  24. นูริสถาน
  25. Oruzgan
  26. ปากเตีย
  27. ปากติกา
  28. Panjshir
  29. ปาร์วัน
  30. สามังกัน
  31. สาร - พ. ต. อ
  32. ทาคาร์
  33. Wardak
  34. ซาบุล

ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ

อัฟกานิสถานกลายเป็นสมาชิกของสหประชาชาติในปี 1946 [247]มันสนุกกับความสัมพันธ์กับจำนวนของนาโตและประเทศพันธมิตรโดยเฉพาะอย่างยิ่งสหรัฐอเมริกา , แคนาดา , สหราชอาณาจักร , เยอรมนี , ออสเตรเลีย, และตุรกี ในปี 2012 ประเทศสหรัฐอเมริกาและอัฟกานิสถานลงนามของพวกเขาข้อตกลงความร่วมมือเชิงกลยุทธ์ในการที่อัฟกานิสถานกลายเป็นพันธมิตรนอกนาโต [248]อัฟกานิสถานมีความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับเยอรมนีในอดีตซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศแรก ๆ ที่รับรองเอกราชของอัฟกานิสถานในปีพ. ศ. 2462 สหภาพโซเวียตซึ่งให้ความช่วยเหลือมากและการฝึกอบรมทางทหารกองกำลังของอัฟกานิสถานและรวมถึงการลงนามในสนธิสัญญามิตรภาพในปี 1921 และปี 1978; และอินเดียซึ่งมีการลงนามในสนธิสัญญามิตรภาพในปี 2493 [249]ความสัมพันธ์กับปากีสถานมักตึงเครียดด้วยเหตุผลหลายประการเช่นปัญหาชายแดนดูแรนด์ไลน์และกล่าวหาว่าปากีสถานมีส่วนเกี่ยวข้องกับกลุ่มก่อความไม่สงบในอัฟกานิสถาน อัฟกานิสถานนอกจากนี้ยังมีความสัมพันธ์ทางการทูตกับประเทศเพื่อนบ้านประเทศจีน , อิหร่าน , ทาจิกิสถาน , เติร์กเมนิสถานและอุซเบกิรวมทั้งกับรัฐในภูมิภาคเช่นบังคลาเทศ , ญี่ปุ่น , คาซัคสถาน , เนปาล , รัสเซีย , เกาหลีใต้และยูเออี กระทรวงอัฟกานิสถานการต่างประเทศยังคงพัฒนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก

ยูเอ็นสนับสนุนภารกิจในอัฟกานิสถาน (UNAMA) ก่อตั้งขึ้นในปี 2002 เพื่อช่วยให้ประเทศฟื้นตัวจากทศวรรษที่ผ่านมาของสงคราม [250]วันนี้หลายสมาชิกนาโตระบุการปรับใช้ประมาณ 17,000 ทหารในอัฟกานิสถานเป็นส่วนหนึ่งของภารกิจสนับสนุนใจเด็ด [251]วัตถุประสงค์หลักของมันคือการฝึกอบรมกองกำลังอัฟกานิสถานความมั่นคงแห่งชาติ

ทหาร

เหยี่ยวดำของ กองทัพอากาศอัฟกานิสถานที่ สนามบินกันดา ในฐานะที่เป็น พันธมิตรนอกนาโตใน อัฟกานิสถานกองกำลังได้รับที่สุดของอุปกรณ์ของพวกเขาและ การฝึกอบรมจากประเทศสหรัฐอเมริกา

อัฟกานิสถานกองทัพอยู่ภายใต้กระทรวงกลาโหมซึ่งรวมถึงกองทัพอากาศอัฟกานิสถาน (AAF) และกองทัพแห่งชาติอัฟกานิสถาน (ANA) อัฟกานิสถานมหาวิทยาลัยป้องกันบ้านสถานศึกษาต่างๆสำหรับกองกำลังอัฟกานิสถานรวมทั้งทหารแห่งชาติสถาบันการศึกษาของประเทศอัฟกานิสถาน [252]

การบังคับใช้กฎหมาย

สำนักงานตำรวจแห่งชาติอัฟกานิสถาน (ANP) ใน จังหวัดคูนาร์

การบังคับใช้กฎหมายในอัฟกานิสถานเป็นความรับผิดชอบของสำนักงานตำรวจแห่งชาติอัฟกานิสถาน (ANP) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระทรวงมหาดไทย ANP ประกอบด้วยสองสาขาหลักอัฟกานิสถานเครื่องแบบตำรวจและอัฟกานิสถานตำรวจชายแดน ภารกิจของตำรวจนอกเครื่องแบบคือการรักษาความปลอดภัยภายในอัฟกานิสถานป้องกันอาชญากรรมและปกป้องทรัพย์สิน ตำรวจชายแดนมีหน้าที่ในการรักษาความปลอดภัยและรักษาพรมแดนของประเทศกับรัฐใกล้เคียงตลอดจนสนามบินนานาชาติทุกแห่งภายในประเทศ [253]หน่วยข่าวกรองของอัฟกานิสถานซึ่งเป็นNational Directorate of Security (NDS) ให้ความช่วยเหลือ ANP ในเรื่องความปลอดภัย [254]อย่างไรก็ตาม

ทุกส่วนของอัฟกานิสถานถือเป็นอันตรายเนื่องจากกิจกรรมการก่อการร้ายและเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการก่อการร้าย การลักพาตัวเพื่อเรียกค่าไถ่และการปล้นเป็นเรื่องปกติในเมืองใหญ่ ๆ ทุกๆปีตำรวจอัฟกานิสถานหลายร้อยคนถูกสังหารในระหว่างปฏิบัติหน้าที่ [255]อัฟกานิสถานยังเป็นชั้นนำของโลกผลิตฝิ่น [256]การเก็บเกี่ยวฝิ่นในอัฟกานิสถานก่อให้เกิดเฮโรอีนที่ผิดกฎหมายมากกว่า 90% ทั่วโลกและมากกว่า 95% ของอุปทานในยุโรป [257] [258]อัฟกานิสถานกระทรวงเคาน์เตอร์ยาเสพติดเป็นผู้รับผิดชอบในการตรวจสอบและการกำจัดของธุรกิจยาเสพติด

สิทธิมนุษยชน

เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและสื่อมวลชนได้รับอนุญาตและส่งเสริมในรัฐธรรมนูญฉบับปี 2547 ปัจจุบันตราบใดที่ไม่คุกคามความสมบูรณ์ของชาติหรือศาสนาหรือไม่ทำให้บุคคลเสื่อมเสียชื่อเสียง ในปี 2019 Reporters Without Bordersระบุว่าสภาพแวดล้อมสื่อของอัฟกานิสถานเป็นอันดับที่ 121 จากทั้งหมด 179 ในดัชนีเสรีภาพสื่อมวลชนโดยอันดับ 1 เป็นอิสระมากที่สุด [259] [260]อย่างไรก็ตามมีหลายประเด็นเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนที่ขัดต่อกฎหมายซึ่งมักกระทำโดยชนเผ่าท้องถิ่นฝ่ายนิติบัญญัติและนักบวชสายแข็ง นักข่าวในอัฟกานิสถานต้องเผชิญกับภัยคุกคามจากทั้งกองกำลังความมั่นคงและผู้ก่อความไม่สงบ [261]คณะกรรมการความปลอดภัยของนักข่าวอัฟกานิสถาน (AJSC) อ้างในปี 2560 ว่ารัฐบาลอัฟกานิสถานคิดเป็น 46% ของการโจมตีนักข่าวชาวอัฟกานิสถานในขณะที่ผู้ก่อความไม่สงบต้องรับผิดชอบต่อการโจมตีที่เหลือ [262]

ตามGlobal Rightsผู้หญิงเกือบ 90% ในอัฟกานิสถานเคยถูกทำร้ายร่างกายล่วงละเมิดทางเพศทำร้ายจิตใจหรือบังคับให้แต่งงาน ผู้กระทำความผิดในอาชญากรรมเหล่านี้คือครอบครัวของเหยื่อ [263]ข้อเสนอปี 2552 สำหรับกฎหมายต่อต้านความรุนแรงของผู้หญิงจะต้องผ่านคำสั่งของประธานาธิบดีเท่านั้น [263]ในปี 2555 อัฟกานิสถานมีผู้เสียชีวิต 240 รายแต่เชื่อว่าจำนวนทั้งหมดจะสูงกว่านี้มาก จากรายงานการสังหารอย่างมีเกียรติ 21% กระทำโดยสามีของเหยื่อผู้เคราะห์ร้าย 7% โดยพี่น้องของพวกเขา 4% โดยพ่อของพวกเขาและที่เหลือโดยญาติคนอื่น ๆ [264] [265]

การรักร่วมเพศเป็นสิ่งต้องห้ามในสังคมอัฟกานิสถาน [266]ตามประมวลกฎหมายอาญาความใกล้ชิดแบบรักร่วมเพศต้องโทษถึงหนึ่งปีในคุก [267]ด้วยการใช้กฎหมายอิสลามผู้กระทำผิดที่สามารถลงโทษโดยการตาย [268] [269]อย่างไรก็ตามประเพณีโบราณที่เกี่ยวข้องกับการกระทำของชายรักชายระหว่างเยาวชนและชายที่มีอายุมากกว่า (โดยทั่วไปเป็นคนร่ำรวยหรือชนชั้นสูง) ที่เรียกว่าบาชาบาซียังคงมีอยู่ แม้จะผิดกฎหมาย แต่คนที่มีส่วนร่วมในการกระทำมักไม่ถูกลงโทษ

เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2020 ผู้เชี่ยวชาญของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติได้ออกแถลงการณ์ร่วมเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่อัฟกานิสถานป้องกันการสังหารนักปกป้องสิทธิมนุษยชนเนื่องจากมีนักปกป้องสิทธิมนุษยชนเสียชีวิต 9 รายนับตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2563 [270]

คนงานแปรรูป ทับทิม ( anaar ) ซึ่งอัฟกานิสถานมีชื่อเสียงในเอเชีย

GDP เล็กน้อยของอัฟกานิสถานอยู่ที่ 21,700 ล้านดอลลาร์ในปี 2561 หรือ 72.9 พันล้านดอลลาร์จากความเท่าเทียมกันของอำนาจการซื้อ (PPP) [11]มันGDP ต่อหัวอยู่ที่ $ 2,024 (PPP) [11]แม้จะมี $ 1 ล้านล้านในแร่[271]มันยังคงเป็นหนึ่งของโลกที่ประเทศที่พัฒนาน้อย ภูมิศาสตร์ทางกายภาพที่หยาบกร้านของอัฟกานิสถานและสถานะไม่มีทางออกสู่ทะเลได้รับการอ้างถึงว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้ประเทศได้รับการพัฒนาน้อยที่สุดในยุคปัจจุบันซึ่งเป็นปัจจัยที่ความก้าวหน้ายังชะลอตัวจากความขัดแย้งร่วมสมัยและความไม่มั่นคงทางการเมือง [180]ประเทศที่นำเข้ากว่า 7 พันล้าน $ มูลค่าของสินค้าส่งออก แต่เพียง 784 $ ล้านผลไม้ส่วนใหญ่และถั่ว มันมี $ 2.8 พันล้านดอลลาร์ในตราสารหนี้ภายนอก [9]ภาคบริการมีส่วนทำให้ GDP มากที่สุด (55.9%) ตามด้วยเกษตรกรรม (23%) และอุตสาหกรรม (21.1%) [272]

สตรีชาวอัฟกานิสถานที่โรงงานสิ่งทอในกรุงคาบูล

ในขณะที่การขาดดุลบัญชีเดินสะพัดของประเทศส่วนใหญ่ได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากเงินของผู้บริจาค แต่มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่มอบให้กับงบประมาณของรัฐบาลโดยตรง ส่วนที่เหลือมอบให้กับค่าใช้จ่ายที่ไม่ใช่งบประมาณและโครงการที่ผู้บริจาคกำหนดผ่านระบบของสหประชาชาติและองค์กรพัฒนาเอกชน [273]

Da Afghanistan Bankทำหน้าที่เป็นธนาคารกลางของประเทศ[274]และอัฟกานิสถาน (AFN) เป็นสกุลเงินของประเทศโดยมีอัตราแลกเปลี่ยนประมาณ 75 อัฟกานิสถานต่อ 1 ดอลลาร์สหรัฐ [275]ธนาคารในประเทศและต่างประเทศหลายแห่งดำเนินการในประเทศรวมถึงธนาคารระหว่างประเทศของอัฟกานิสถาน , ธนาคารคาบูลใหม่ , ธนาคาร Azizi , ธนาคาร Pashtany , ธนาคารสแตนดาร์ดชาร์เตอร์และธนาคารการเงินขนาดเล็กแห่งแรก

พรมอัฟกานิสถานเป็นหนึ่งในสินค้าส่งออกหลักของอัฟกานิสถาน

หนึ่งในตัวขับเคลื่อนหลักสำหรับการฟื้นตัวของเศรษฐกิจในปัจจุบันคือการกลับมาของชาวต่างชาติกว่า 5 ล้านคนซึ่งนำมาซึ่งการเป็นผู้ประกอบการและทักษะในการสร้างความมั่งคั่งตลอดจนเงินทุนที่จำเป็นสำหรับการเริ่มต้นธุรกิจ ปัจจุบันชาวอัฟกันหลายคนมีส่วนร่วมในการก่อสร้างซึ่งเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ [276]โครงการก่อสร้างระดับชาติที่สำคัญบางโครงการ ได้แก่เมืองนิวคาบูลมูลค่า 35,000 ล้านดอลลาร์ถัดจากเมืองหลวงโครงการไอโนเมนาในกันดาฮาร์และเมืองกาซีอมานุลลาห์ข่านใกล้เมืองจาลาลาบัด [277] [278] [279]โครงการพัฒนาที่คล้ายคลึงกันได้เริ่มขึ้นแล้วในHerat , Mazar-e-Sharifและเมืองอื่น ๆ [280]ประมาณ 400,000 คนเข้าสู่ตลาดแรงงานในแต่ละปี [281]

บริษัท และโรงงานขนาดเล็กหลายแห่งเริ่มดำเนินการในส่วนต่างๆของประเทศซึ่งไม่เพียง แต่ให้รายได้กับรัฐบาลเท่านั้น แต่ยังสร้างงานใหม่ ๆ การปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางธุรกิจส่งผลให้มีการลงทุนด้านโทรคมนาคมมากกว่า 1.5 พันล้านดอลลาร์และสร้างงานมากกว่า 100,000 ตำแหน่งตั้งแต่ปี 2546 [282] พรมอัฟกานิสถานกำลังเป็นที่นิยมอีกครั้งทำให้ตัวแทนจำหน่ายพรมหลายแห่งทั่วประเทศสามารถจ้างคนงานได้มากขึ้น ในปี 2559–17 เป็นกลุ่มสินค้าที่ส่งออกมากที่สุดเป็นอันดับสี่ [283]

อัฟกานิสถานเป็นสมาชิกขององค์การการค้าโลก , SAARC , ECOและOIC มันถือสถานะผู้สังเกตการณ์ในSCO ในปี 2018 การนำเข้าส่วนใหญ่มาจากอิหร่านจีนปากีสถานและคาซัคสถานในขณะที่ 84% ของการส่งออกไปยังปากีสถานและอินเดีย [284]

การเกษตร

เกษตรกรรมเป็นภาคเศรษฐกิจที่โดดเด่น

การผลิตทางการเกษตรเป็นกระดูกสันหลังของเศรษฐกิจของอัฟกานิสถาน[285]และมีอิทธิพลเหนือเศรษฐกิจโดยมีการจ้างงานประมาณ 40% ของแรงงานในปี 2018 [286]ประเทศนี้ขึ้นชื่อเรื่องการผลิตทับทิมองุ่นแอปริคอตแตงและอื่น ๆ อีกมากมาย และผลไม้แห้ง ยังเป็นที่รู้จักในฐานะผู้ผลิตฝิ่นรายใหญ่ที่สุดของโลกโดยมากถึง 16% หรือมากกว่านั้นของเศรษฐกิจของประเทศมาจากการปลูกและการขายฝิ่น [287]นอกจากนี้ยังเป็นหนึ่งในผู้ผลิตชั้นนำของโลกของกัญชา [288]

หญ้าฝรั่นอัฟกานิสถาน ได้รับการยอมรับว่าดีที่สุดในโลก

Saffron , เครื่องเทศแพงที่สุดเติบโตในอัฟกานิสถานโดยเฉพาะอย่างยิ่งจังหวัดแรต ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีการเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตหญ้าฝรั่นซึ่งทางการและเกษตรกรพยายามที่จะทดแทนการปลูกงาดำ ระหว่างปี 2555 ถึง 2562 หญ้าฝรั่นที่เพาะปลูกและผลิตในอัฟกานิสถานได้รับการจัดอันดับให้เป็นที่ดีที่สุดของโลกโดยสถาบัน International Taste and Quality Institute [289] [290]ยอดการผลิตสูงสุดเป็นประวัติการณ์ในปี 2019 (หญ้าฝรั่น 19,469 กิโลกรัม) และจำหน่ายในประเทศหนึ่งกิโลกรัมระหว่าง $ 634 ถึง $ 1147 [291]

การขุด

หิน ลาพิสลาซูลี

ทรัพยากรธรรมชาติของประเทศ ได้แก่ ถ่านหินทองแดง, แร่เหล็ก, ลิเธียม , ยูเรเนียม , ธาตุหายาก , โครไมท์ , ทอง, สังกะสี , แป้ง , แร่แบไรท์ , กำมะถัน , ตะกั่ว, หินอ่อน , มีค่าและหินกึ่งมีค่าก๊าซธรรมชาติและน้ำมันปิโตรเลียม เหนือสิ่งอื่นใด. [292] [293]ในปี 2010 เจ้าหน้าที่รัฐบาลอัฟกานิสถานสหรัฐและคาดว่าไม่ได้ใช้แร่ตั้งอยู่ในปี 2007 โดยการสำรวจทางธรณีวิทยาของสหรัฐมีมูลค่าอย่างน้อย$ 1000000000000 [294]

Michael E. O'HanlonจากBrookings Institutionประเมินว่าหากอัฟกานิสถานสร้างรายได้ประมาณ 10,000 ล้านดอลลาร์ต่อปีจากแหล่งแร่ของตนผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศจะเพิ่มเป็นสองเท่าและให้เงินทุนระยะยาวสำหรับกองกำลังความมั่นคงของอัฟกานิสถานและความต้องการที่สำคัญอื่น ๆ [295]สำรวจทางธรณีวิทยาสหรัฐฯ (USGS) ประมาณในปี 2006 ที่ทางตอนเหนือของอัฟกานิสถานมีค่าเฉลี่ย 460,000,000 ม. 3 (2900000000 บาร์เรล) ของน้ำมันดิบ 440 เมตรพันล้าน3 (15700000000000 ลูกบาศ์กฟุต) ก๊าซธรรมชาติและ 67 พันล้าน L (562,000,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล) ของก๊าซธรรมชาติเหลว [296]ในปี 2554 อัฟกานิสถานได้ลงนามในสัญญาสำรวจน้ำมันกับChina National Petroleum Corporation (CNPC) สำหรับการพัฒนาแหล่งน้ำมันสามแห่งริมแม่น้ำ Amu Darya ทางตอนเหนือ [297]

ประเทศนี้มีลิเทียมทองแดงทองคำถ่านหินแร่เหล็กและแร่ธาตุอื่น ๆ จำนวนมาก [292] [293] [298] Khanashin carbonatiteในเฮ็จังหวัดมี 1,000,000 ตัน (980,000 ตันยาว ; 1,100,000 ตันสั้น ) ของธาตุหายาก [299]ในปี 2550 สัญญาเช่า 30 ปีสำหรับเหมืองทองแดงAynakให้กับChina Metallurgical Groupในราคา 3 พันล้านดอลลาร์[300]ทำให้เป็นการลงทุนจากต่างประเทศและธุรกิจส่วนตัวที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของอัฟกานิสถาน [301] Steel Authority ของอินเดียที่ดำเนินการโดยรัฐได้รับสิทธิ์ในการขุดเพื่อพัฒนาแหล่งแร่เหล็กHajigakขนาดใหญ่ในภาคกลางของอัฟกานิสถาน [302]เจ้าหน้าที่รัฐบาลประมาณการว่า 30% ของประเทศที่ไม่ได้ใช้แร่ที่มีมูลค่าอย่างน้อย$ 1000000000000 [294]เจ้าหน้าที่คนหนึ่งยืนยันว่า "สิ่งนี้จะกลายเป็นกระดูกสันหลังของเศรษฐกิจอัฟกานิสถาน" และบันทึกของเพนตากอนระบุว่าอัฟกานิสถานอาจกลายเป็น "ซาอุดิอาระเบียแห่งลิเทียม" [303]ในข่าวปี 2011 CSMรายงานว่า "สหรัฐอเมริกาและชาติตะวันตกอื่น ๆ ที่ต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายในการทำสงครามอัฟกานิสถานอย่างหนักหน่วงนั้นขาดหายไปจากกระบวนการประมูลแหล่งแร่ของอัฟกานิสถานอย่างเห็นได้ชัด มหาอำนาจในภูมิภาค” [304]

การเข้าถึงความสามารถทางชีวภาพในอัฟกานิสถานต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของโลก ในปี 2559 อัฟกานิสถานมีกำลังการผลิตทางชีวภาพ0.43 เฮกตาร์ทั่วโลก[305]ต่อคนภายในดินแดนของตนซึ่งน้อยกว่าค่าเฉลี่ยของโลกที่ 1.6 เฮกตาร์ต่อคน [306]ในปี 2559 อัฟกานิสถานใช้กำลังการผลิตทางชีวภาพทั่วโลก 0.73 เฮกตาร์ต่อคนซึ่งเป็นรอยเท้าทางระบบนิเวศในการบริโภค ซึ่งหมายความว่าพวกเขาใช้กำลังการผลิตทางชีวภาพน้อยกว่าสองเท่าที่อัฟกานิสถานมี เป็นผลให้อัฟกานิสถานกำลังขาดแคลนกำลังการผลิตทางชีวภาพ [305]

พลังงาน

การผลิตไฟฟ้าของอัฟกานิสถานและการนำเข้าสุทธิในปี พ.ศ. 2523-2562
Kajaki เขื่อนในจังหวัดเฮ็ผลิตมากกว่า 52 เมกะวัตต์ของการไฟฟ้า

จากข้อมูลของธนาคารโลก 98% ของประชากรในชนบทสามารถเข้าถึงไฟฟ้าในปี 2018 เพิ่มขึ้นจาก 28% ในปี 2008 [307]ตัวเลขโดยรวมอยู่ที่ 98.7% [308]ในปี 2559 อัฟกานิสถานผลิตไฟฟ้าได้ 1,400 เมกะวัตต์แต่ยังคงนำเข้าไฟฟ้าส่วนใหญ่ผ่านสายส่งจากอิหร่านและรัฐในเอเชียกลาง [309]การผลิตไฟฟ้าส่วนใหญ่เป็นการผลิตไฟฟ้าจากพลังน้ำโดยได้รับความช่วยเหลือจากปริมาณแม่น้ำและลำธารที่ไหลจากภูเขา [310]อย่างไรก็ตามไฟฟ้าไม่น่าเชื่อถือเสมอไปและเกิดไฟดับรวมทั้งในคาบูลด้วย [311]ในปีที่ผ่านมาการเพิ่มจำนวนของเซลล์แสงอาทิตย์ , พลังงานชีวมวลและพลังงานลมพืชได้รับการสร้าง [312]ขณะนี้อยู่ระหว่างการพัฒนาโครงการCASA-1000ซึ่งจะส่งกระแสไฟฟ้าจากคีร์กีซสถานและทาจิกิสถานและท่อส่งก๊าซเติร์กเมนิสถาน - อัฟกานิสถาน - ปากีสถาน - อินเดีย (TAPI) [311]พลังงานได้รับการจัดการโดยDa Afghanistan Breshna Sherkat (DABS, Afghanistan Electricity Company)

เขื่อนที่สำคัญ ได้แก่Kajaki เขื่อน , เขื่อนดาหลาและเขื่อน Sardeh วง [184]

การท่องเที่ยว

อุทยานแห่งชาติ Band-e Amir

การท่องเที่ยวเป็นอุตสาหกรรมขนาดเล็กในอัฟกานิสถานเนื่องจากปัญหาด้านความปลอดภัย อย่างไรก็ตามมีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติประมาณ 20,000 คนมาเยี่ยมชมประเทศทุกปีในปี 2559 [313]โดยเฉพาะอย่างยิ่งภูมิภาคที่สำคัญสำหรับการท่องเที่ยวในประเทศและระหว่างประเทศคือหุบเขาบามิยันอันงดงามซึ่งรวมถึงทะเลสาบหุบเขาและสถานที่ทางประวัติศาสตร์ซึ่งได้รับความช่วยเหลือจากข้อเท็จจริงที่ว่าอยู่ใน พื้นที่ปลอดภัยห่างจากกิจกรรมของผู้ก่อความไม่สงบ [314] [315]ขนาดเล็กจำนวนเยี่ยมชมและช่วงระยะการเดินทางในภูมิภาคเช่นWakhanวัลเลย์ซึ่งเป็นหนึ่งในชุมชนที่ห่างไกลที่สุดของโลก [316]ตั้งแต่ปลายทศวรรษที่ 1960 เป็นต้นมาอัฟกานิสถานเป็นสถานที่ยอดนิยมบนเส้นทางฮิปปี้ที่มีชื่อเสียงซึ่งดึงดูดชาวยุโรปและชาวอเมริกันจำนวนมาก มาจากอิหร่านเส้นทางเดินทางผ่านจังหวัดต่างๆอัฟกานิสถานและเมืองรวมทั้งแรต , กันดาและคาบูลก่อนที่จะข้ามไปยังภาคเหนือของปากีสถานทางตอนเหนือของอินเดียและเนปาล [317] [318]การท่องเที่ยวสูงสุดในปี 2520 ซึ่งเป็นปีก่อนจุดเริ่มต้นของความไม่มั่นคงทางการเมืองและความขัดแย้งทางอาวุธ [319]

สุเหร่าแยมเป็นมรดกโลกในปัจจุบันภายใต้การคุกคามจากการกัดเซาะและน้ำท่วม

เมืองGhazniมีประวัติศาสตร์และสถานที่ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญและร่วมกับเมืองบามิยันในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาได้รับการโหวตให้เป็นเมืองหลวงทางวัฒนธรรมอิสลามและเมืองหลวงทางวัฒนธรรมเอเชียใต้ตามลำดับ [320]เมืองต่างๆของHerat , Kandahar , BalkhและZaranjก็มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์เช่นกัน สุเหร่าแยมในฮาริแม่น้ำหุบเขาเป็นมรดกโลก เสื้อคลุมที่มีชื่อเสียงซึ่งสวมใส่โดยศาสดามูฮัมหมัดของศาสนาอิสลามถูกเก็บไว้ในศาลเจ้าแห่งเสื้อคลุมในกันดาฮาร์เมืองที่ก่อตั้งโดยอเล็กซานเดอร์มหาราชและเป็นเมืองหลวงแห่งแรกของอัฟกานิสถาน ป้อมปราการของอเล็กซานเดในเมืองทางตะวันตกของแรตได้รับการปรับปรุงใหม่ในปีที่ผ่านมาและเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยม ทางตอนเหนือของประเทศคือศาลเจ้าอาลีซึ่งหลายคนเชื่อกันว่าเป็นสถานที่ฝังศพอาลี [321]พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติของอัฟกานิสถานตั้งอยู่ในกรุงคาบูลและไพร่พลจำนวนมากของชาวพุทธBactrianกรีกและโบราณวัตถุก่อนอิสลาม; พิพิธภัณฑ์ได้รับความเดือดร้อนอย่างมากจากสงครามกลางเมือง แต่ได้รับการบูรณะอย่างช้าๆตั้งแต่ต้นทศวรรษ 2000 [322]

การสื่อสาร

บริการโทรคมนาคมในอัฟกานิสถานที่ให้บริการโดยอัฟกานิสถานโทรคมนาคม , Afghan Wireless , Etisalat , MTN กลุ่มและชาน ประเทศนี้ใช้ดาวเทียมอวกาศของตัวเองที่เรียกว่าAfghansat 1ซึ่งให้บริการแก่สมาชิกโทรศัพท์อินเทอร์เน็ตและโทรทัศน์หลายล้านคน ภายในปี 2544 หลังจากเกิดสงครามกลางเมืองการสื่อสารโทรคมนาคมแทบจะเป็นภาคส่วนที่ไม่มีอยู่จริง แต่ในปี 2559 ได้เติบโตเป็นอุตสาหกรรมมูลค่า 2 พันล้านดอลลาร์โดยมีสมาชิกโทรศัพท์มือถือ 22 ล้านคนและผู้ใช้อินเทอร์เน็ต 5 ล้านคน ภาคนี้มีพนักงานอย่างน้อย 120,000 คนทั่วประเทศ [323]

การขนส่ง

รถม้ายังคงใช้สำหรับบรรทุกสินค้าในบางแห่ง

เนื่องจากสภาพทางภูมิศาสตร์ของอัฟกานิสถานการคมนาคมระหว่างส่วนต่างๆของประเทศจึงเป็นเรื่องยากในอดีต กระดูกสันหลังของโครงข่ายถนนของอัฟกานิสถานคือทางหลวงหมายเลข 1ซึ่งมักเรียกกันว่า "ถนนวงแหวน" ซึ่งทอดตัวยาว 2,210 กิโลเมตร (1,370 ไมล์) และเชื่อมต่อเมืองใหญ่ 5 เมือง ได้แก่ คาบูลกัซนีกันดาฮาร์เฮรัตและมาซาร์ - ไอ - ชาริฟ[324]โดยมีสเปอร์ไปยัง Kunduz และ Jalalabad และจุดผ่านแดนต่างๆในขณะที่วนรอบภูเขาของชาวฮินดูกูช [325]

ถนนวงแหวนมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการค้าและเศรษฐกิจในประเทศและระหว่างประเทศ [326]ส่วนสำคัญของถนนวงแหวนคืออุโมงค์ซาลังสร้างเสร็จในปี 2507 ซึ่งอำนวยความสะดวกในการเดินทางผ่านเทือกเขาฮินดูกูชและเชื่อมต่อระหว่างทางตอนเหนือและตอนใต้ของอัฟกานิสถาน [327]มันเป็นเส้นทางเฉพาะที่ดินที่เชื่อมต่อกับเอเชียกลางไปยังอนุทวีปอินเดีย [328]เส้นทางผ่านภูเขาหลายแห่งอนุญาตให้เดินทางระหว่างชาวฮินดูกูชในพื้นที่อื่น ๆ อุบัติเหตุจราจรที่จริงจังอยู่ร่วมกันบนถนนในอัฟกานิสถานและทางหลวงโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรุงคาบูล-กันดาและคาบูล-จาลาลาบัดถนน [329] การเดินทางโดยรถประจำทางในอัฟกานิสถานยังคงมีอันตรายเนื่องจากกิจกรรมการก่อการร้าย [330]

Ariana อัฟกานิสถานสายการบิน แอร์บัส A310ในปี 2006

การขนส่งทางอากาศในอัฟกานิสถานที่ให้บริการโดยผู้ให้บริการระดับชาติAriana อัฟกานิสถานสายการบิน , [331]และโดย บริษัท เอกชนKam อากาศ สายการบินจากหลายประเทศยังให้บริการเที่ยวบินเข้าและออกประเทศ เหล่านี้รวมถึงแอร์อินเดีย , เอมิเรต , กัลฟ์แอร์ , อิหร่าน Aseman สายการบิน , ปากีสถานอินเตอร์เนชั่นแนลแอร์ไลน์และสายการบินตุรกี ประเทศที่มีสนามบินนานาชาติที่สี่: ฮามิดการ์สนามบินนานาชาติ (เดิมคาบูลท่าอากาศยานนานาชาติ), กันดาฮาร์สนามบินนานาชาติ , แรสนามบินนานาชาติและMazar-e ของมูฮัมหมัดสนามบินนานาชาติ รวมทั้งสนามบินในประเทศมี 43 [9] ฐานทัพอากาศ Bagramเป็นสนามบินทางทหารที่สำคัญ

ประเทศที่มีการเชื่อมโยงสามราง: หนึ่ง 75 กิโลเมตร (47 ไมล์) จากบรรทัดมะซารีชะรีฟไปยังชายแดนอุซเบกิ ; [332]เส้นทางยาว 10 กิโลเมตร (6.2 ไมล์) จากToraghundiไปยังชายแดนเติร์กเมนิสถาน (ซึ่งต่อไปเป็นส่วนหนึ่งของทางรถไฟ Turkmen ); และทางเชื่อมสั้น ๆ จากAqinaข้ามพรมแดนเติร์กเมนิสถานไปยังKerkiซึ่งมีแผนจะขยายไปทั่วอัฟกานิสถาน [333]เส้นเหล่านี้ใช้สำหรับการขนส่งสินค้าเท่านั้นและไม่มีบริการผู้โดยสาร เส้นทางรถไฟระหว่างKhafอิหร่านและHeratทางตะวันตกของอัฟกานิสถานซึ่งมีไว้สำหรับทั้งการขนส่งสินค้าและผู้โดยสารอยู่ระหว่างการก่อสร้างในปี 2019 [334] [335]ประมาณ 125 กิโลเมตร (78 ไมล์) ของเส้นจะอยู่ทางฝั่งอัฟกานิสถาน [336] [337]มีข้อเสนอต่างๆสำหรับการก่อสร้างทางรถไฟเพิ่มเติมในประเทศ [338]

การเป็นเจ้าของรถส่วนตัวเพิ่มขึ้นอย่างมากตั้งแต่ต้นปี 2000 รถแท็กซี่สีเหลืองและต้องประกอบด้วยทั้งรถยนต์และรถลาก [339]ในชนบทอัฟกานิสถานชาวบ้านมักจะใช้ลา , ล่อหรือม้าในการขนส่งหรือการดำเนินการสินค้า อูฐถูกใช้โดยชนเผ่าเร่ร่อนในโคจิเป็นหลัก [196]จักรยานเป็นที่นิยมทั่วอัฟกานิสถาน [340]

การศึกษา

UNESCO Institute of Statistics อัฟกานิสถานอัตราการรู้หนังสือของประชากรบวก 15 1980–2018
เด็กนักเรียนใน จังหวัด Ghazni - จำนวนเด็กที่เข้าเรียนในระดับประถมศึกษาเพิ่มขึ้นจาก 5% ในปี 2000 เป็น 57% ในปี 2018

การศึกษาในอัฟกานิสถานรวมถึงK-12และการศึกษาที่สูงขึ้นซึ่งเป็นผู้ควบคุมดูแลโดยกระทรวงศึกษาธิการและกระทรวงการศึกษาระดับอุดมศึกษา มีโรงเรียนมากกว่า 16,000 แห่งในประเทศและมีนักเรียนประมาณ 9 ล้านคน ในจำนวนนี้ประมาณ 60% เป็นผู้ชายและผู้หญิง 40% กว่า 174,000 นักเรียนกำลังเรียนอยู่ในที่แตกต่างกันของมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ ประมาณ 21% ในจำนวนนี้เป็นเพศหญิง [341]อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษากู Farooq วาร์ได้กล่าวว่าการก่อสร้าง 8,000 โรงเรียนเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับเด็กที่เหลือที่จะปราศจากการเรียนรู้อย่างเป็นทางการ [342]

มหาวิทยาลัยชั้นนำในอัฟกานิสถาน ได้แก่American University of Afghanistan (AUAF) ตามด้วยKabul University (KU) ซึ่งทั้งสองแห่งตั้งอยู่ในคาบูล ทหาร National Academy of อัฟกานิสถาน , ถ่ายแบบมาจากโรงเรียนทหารสหรัฐที่เวสต์พอยต์เป็นสถาบันพัฒนาทหารสี่ปีที่ทุ่มเทให้กับเจ้าหน้าที่ที่จบการศึกษาสำหรับกองกำลังอัฟกานิสถาน มหาวิทยาลัยกลาโหมอัฟกานิสถานถูกสร้างขึ้นใกล้Qarghaในกรุงคาบูล มหาวิทยาลัยหลัก ๆ นอกคาบูล ได้แก่มหาวิทยาลัย Kandaharทางตอนใต้มหาวิทยาลัย Heratทางตะวันตกเฉียงเหนือมหาวิทยาลัย Balkhและมหาวิทยาลัย Kunduzทางตอนเหนือมหาวิทยาลัย Nangarharและมหาวิทยาลัย Khostทางตะวันออก สหรัฐอเมริกากำลังสร้างคณะการศึกษา 6 คณะและวิทยาลัยฝึกหัดครูประจำจังหวัด 5 แห่งทั่วประเทศโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ 2 แห่งในคาบูลและโรงเรียน 1 แห่งในจาลาลาบัด [341]มหาวิทยาลัยคาบูลก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2475 และเป็นสถาบันที่ได้รับการยอมรับซึ่งมีส่วนสำคัญในการศึกษาของประเทศ [343]จากทศวรรษ 1960 มหาวิทยาลัยคาบูลยังเป็นแหล่งกำเนิดของอุดมการณ์ทางการเมืองที่รุนแรงเช่นลัทธิมาร์กซ์และศาสนาอิสลามซึ่งมีบทบาทสำคัญในสังคมการเมืองและสงครามที่เริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2521 [344]

ในปี 2018 อัตราการรู้หนังสือของประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไปอยู่ที่ 43.02% (เพศชาย 55.48% และเพศหญิง 29.81%) [345]กองกำลังความมั่นคงแห่งชาติของอัฟกานิสถานมีหลักสูตรการรู้หนังสือบังคับ [346]

สุขภาพ

ตามที่ดัชนีการพัฒนามนุษย์อัฟกานิสถานเป็นวันที่ 15 ของประเทศที่พัฒนาน้อยที่สุดในโลก เฉลี่ยอายุขัยคาดว่าจะอยู่ที่ประมาณ 60 ปี [347] [348]อัตราการเสียชีวิตของมารดาในประเทศคือการเสียชีวิต 396 ราย / การเกิดมีชีวิต 100,000 รายและอัตราการเสียชีวิตของทารกอยู่ที่ 66 [348]ถึง 112.8 รายในทุก ๆ การเกิดที่มีชีวิต 1,000 คน [9]กระทรวงสาธารณสุขมีแผนจะปรับลดอัตราการตายของทารก 400 สำหรับทุกการเกิดมีชีพ 100,000 ก่อนที่ในปี 2020 ประเทศที่มีมากกว่า 3,000 ผดุงครรภ์เพิ่มเติมด้วย 300-400 การฝึกอบรมในแต่ละปี [349]

มีอยู่มากกว่า 100 โรงพยาบาลในอัฟกานิสถาน , [350]กับการรักษาที่ทันสมัยที่สุดในการให้บริการในกรุงคาบูล แพทย์สถาบันภาษาฝรั่งเศสสำหรับเด็กและโรงพยาบาล Indira Gandhi เด็กในกรุงคาบูลเป็นชั้นนำโรงพยาบาลเด็กในประเทศ บางส่วนของโรงพยาบาลชั้นนำอื่น ๆ ในกรุงคาบูลรวมถึงโรงพยาบาล Jamhuriatและโรงพยาบาลจิน [351]อย่างไรก็ตามทั้งหมดนี้ชาวอัฟกันจำนวนมากเดินทางไปปากีสถานและอินเดียเพื่อรับการรักษาขั้นสูง

มีรายงานในปี 2549 ว่าประชากรอัฟกานิสถานเกือบ 60% อาศัยอยู่ในสถานพยาบาลที่ใกล้ที่สุดโดยใช้เวลาเดินไม่เกิน 2 ชั่วโมง [352] อัตราความพิการยังสูงในอัฟกานิสถานเนื่องจากสงครามหลายทศวรรษ [353]มีรายงานเมื่อเร็ว ๆ นี้ว่ามีคนประมาณ 80,000 คนที่แขนขาหายไป [354] [355]องค์กรการกุศลนอกภาครัฐเช่นSave the ChildrenและMahboba's Promiseช่วยเหลือเด็กกำพร้าตามโครงสร้างของรัฐบาล [356] การ สำรวจทางประชากรและสุขภาพกำลังทำงานร่วมกับสถาบันวิจัยการจัดการสุขภาพของอินเดียและสถาบันอื่น ๆ เพื่อทำการสำรวจในอัฟกานิสถานโดยมุ่งเน้นไปที่การเสียชีวิตของมารดาและอื่น ๆ [357]

ครอบครัวชาวอัฟกานิสถานใกล้กับ Kholm , 1939 - ชาวอัฟกันส่วนใหญ่เป็นชนเผ่า

ตั้งแต่สมัยโบราณอัฟกานิสถานเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่ปัจจุบันเรียกว่าเอเชียกลางทั้งทางการเมืองเศรษฐกิจและวัฒนธรรม [358]

อัฟกานิสถานเป็นสังคมชนเผ่าส่วนใหญ่โดยภูมิภาคต่างๆของประเทศมีวัฒนธรรมของตนเองอันเป็นผลมาจากชาติพันธุ์ที่แตกต่างกันและอุปสรรคทางภูมิศาสตร์ที่ทำให้ประเทศห่างไกลกันมาก [180]ครอบครัวเป็นแกนนำของสังคมอัฟกานิสถานและครอบครัวมักจะนำโดยพระสังฆราช [359]ในภาคใต้และภาคตะวันออกผู้คนใช้ชีวิตตามวัฒนธรรม PashtunโดยปฏิบัติตามPashtunwali (ทาง Pashtun) [360]หลักการสำคัญของ Pashtunwali ได้แก่ การต้อนรับการจัดเตรียมสถานที่พักพิงสำหรับผู้ที่ต้องการลี้ภัยและการแก้แค้นให้เลือดไหล [361] Pashtuns (และBaloch ) ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมของเอเชียใต้ ชาวอัฟกันที่เหลือเป็นวัฒนธรรมเปอร์เซียและเตอร์ก บางคนที่ไม่ใช่ Pashtuns ที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับ Pashtuns ได้นำ Pashtunwali ในกระบวนการที่เรียกว่าPashtunizationในขณะที่บาง Pashtuns ได้รับPersianized ผู้ที่อาศัยอยู่ในปากีสถานและอิหร่านในช่วง 30 ปีที่ผ่านมาได้รับอิทธิพลเพิ่มเติมจากวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบ้านเหล่านั้น ชาวอัฟกานิสถานเป็นที่รู้กันดีว่านับถือศาสนาอย่างมาก [212]

ชาวอัฟกันโดยเฉพาะชาว Pashtuns ได้รับการยกย่องในเรื่องความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของชนเผ่าและการเคารพในเกียรติยศส่วนบุคคล [362]นักเขียนคนหนึ่งคิดว่าระบบชนเผ่าเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการจัดกลุ่มคนจำนวนมากในประเทศที่มีความยากลำบากทางภูมิศาสตร์และในสังคมที่มีวิถีชีวิตที่ไม่ซับซ้อนจากมุมมองวัตถุนิยม [363]มีต่างๆที่มีชนเผ่าอัฟกานิสถานและประมาณ 2-3000000 ร่อนเร่ [364]วัฒนธรรมอัฟกานิสถานลึกอิสลาม , [365]แต่การปฏิบัติก่อนอิสลามยังคงมีอยู่ [366]ตัวอย่างหนึ่งคือbacha baziคำสำหรับกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ทางเพศระหว่างชายที่มีอายุมากกว่ากับชายวัยรุ่นที่อายุน้อยกว่าหรือเด็กผู้ชาย [367] การแต่งงานของเด็กเป็นที่แพร่หลายในอัฟกานิสถาน; [368]อายุทางกฎหมายสำหรับการแต่งงานเป็น 16 [369]การแต่งงานที่ต้องการมากที่สุดในสังคมอัฟกานิสถานเป็นหนึ่งของญาติขนานและเจ้าบ่าวมักจะคาดว่าจะจ่ายค่าสินสอด [370]

บ้านที่ชาวโคจิเร่ร่อนอาศัย อยู่ใน จังหวัด Nangarhar

ในหมู่บ้านโดยทั่วไปแล้วครอบครัวจะมีบ้านที่ทำจากโคลนหรือประกอบกับบ้านที่มีกำแพงอิฐหรือหิน โดยทั่วไปหมู่บ้านจะมีผู้ใหญ่บ้าน (มาลิก ) ผู้เชี่ยวชาญด้านการแจกจ่ายน้ำ ( มิราบ ) และครูสอนศาสนา ( มุลลาห์ ) โดยทั่วไปผู้ชายจะทำงานในไร่นาโดยมีผู้หญิงเข้าร่วมในช่วงเก็บเกี่ยว [359]ประมาณ 15% ของประชากรเร่ร่อนในท้องถิ่นเรียกว่าโคจิ[180]เมื่อคนเร่ร่อนผ่านหมู่บ้านพวกเขามักจะซื้อเสบียงเช่นชาข้าวสาลีและน้ำมันก๊าดจากชาวบ้าน ชาวบ้านซื้อขนสัตว์และนมจากคนเร่ร่อน [359]

ชายชราใน เฮรัตสวมเสื้อคลุม ทรงเปราฮันพร้อมผ้าโพกหัว ( Lungi )

เสื้อผ้าอัฟกานิสถานสำหรับทั้งชายและหญิงมักจะประกอบด้วยรูปแบบต่างๆของshalwar kameezโดยเฉพาะอย่างยิ่งperahan tunbanและเขต partug ปกติผู้หญิงจะสวมchadorสำหรับคลุมศีรษะ ผู้หญิงบางคนโดยทั่วไปมาจากชุมชนอนุรักษ์นิยมสวมชุดบูร์กาแบบคลุมทั้งตัว ผู้หญิงบางคนในชุมชน Pashtun สวมใส่ได้ดีก่อนที่ศาสนาอิสลามจะเข้ามาในภูมิภาคนี้ แต่กลุ่มตอลิบานบังคับใช้ชุดนี้กับผู้หญิงเมื่อพวกเธออยู่ในอำนาจ [371]เครื่องแต่งกายที่เป็นที่นิยมอีกอย่างหนึ่งคือChapanซึ่งทำหน้าที่เป็นเสื้อโค้ท Karakulเป็นหมวกที่ทำจากขนสัตว์ของสายพันธุ์ในระดับภูมิภาคที่เฉพาะเจาะจงของแกะ มันได้รับการสนับสนุนโดยอดีตกษัตริย์แห่งอัฟกานิสถานและกลายเป็นที่รู้จักไปมากของโลกในศตวรรษที่ 21 เมื่อมันถูกสวมใส่อย่างต่อเนื่องโดยประธานาธิบดีฮามิดคาร์ไซ [372] pakolเป็นอีกหนึ่งที่มีต้นกำเนิดหมวกแบบดั้งเดิมจากไกลทางตะวันออกของประเทศ; มันก็ชำรุดเป็นที่นิยมโดยผู้นำการรบแบบกองโจรอาห์หมัดชาห์ Massoud [373]ซาริหมวกมาจากทางตอนเหนือของอัฟกานิสถาน [374]

สถาปัตยกรรม

ประเทศนี้มีประวัติศาสตร์ที่ซับซ้อนซึ่งยังคงมีชีวิตอยู่ไม่ว่าจะในวัฒนธรรมปัจจุบันหรือในรูปแบบของภาษาและอนุสาวรีย์ต่างๆ อัฟกานิสถานมีสิ่งที่หลงเหลือจากทุกยุคทุกสมัยรวมถึงเจดีย์ของกรีกและพุทธอารามอนุสาวรีย์วัดและหอคอยสุเหร่าของศาสนาอิสลาม หนึ่งในที่สุดที่รู้จักกันดีเป็นมัสยิดใหญ่แห่งแรตที่มัสยิดบลูที่สุเหร่าแยมที่Chil Zenaที่คาลาฉัน Bost ในLashkargahเมืองกรีกโบราณของAi-Khanoum [375]อย่างไรก็ตามอนุสรณ์สถานทางประวัติศาสตร์หลายแห่งได้รับความเสียหายในยุคปัจจุบันเนื่องจากสงครามกลางเมือง [376]ทั้งสองที่มีชื่อเสียงพระพุทธรูปของ Bamiyanถูกทำลายโดยตอลิบานซึ่งได้รับการยกย่องพวกเขาเป็นที่เคารพบูชา อย่างไรก็ตามนักโบราณคดียังคงค้นพบโบราณวัตถุทางพุทธศาสนาในส่วนต่างๆของประเทศซึ่งบางชิ้นมีอายุย้อนไปถึงศตวรรษที่ 2 [377]เนื่องจากไม่มีการล่าอาณานิคมในยุคปัจจุบันในอัฟกานิสถานสถาปัตยกรรมแบบยุโรปจึงหายาก ที่โดดเด่นที่สุดคือ Victory Arch ที่Paghmanและพระราชวัง Darul Amanในคาบูลถูกสร้างขึ้นในรูปแบบนี้ในปี ค.ศ. 1920 โดยชาวอัฟกันเอง

ศิลปะและเซรามิก

อัฟกานิสถานพรม

การทอพรมเป็นวิธีปฏิบัติที่มีมา แต่โบราณในอัฟกานิสถานและหลายอย่างยังคงทำด้วยมือโดยชนเผ่าและคนเร่ร่อนในปัจจุบัน [221]พรมถูกผลิตขึ้นในภูมิภาคนี้เป็นเวลาหลายพันปีและทำโดยผู้หญิง [378]ช่างฝีมือบางคนแสดงความรู้สึกของพวกเขาผ่านการออกแบบพรม; ตัวอย่างเช่นหลังจากการปะทุของสงครามโซเวียต - อัฟกานิสถาน " พรมสงคราม " ถูกสร้างขึ้นด้วยการออกแบบที่แสดงถึงความเจ็บปวดและความทุกข์ยากที่เกิดจากความขัดแย้ง [379]ทุกจังหวัดมีลักษณะเฉพาะในการทำพรม [380]ในบางพื้นที่ที่มีประชากรเตอร์กทางตะวันตกเฉียงเหนือราคาของเจ้าสาวและงานแต่งงานจะได้รับแรงหนุนจากทักษะการทอผ้าของเจ้าสาว [381]

เครื่องปั้นดินเผาถูกประดิษฐ์ขึ้นในอัฟกานิสถานเป็นเวลาหลายพันปี หมู่บ้านIstalifทางตอนเหนือของคาบูลเป็นศูนย์กลางสำคัญโดยเฉพาะซึ่งขึ้นชื่อเรื่องเครื่องปั้นดินเผาสีเขียวขุ่นและสีเขียวอันเป็นเอกลักษณ์[382]และวิธีการประดิษฐ์ของพวกเขายังคงเหมือนเดิมมานานหลายศตวรรษ [383] [384]มากของไพฑูรย์หินถูกสายดินในวันที่ทันสมัยอัฟกานิสถานซึ่งถูกนำมาใช้ในเครื่องลายครามจีนเป็นสีฟ้าโคบอลต์ , นำมาใช้ในสมัยโบราณโสโปเตเมียและตุรกี [385]

ดินแดนของอัฟกานิสถานมีประวัติศาสตร์ศิลปะอันยาวนานโดยมีการใช้ภาพวาดสีน้ำมันที่เก่าแก่ที่สุดในโลกที่พบในภาพจิตรกรรมฝาผนังถ้ำในประเทศ [386] [387]รูปแบบศิลปะที่โดดเด่นซึ่งพัฒนาในอัฟกานิสถานและปากีสถานตะวันออกคือศิลปะคันธาระซึ่งผลิตโดยการผสมผสานระหว่างศิลปะกรีก - โรมันและพุทธศิลป์ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 1 และ 7 [388]ต่อมาในยุคเลื่อยเพิ่มขึ้นการใช้งานของจิ๋วเปอร์เซียสไตล์กับKamaleddin Behzadของแรตเป็นหนึ่งในที่สุดศิลปินขนาดเล็กที่โดดเด่นของTimuridและต้นวิดงวด ตั้งแต่ทศวรรษ 1900 เป็นต้นมาชาติเริ่มใช้เทคนิคตะวันตกในงานศิลปะ Abdul Ghafoor Breshnaเป็นจิตรกรชาวอัฟกานิสถานที่มีชื่อเสียงและศิลปินร่างภาพจากคาบูลในช่วงศตวรรษที่ 20

สื่อและความบันเทิง

อัฟกานิสถานมีสถานีวิทยุประมาณ 350 สถานีและสถานีโทรทัศน์มากกว่า 200 สถานี [389] วิทยุโทรทัศน์อัฟกานิสถานมีต้นกำเนิดจากปีพ. ศ. 2468 เป็นสถานีวิทยุโทรทัศน์สาธารณะของรัฐ รายการโทรทัศน์เริ่มออกอากาศในปี 1970 และในวันนี้มีหลายช่องโทรทัศน์เอกชนเช่นTOLOและShamshad ทีวี หนังสือพิมพ์อัฟกานิสถานฉบับแรกตีพิมพ์ในปี พ.ศ. 2416 [390]และมีโรงพิมพ์หลายร้อยแห่งในปัจจุบัน [389]เมื่อถึงปี ค.ศ. 1920 Radio Kabulกำลังออกอากาศบริการวิทยุท้องถิ่น [391] Voice of America , BBCและRadio Free Europe / Radio Liberty (RFE / RL) ออกอากาศในภาษาราชการของอัฟกานิสถานทั้งสองทางวิทยุ [392]ข้อ จำกัด ด้านสื่อค่อยๆผ่อนคลายลงและสื่อส่วนตัวก็หลากหลายตั้งแต่ปี 2545 หลังจากมีการควบคุมอย่างเข้มงวดมากว่าสองทศวรรษ

อัฟกันมีความยาวได้คุ้นเคยกับการดูอินเดียบอลลีวูดภาพยนตร์และฟังของFilmiเพลง [393]มีการอ้างว่าอัฟกานิสถานเป็นหนึ่งในตลาดที่ใหญ่ที่สุดสำหรับอุตสาหกรรมภาพยนตร์ภาษาฮินดี [394]แบบแผนของชาวอัฟกันในอินเดีย ( KabuliwalaหรือPathani ) ได้รับการนำเสนอในภาพยนตร์บอลลีวูดบางเรื่องโดยนักแสดง [395]ดาราภาพยนตร์บอลลีวูดหลายคนมีรากฐานมาจากอัฟกานิสถาน ได้แก่Salman Khan , Saif Ali Khan , Shah Rukh Khan , Aamir Khan , Feroz Khan , Kader Khan , Naseeruddin Shah , Zarine Khan , Celina Jaitlyและคนอื่น ๆ อีกจำนวนมาก ภาพยนตร์บอลลีวูดหลายคนถูกยิงภายในอัฟกานิสถานรวมทั้งDharmatma , Khuda Gawah , หนีออกมาจากตอลิบานและอัฟกานิสถานด่วน

เพลง

ทับทิมอัฟกานิสถาน

ดนตรีคลาสสิกในอัฟกานิสถานมีการเชื่อมโยงทางประวัติศาสตร์ใกล้ชิดกับดนตรีคลาสสิกอินเดียและใช้คำศัพท์ฮินดูเดียวกันและทฤษฎีเช่นRaga ประเภทของรูปแบบของเพลงนี้ ได้แก่Ghazal (ดนตรีกวี) และเครื่องมือเช่นอินเดียTabla , sitarและออร์แกนและเครื่องดนตรีท้องถิ่นเช่นzerbaghaliเช่นเดียวกับdayerehและtanburซึ่งยังเป็นที่รู้จักกันในเอเชียกลางที่ Caucusus และตะวันออกกลาง . rubabเป็นเครื่องมือแห่งชาติของประเทศและ precurses อินเดียsarodเครื่องดนตรี บางส่วนของศิลปินที่มีชื่อเสียงของดนตรีคลาสสิก ได้แก่Ustad SarahangและSarban [396]

เพลงป๊อปที่พัฒนาขึ้นในทศวรรษที่ 1950 ผ่านวิทยุคาบูลและมีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ในช่วงเวลานี้ศิลปินหญิงก็เริ่มปรากฏในตอนแรกMermon Parwin [396]บางทีศิลปินที่มีชื่อเสียงที่สุดของแนวเพลงนี้ก็คือAhmad Zahirผู้ซึ่งสังเคราะห์หลายแนวเพลงและยังคงมีชื่อเสียงในด้านเสียงและเนื้อเพลงที่หลากหลายหลังจากเขาเสียชีวิตในปี 1979 [397] [396]ปรมาจารย์ที่มีชื่อเสียงคนอื่น ๆ ในแบบดั้งเดิมหรือเป็นที่นิยม เพลงอัฟกานิสถานรวมถึงนาเชนาส , Ubaidullah ม.ค. , Mahwash , อาหมัดวาลิ , Farhad DaryaและNaghma [398]

Attanเป็นการเต้นรำประจำชาติของอัฟกานิสถานซึ่งเป็นการเต้นรำแบบกลุ่มที่ชาวอัฟกานิสถานทุกภูมิหลังนิยมแสดง [399]การเต้นรำถือเป็นส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์ของอัฟกานิสถาน [400]

อาหาร

อาหารอัฟกานิสถานยอดนิยมบางรายการ

อาหารอัฟกานิสถานส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับพืชผลสำคัญของประเทศเช่นข้าวสาลีข้าวโพดข้าวบาร์เลย์และข้าว ที่มาพร้อมกับลวดเย็บกระดาษเหล่านี้มีผลไม้และผักพื้นเมืองเช่นเดียวกับผลิตภัณฑ์นมเช่นนมโยเกิร์ตและเวย์ Kabuli palawเป็นอาหารประจำชาติของอัฟกานิสถาน [401]อาหารจานพิเศษของประเทศสะท้อนให้เห็นถึงความหลากหลายทางเชื้อชาติและภูมิศาสตร์ [402]อัฟกานิสถานขึ้นชื่อเรื่องทับทิมคุณภาพสูงองุ่นและแตงหวาน [403]ชาเป็นเครื่องดื่มยอดนิยมของชาวอัฟกันและพวกเขามักจะกินขนมปังนานโยเกิร์ตข้าวและเนื้อสัตว์ในอาหารทั่วไป [359]

วรรณคดี

กวีนิพนธ์คลาสสิกเปอร์เซียและปัชโตเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมอัฟกานิสถาน กวีนิพนธ์เป็นเสาหลักด้านการศึกษาที่สำคัญอย่างหนึ่งในภูมิภาคนี้มาโดยตลอดจนถึงระดับที่มีการผสมผสานตัวเองเข้ากับวัฒนธรรม [404]หนึ่งในรูปแบบบทกวีเรียกว่าLanday ธีมที่ได้รับความนิยมในนิทานพื้นบ้านและตำนานของอัฟกานิสถานคือdevสิ่งมีชีวิตที่น่ากลัว [405]วันพฤหัสบดีเป็นประเพณี "คืนกวีนิพนธ์" ในเมืองเฮรัตเมื่อผู้ชายผู้หญิงและเด็กมารวมตัวกันและท่องบทกวีทั้งโบราณและสมัยใหม่ [406]

ภูมิภาคอัฟกานิสถานได้ผลิตกวีและนักเขียนที่พูดภาษาเปอร์เซียนับไม่ถ้วนตั้งแต่ยุคกลางจนถึงปัจจุบันซึ่งนักประพันธ์ลึกลับสามคนถือเป็นเกียรติประวัติของชาติที่แท้จริง (แม้ว่าอิหร่านจะอ้างว่ามีความกระตือรือร้นเท่าเทียมกันก็ตาม) ได้แก่Khwaja Abdullah Ansariแห่ง Herat a นักบุญผู้มีเวทย์มนต์และซูฟีผู้ยิ่งใหญ่ในศตวรรษที่ 11 Sanai of Ghazni ผู้เขียนบทกวีลึกลับในศตวรรษที่ 12 และในที่สุดRumi of Balkh ในศตวรรษที่ 13 ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ยืนยันตัวตนทั่วโลกในฐานะกวีลึกลับที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของคนทั้งโลก โลกมุสลิม. วรรณกรรมอัฟกานิสถาน Pashto แม้ว่าจะมีความโดดเด่นในเชิงปริมาณและเติบโตอย่างมากในศตวรรษที่ผ่านมา แต่ก็มีความหมายและความสำคัญในท้องถิ่นเป็นหลักโดยรู้สึกถึงอิทธิพลของวรรณกรรมเปอร์เซียและวรรณกรรมที่ต่อเนื่องกันของอินเดีย วรรณกรรมหลักทั้งสองตั้งแต่ครึ่งหลังของศตวรรษที่สิบเก้าแสดงให้เห็นว่าตัวเองมีความอ่อนไหวต่อประเภทต่างๆ (นวนิยายละครเวที) การเคลื่อนไหวและลักษณะทางโวหารที่นำเข้าจากยุโรป

Khushal Khan Khattakแห่งศตวรรษที่ 17 ถือเป็นกวีแห่งชาติ กวีเด่นอื่น ๆ ได้แก่Rabi'a Balkhi , Jami , เราะห์มาบาบา , Khalilullah Khaliliและพาร์วีนพาจวัก [407]

วันหยุดและเทศกาล

Haft Mewa (น้ำเชื่อมผลไม้เซเว่น) เป็นที่นิยมบริโภคในช่วง Nowruz ในอัฟกานิสถาน

วันปีใหม่อย่างเป็นทางการของอัฟกานิสถานเริ่มต้นด้วยNowruzซึ่งเป็นประเพณีโบราณที่เริ่มต้นจากการเฉลิมฉลองโซโรอัสเตอร์ในอิหร่านในปัจจุบันและร่วมกันเฉลิมฉลองประจำปีร่วมกับประเทศอื่น ๆ มันเกิดขึ้นทุกปีในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ในอัฟกานิสถาน Nowruz มักจะมีการเฉลิมฉลองด้วยดนตรีและการเต้นรำรวมถึงจัดการแข่งขันbuzkashi [408]

Yaldāซึ่งเป็นประเพณีโบราณที่มีชื่อเสียงระดับประเทศ[409]เพื่อรำลึกถึงเทพีมิธราโบราณและเป็นคืนที่ยาวนานที่สุดของปีในวันเหมายัน ( čelle ye zemestān ; โดยปกติจะตกในวันที่ 20 หรือ 21 ธันวาคม) [410] [411 ] ]ในระหว่างที่ครอบครัวรวบรวมบทกวีท่องและกินผลไม้โดยเฉพาะผลไม้แตงโมสีแดงและสีทับทิมเช่นเดียวกับถั่วผสม [412] [413]

นอกจากนี้ยังมีการเฉลิมฉลองเทศกาลทางศาสนา ในฐานะประเทศมุสลิมส่วนใหญ่มีการจัดงานและเทศกาลของอิสลามเช่นเดือนรอมฎอนวันอีดและอาชูราเป็นประจำทุกปีในอัฟกานิสถาน เทศกาลซิกVaisakhiมีการเฉลิมฉลองโดยชุมชนชาวซิกข์[414]และฮินดูเทศกาลDiwaliโดยชุมชนชาวฮินดู [415]

วันประกาศอิสรภาพแห่งชาติมีการเฉลิมฉลองในวันที่ 19 สิงหาคมเพื่อทำเครื่องหมายสนธิสัญญาแองโกล - อัฟกานิสถานปี 1919ภายใต้กษัตริย์อมานุลลาห์ข่านและเอกราชเต็มรูปแบบของประเทศ [416]เฉลิมฉลองหลายประเทศยังมีการจัดขึ้นอย่างเป็นทางการในอัฟกานิสถานเช่นวันแรงงานสากลและวันสตรีสากล บางพื้นที่เช่นเทศกาลเทศกาล Pamir ซึ่งฉลองวัฒนธรรมของWakhiและคีร์กีซประชาชนเทศกาลดอกไม้สีแดง (ช่วง Nowruz) ในมะซารีชะรีฟและเทศกาล Damboora ในจังหวัดบามียาน

กีฬา

กีฬาประจำชาติโบราณของอัฟกานิสถาน Buzkashi

กีฬาในอัฟกานิสถานถูกจัดการโดยอัฟกานิสถานสหพันธ์กีฬา คริกเก็ตและฟุตบอลสมาคมเป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมมากที่สุดสองประเภทในประเทศ [417] [418]อัฟกานิสถานสหพันธ์กีฬาส่งเสริมคริกเก็ต, สมาคมฟุตบอล, บาสเกตบอล , วอลเลย์บอล , กอล์ฟ , แฮนด์บอล , มวย , เทควันโด , ยกน้ำหนัก , เพาะกาย , การติดตามและเขต , สเก็ต , โบว์ลิ่ง , สนุกเกอร์ , หมากรุก , และกีฬาอื่น ๆ

ทีมกีฬาของอัฟกานิสถานกำลังเฉลิมฉลองตำแหน่งในงานระดับนานาชาติมากขึ้นเรื่อย ๆ ของทีมบาสเกตบอลจะเป็นครั้งแรกชื่อทีมกีฬาที่เกมส์ 2010 เอเชียใต้ [419]ต่อปีของประเทศทีมคริกเก็ตตามที่มันได้รับรางวัล2009-10 ICC ทวีปถ้วย [420]ในปี 2012 ของประเทศทีมบาสเกตบอล 3x3ได้รับรางวัลเหรียญทองในเอเชียนบีชเกมส์ 2012 ในปี 2013 ของอัฟกานิสถานทีมฟุตบอลตามที่มันได้รับรางวัลแชมป์ SAFF [421]

อัฟกานิสถานริกเก็ตทีมชาติซึ่งถูกสร้างขึ้นในปี 2001 มีส่วนร่วมใน2009 ICC ฟุตบอลโลกรอบคัดเลือก , โลก 2010 ICC คริกเก็ตลีกดิวิชั่นหนึ่งและโลก 2010 ICC ยี่ 20 มันชนะแม็กยี่สิบ 20 คัพในปี 2007 ปี 2009 ปี 2011 และปี 2013 ทีมในที่สุดก็ทำมันและเล่นใน2015 คริกเก็ตเวิลด์คัพ [422]อัฟกานิสถานคริกเก็ตคณะกรรมการ (ACB) เป็นผู้ปกครองอย่างเป็นทางการของการเล่นกีฬาและมีสำนักงานใหญ่ในกรุงคาบูล Alokozay คาบูลนานาชาติคริกเก็ตทำหน้าที่เป็นประเทศที่สนามกีฬาคริกเก็ตหลัก มีหลายสนามกีฬาอื่น ๆ ทั่วประเทศรวมทั้งสนามกีฬาซี่ Amanullah ข่านริกเก็ตนานาชาติที่อยู่ใกล้กับเมืองจาลาลาบัด ในประเทศจะมีการเล่นคริกเก็ตระหว่างทีมจากจังหวัดต่างๆ

ทีมฟุตบอลชาติอัฟกานิสถานได้รับการแข่งขันในระดับนานาชาติฟุตบอลตั้งแต่ปี 1941 [423]ทีมชาติเล่นเกมในบ้านของตนที่สนามกีฬาซี่ในกรุงคาบูลขณะที่ฟุตบอลในอัฟกานิสถานถูกควบคุมโดยสหพันธ์ฟุตบอลอัฟกานิสถาน ทีมชาติไม่เคยแข่งขันหรือผ่านเข้ารอบFIFA World Cupแต่เพิ่งได้รับรางวัลฟุตบอลระดับนานาชาติในปี 2013 [421]ประเทศนี้ยังมีทีมชาติในกีฬาฟุตซอลซึ่งเป็นรูปแบบของฟุตบอล 5 ประเภทต่อเนื่อง

กีฬาดั้งเดิมและกีฬาประจำชาติของอัฟกานิสถานคือbuzkashiซึ่งส่วนใหญ่ได้รับความนิยมในภาคเหนือ แต่ยังมีการติดตามในส่วนอื่น ๆ ของประเทศ [424]มันคล้ายกับโปโลซึ่งแสดงโดยนักขี่ม้าในสองทีมแต่ละทีมพยายามจับและจับซากแพะ [425]อัฟกานิสถาน Hound (ชนิดของการใช้สุนัข) มีถิ่นกำเนิดในอัฟกานิสถานและถูกนำมาใช้ในสมัยก่อนการล่าหมาป่า ในปี 2002 นักเดินทางRory Stewartรายงานว่าสุนัขยังคงถูกใช้ในการล่าหมาป่าในพื้นที่ห่างไกล [426]

  • ดัชนีบทความที่เกี่ยวข้องกับอัฟกานิสถาน
  • โครงร่างของอัฟกานิสถาน

  1. ^ ชื่อที่ไม่ถูกต้องที่ได้รับการใช้เป็น Demonyms เป็นอัฟกานิสถาน[5]และAfghanistani [6]
  2. ^ หน่วยเสียง / f / فเกิดขึ้นเฉพาะในคำยืมในภาษาพาชโตซึ่งมักจะถูกแทนที่ด้วย / p / پ [b]ยังเป็น allophone ของ / p /ก่อนที่จะเปล่งเสียงพยัญชนะ; [v]เป็นคำพ้องเสียงของ / f /ก่อนที่จะเปล่งเสียงพยัญชนะในคำยืม

  1. ^ ขค "บทความสิบหกของปี 2004 รัฐธรรมนูญของอัฟกานิสถาน" ปี 2004 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 28 ตุลาคม 2013 สืบค้นเมื่อ13 มิถุนายน 2555 . ภาษา Pashto และ Dari เป็นภาษาราชการของรัฐ อุซเบกเติร์กเมนบาลูชิปาไซนูริสตานิและปามีรีนอกจากภาษาปัชโตและดารีซึ่งเป็นภาษาราชการที่สามในพื้นที่ที่คนส่วนใหญ่พูดภาษาเหล่านี้
  2. ^ "เอเชียใต้ :: ประเทศอัฟกานิสถาน - โลก Factbook - สำนักข่าวกรองกลาง"
  3. ^ “ รัฐธรรมนูญแห่งอัฟกานิสถาน” . กระทรวงการต่างประเทศสาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน. สืบค้นเมื่อ2 กันยายน 2563 . CS1 maint: พารามิเตอร์ที่ไม่พึงประสงค์ ( ลิงค์ )
  4. ^ ก ข ค "ประเทศข้อมูลส่วนตัว: อัฟกานิสถาน" (PDF) ห้องสมุดรัฐสภาประเทศศึกษาเกี่ยวกับอัฟกานิสถาน สิงหาคม 2551. สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 8 เมษายน 2557 . สืบค้นเมื่อ10 ตุลาคม 2553 .
  5. ^ Dictionary.com พจนานุกรมมรดกอเมริกันของภาษาอังกฤษฉบับที่สี่ Houghton Mifflin Company, 2004. Reference.com (สืบค้นเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2550).
  6. ^ Dictionary.com WordNet 3.0 มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน . Reference.com (สืบค้นเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2550). เก็บถาวร 28 มีนาคม 2014 ที่ Wayback Machine
  7. ^ ก ข “ รัฐธรรมนูญแห่งอัฟกานิสถาน” . 2547. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 20 กันยายน 2559 . สืบค้นเมื่อ16 กุมภาพันธ์ 2556 .
  8. ^ อัฟกานิสถาน | ความหมายในพจนานุกรมภาษาอังกฤษเคมบริดจ์ พจนานุกรมภาษาอังกฤษของเคมบริดจ์ ISBN 9781107660151.
  9. ^ a b c d e f g h i j k "อัฟกานิสถาน" . The World Factbook cia.gov . สืบค้นเมื่อ22 สิงหาคม 2561 .
  10. ^ "อัฟกานิสถานประชากรประมาณการ 1398" (PDF) องค์การสถิติกลาง . 2019. Archived (PDF)จากต้นฉบับเมื่อ 4 มิถุนายน 2019 . สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  11. ^ a b c d e ฉ "อัฟกานิสถาน" . กองทุนการเงินระหว่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ14 พฤศจิกายน 2561 .
  12. ^ "ดัชนีจินี" . ธนาคารโลก. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2557 . สืบค้นเมื่อ2 มีนาคม 2554 .
  13. ^ รายงานการพัฒนามนุษย์ในปี 2020 ถัดไปชายแดน: การพัฒนามนุษย์และ Anthropocene (PDF) โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ. 15 ธันวาคม 2563 หน้า 343–346 ISBN 978-92-1-126442-5. สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2563 .
  14. ^ การ ออกเสียงเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการดูดซึมโดยที่ / f / กลายเป็นอัลโลโฟนที่หลอมรวม [v] ก่อนเสียงพยัญชนะที่เปล่งออกมา
  15. ^ ก ข ค อัฟกานิสถาน - จอห์นฟอร์ด Shroder มหาวิทยาลัยเนบราสก้า Encarta ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2004 สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  16. ^ Dyson, Tim (2018), ประวัติศาสตร์ประชากรของอินเดีย: ตั้งแต่คนสมัยใหม่กลุ่มแรกจนถึงปัจจุบัน , สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด , หน้า 4–5, ISBN 978-0-19-882905-8; ฟิชเชอร์, ไมเคิลเอช (2018), ประวัติศาสตร์สิ่งแวดล้อมของอินเดีย: ตั้งแต่ยุคแรกสุดจนถึงศตวรรษที่ยี่สิบเอ็ด , สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ , p. 33, ISBN 978-1-107-11162-2
  17. ^ แอนโธนีเดวิดดับเบิลยู. (2550). ม้าล้อและภาษา: นักขี่ม้ายุคสำริดจากทุ่งหญ้ายูเรเชียสร้างโลกสมัยใหม่อย่างไร สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน หน้า 454. ISBN 978-0691058870.
  18. ^ มัลลอรี JP; อดัมส์ดักลาสคิว. (1997). สารานุกรมวัฒนธรรมอินโด - ยูโรเปียน (มีภาพประกอบ). เทย์เลอร์และฟรานซิส หน้า 310. ISBN 1884964982.
  19. ^ ตะวันออกไกลและออสเตรเลีย 2003 จิตวิทยากด. 14 มิถุนายน 2545. ISBN 9781857431339.
  20. ^ ก ข Qassem, Ahmad Shayeq (16 มีนาคม 2559). ของอัฟกานิสถานเสถียรภาพทางการเมือง: ฝันยังไม่เกิดขึ้น เส้นทาง ISBN 9781317184591.
  21. ^ ทอมเซ่น, ปีเตอร์ (2014), สงครามอัฟกานิสถาน , หน้า 41–2, ISBN 978-1610392624
  22. ^ Rashid, Ahmed (2000), Taliban , p. 187, ISBN 1-86064-417-1
  23. ^ "เห็นได้ชัดว่าชื่ออัฟกานิสถานได้มาจาก Asvakan, Assakenoi of Arrian ... " (Megasthenes and Arrian, p 180 ดูเพิ่มเติมที่: Alexander's Invasion of India, p 38; JW McCrindle)
  24. ^ "แม้แต่ชื่ออัฟกานิสถานก็เป็นชาวอารยันที่มาจาก Asvakayana ซึ่งเป็นกลุ่มสำคัญของ Asvakas หรือคนขี่ม้าที่ต้องได้รับตำแหน่งนี้จากการจัดการม้าสายพันธุ์ที่มีชื่อเสียง" (ดู: สำนักพิมพ์ความคิดและวัฒนธรรมของอินเดียในต่างประเทศหน้า 124, วิเวกานนท์เคนดราปราการ).
  25. ^ CF: "ชื่อของพวกเขา (อัฟกานิสถาน) หมายถึง 'นักรบ' ถูกมาจากภาษาสันสกฤต , Asvaหรือ Asvakaม้าและแสดงให้เห็นว่าประเทศของพวกเขาต้องได้รับการบันทึกไว้ในสมัยโบราณมันเป็นในวันปัจจุบันสำหรับ ม้าสายพันธุ์ที่เหนือกว่า Asvaka เป็นชนเผ่าสำคัญที่ตั้งถิ่นฐานทางเหนือไปยังแม่น้ำคาบูลซึ่งเสนอการต่อต้านอย่างกล้าหาญ แต่ไม่ได้ผลต่อแขนของอเล็กซานเดอร์ " (อ้างอิง: นิตยสารภูมิศาสตร์ของสก็อต, 2542, หน้า 275, Royal Scottish Geographical Society)
  26. ^ "ชาวอัฟกันเป็นชาวอัซคานีของกรีกคำนี้เป็นภาษาสันสกฤต Ashvakaแปลว่า" คนขี่ม้า " (อ้างถึง Sva, 1915, p 113, Christopher Molesworth Birdwood)
  27. ^ Cf: "ชื่อหมายถึงภาษาสันสกฤต Asvaka ในความรู้สึกของการเป็นนักรบและปรากฏขึ้นอีกครั้งนี้มีการปรับเปลี่ยนแทบจะใน Assakani หรือ Assakeni ประวัติศาสตร์ของการเดินทางของอเล็กซานเด " (Hobson-Jobson: คำศัพท์ที่เป็นทางการแองโกลอินเดียคำและวลี และคำศัพท์ทางนิรุกติศาสตร์. โดย Henry Yule, AD Burnell)
  28. ^ Majumdar ราเมชจันทรา (2520) [2495] อินเดียโบราณ (พิมพ์ซ้ำ) Motilal Banarsidass. หน้า 99. ISBN 978-8-12080-436-4.
  29. ^ ช. M.Kieffer (15 ธันวาคม 2526). "อัฟกานิสถาน" . สารานุกรมอิรานิกา (ฉบับออนไลน์). มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2013
  30. ^ โวเกลซาง, วิลเลม (2545). ชาวอัฟกัน ไวลีย์แบล็คเวลล์ หน้า 18. ISBN 0-631-19841-5. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2019 สืบค้นเมื่อ6 กรกฎาคม 2562 .
  31. ^ Nölle-Karimi, Christine (2020). "อัฟกานิสถานจนถึงปี 1747" . ในเรือเดินสมุทรเคท; เครเมอร์, Gudrun; มาตริงเก้, เดนิส; นาวาส, จอห์น; Rowson, Everett (eds.) สารานุกรมอิสลามสาม . Brill Online ISSN  1873-9830
  32. ^ โชว์ 2012พี 159.
  33. ^ Runion 2007หน้า 44-49.
  34. ^ จอร์จเออร์โดซี (1995). อินโดอารยันโบราณของเอเชียใต้: ภาษา, วัฒนธรรมทางวัตถุและเชื้อชาติ หน้า 321. ISBN 3110144476.
  35. ^ โชว์ 2012พี 255.
  36. ^ Nordland, Rod (29 สิงหาคม 2017). "อาณาจักรอุดตัน" . นิวยอร์กไทม์ส ISSN  0362-4331 สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2018 . สืบค้นเมื่อ18 พฤศจิกายน 2562 . อัฟกานิสถานได้รับการขนานนามว่าเป็น "สุสานแห่งจักรวรรดิ" มานานจนไม่มีความชัดเจนว่าใครเป็นผู้บัญญัติศัพท์ที่ไม่อาจโต้แย้งได้
  37. ^ "อัฟกานิสถาน: เป็นขุมทรัพย์สำหรับนักโบราณคดี" เวลา 26 กุมภาพันธ์ 2009 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 26 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ13 กรกฎาคม 2554 .
  38. ^ ริต้าไรท์ (2552). สินธุโบราณ: วิถีชีวิตเศรษฐกิจและสังคม หน้า 1. ISBN 978-0521576529. สืบค้นเมื่อ 28 มิถุนายน 2559 . สืบค้นเมื่อ11 ธันวาคม 2562 .
  39. ^ Kenoyer, โจนาธานมาร์ค (1998) เมืองโบราณของอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ หน้า 96
  40. Bry Bryant, Edwin F. (2001)การแสวงหาต้นกำเนิดของวัฒนธรรมเวท: การอภิปรายการย้ายถิ่นของอินโด - อารยัน สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด , ISBN  978-0-19-513777-4
  41. ^ "ประวัติศาสตร์ตามลำดับเหตุการณ์ของอัฟกานิสถาน - แหล่งกำเนิดของอารยธรรมคานธาราน" . Gandhara.com.au 15 กุมภาพันธ์ 2532. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 9 กันยายน 2555 . สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  42. ^ Gnoli, Gherado (1989). ความคิดของอิหร่านเรียงความเกี่ยวกับต้นกำเนิดของมัน Istituto italiano ต่อ il Medio ed Estremo Oriente หน้า 133. ... เขาจะได้รับแรงบันดาลใจจากนโยบายที่รุนแรงซึ่งตั้งใจจะต่อต้านอิทธิพลของ Median Magi และถ่ายโอน 'Avesta-Schule' จาก Arachosia ไปยัง Persia ดังนั้น Avesta จะมาถึงเปอร์เซียผ่าน Arachosia ในศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศักราช [... ] Alltough [... ] Arachosia น่าจะเป็นเพียงดินแดนบ้านเกิดแห่งที่สองของศาสนาโซโรอัสเตอร์ แต่ยังคงมีบทบาทสำคัญในภูมิภาคตะวันออกเฉียงใต้นี้ในประวัติศาสตร์ประเพณีโซโรอัสเตอร์
  43. ^ Gnoli, Gherado (1989). ความคิดของอิหร่านเรียงความในแหล่งกำเนิดของมัน Istituto italiano ต่อ il Medio ed Estremo Oriente หน้า 133. ข้อมูลทางภาษา [... ] พิสูจน์การปรากฏตัวของประเพณีโซโรอัสเตอร์ใน Arachosia ทั้งในยุค Achaemenian ในช่วงไตรมาสสุดท้ายของศตวรรษที่ 6 และในยุค Seleucid
  44. ^ "ARACHOSIA - สารานุกรมอิรานิกา" . iranicaonline.org สืบค้นเมื่อ19 กุมภาพันธ์ 2564 .
  45. ^ Runion 2007หน้า 44.
  46. ^ " 'อัฟกานิสถานและเส้นทางสายไหม: ที่ดินที่เป็นหัวใจของการค้าโลกโดย Bijan Omrani" UNAMA . 8 มีนาคม 2553.
  47. ^ "อัฟกานิสถาน - สายไหมถนนโครงการ" ยูเนสโก .
  48. ^ พริบ, André (2002). Al-Hind, ทำของอิสลามอินโดโลก: ยุคแรกอินเดียและการขยายตัวของศาสนาอิสลามศตวรรษที่ บริล หน้า 125. ISBN 0-391-04173-8. เก็บถาวรไปจากเดิมในวันที่ 1 ธันวาคม 2019 สืบค้นเมื่อ11 ธันวาคม 2562 .
  49. ^ "อัฟกานิสถานและอัฟกานิสถาน" . อับดุลไฮฮาบีบี . alamahabibi.com. 1969 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 23 ตุลาคม 2008 สืบค้นเมื่อ17 พฤศจิกายน 2558 .
  50. ^ ชาร์ลส์ฮิกแฮม (2014) สารานุกรมอารยธรรมเอเชียโบราณ . สำนักพิมพ์ Infobase. หน้า 141. ISBN 978-1-4381-0996-1.
  51. ^ "ก. - กษัตริย์ฮินดูแห่งคาบุล" . เซอร์เอลเลียตหือ ลอนดอน: แพคการ์ดมนุษยศาสตร์สถาบัน พ.ศ. 2410–2520 สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 8 เมษายน 2557 . สืบค้นเมื่อ18 กันยายน 2553 .
  52. ^ Hamd-Allah Mustawfi ของ Qazwin (1340) "การทางภูมิศาสตร์เป็นส่วนหนึ่งของ NUZHAT-AL-QULUB" แปลโดยผู้ชายเลอแปลก Packard Humanities Institute . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ19 สิงหาคม 2554 .
  53. ^ "เอ-ฮินดูกษัตริย์แห่งกรุงคาบูล (p.3)" เซอร์เอลเลียตหือ ลอนดอน: แพคการ์ดมนุษยศาสตร์สถาบัน พ.ศ. 2410–2520 ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ18 กันยายน 2553 .
  54. ^ Ewans 2002พี 22-23.
  55. ^ Richard F.Strand (31 ธันวาคม 2548). "ริชาร์ดสแตรนด์ของ Nuristan เว็บไซต์: ประชาชนและภาษา Nuristan" nuristan.info เก็บถาวรไปจากเดิมในวันที่ 1 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ2 มิถุนายน 2562 .
  56. ^ ริชาร์ดนีร็อป; Donald Seekins, eds. (2529). อัฟกานิสถาน: การศึกษาระดับประเทศ . การศึกษาพื้นที่ต่างประเทศมหาวิทยาลัยอเมริกัน หน้า 10.
  57. ^ Ewans 2002พี 23.
  58. ^ “ เมืองโลกในเอเชียกลาง” . คณะวอชิงตัน.edu. 29 กันยายน 2007 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 23 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ6 พฤษภาคม 2555 .
  59. ^ หน้า, ซูซาน (18 กุมภาพันธ์ 2552). "โอบามาของสงคราม: การปรับใช้ 17,000 เพิ่มเงินเดิมพันในอัฟกานิสถาน" ยูเอสเอทูเดย์ . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 13 พฤษภาคม 2554 . สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  60. ^ ช่วงเวลาของประวัติศาสตร์โลก: มุมมองของชาวละตินอเมริกา - หน้า 129
  61. ^ เอ็มไพร์สเตปป์ของ: ประวัติศาสตร์ของเอเชียกลาง - หน้า 465
  62. ^ โชว์ 2012 , PP. 92-93
  63. ^ ปรี 1997 , PP. 319, 321
  64. ^ Hanifi, Shah Mahmoud (15 กรกฎาคม 2019) Mountstuart Elphinstone ในเอเชียใต้: ไพโอเนียร์ของอาณานิคมของอังกฤษกฎ สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ISBN 9780190914400.
  65. ^ “ คุระสันต์” . สารานุกรมของศาสนาอิสลาม Brill. 2552 น. 55. ในยุคก่อนอิสลามและอิสลามตอนต้นคำว่า "Khurassan" มักมีการใช้คำที่กว้างกว่ามากซึ่งครอบคลุมถึงบางส่วนของภูมิภาคเอเชียกลางของโซเวียตและอัฟกานิสถานในปัจจุบัน
  66. ^ อิบันบัตตูตา (2004). เดินทางไปในเอเชียและแอฟริกา พ.ศ. 1325–1354 (พิมพ์ซ้ำ, ภาพประกอบฉบับที่เอ็ด) เส้นทาง หน้า 416. ISBN 978-0-415-34473-9. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 16 เมษายน 2017
  67. ^ มูฮัมหมัด Qasim ฮินดูชาห์ (1560) "บทที่ 200: แปลรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับฟิริชตาของประวัติศาสตร์" ประวัติความเป็นมาของประเทศอินเดีย 6 . เซอร์ HM Elliot ลอนดอน: Packard Humanities Institute หน้า 8. จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 26 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ22 สิงหาคม 2553 .
  68. ^ ก ข เอ็ดเวิร์ดกรัมบราวน์ "ประวัติวรรณกรรมแห่งเปอร์เซีย, เล่มที่ 4: Modern Times (1500-1924) บทที่สี่เค้าร่างของประวัติศาสตร์ของเปอร์เซียในช่วงสองศตวรรษ (AD 1722-1922)." Packard Humanities Institute . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ9 กันยายน 2553 .
  69. ^ “ อะหมัดชาห์ดูรานี” . สารานุกรมบริแทนนิกาออนไลน์ . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 4 เมษายน 2557 . สืบค้นเมื่อ9 กันยายน 2553 .
  70. ^ ฟรีดริชเอนเกลส์ (1857) "อัฟกานิสถาน" . แอนดี้ Blunden Cyclopaedia อเมริกาใหม่ฉบับ. I. ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 27 เมษายน 2014 สืบค้นเมื่อ25 สิงหาคม 2553 .
  71. ^ The Oxford Dictionary of Islam โดย John L. Esposito, น. 71
  72. ^ แทนเนอร์สตีเฟน (2552). อัฟกานิสถาน: ประวัติศาสตร์การทหารจาก Alexander the Great สงครามกับตอลิบาน ดาคาโปกด. หน้า 126. ISBN 978-0-306-81826-4.
  73. ^ นลวา, วาณิช (2552). ฮาริซิงห์นาลวา "แชมป์ของ Khalsaji" (1791-1837) หน้า 198. ISBN 978-81-7304-785-5.
  74. ^ Chahryar, Adle (2003). ประวัติความเป็นมาของอารยธรรมของเอเชียกลาง: การพัฒนาในทางตรงกันข้าม: จากสิบหกถึงกลางศตวรรษที่สิบเก้า ยูเนสโก. หน้า 296. ISBN 978-92-3-103876-1.
  75. ^ อินแกรมเอ็ดเวิร์ด (1980) "สหราชอาณาจักรของเกมที่ดี: บทนำ" ทบทวนประวัติศาสตร์ระหว่างประเทศ 2 (2): 160–171. ดอย : 10.1080 / 07075332.1980.9640210 . JSTOR  40105749 ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2016
  76. ^ ในการป้องกันบริติชอินเดีย: บริเตนใหญ่ในตะวันออกกลาง ค.ศ. 1775–1842 เก็บถาวรเมื่อวันที่ 6 มกราคม 2017 ที่ Wayback Machineโดย Edward Ingram Frank Cass & Co, London, 1984 ISBN  0714632465 p7-19
  77. ^ "อัฟกานิสถานผู้หญิงหวังสำหรับกำไรมากขึ้นภายใต้การบริหารงานใหม่ - อัฟกานิสถาน" ReliefWeb
  78. ^ "แผนรถไฟอัฟกานิสถานท่ามกลางข้อเสนอสำหรับผู้บริจาค" . ซีเอ็นเอ็น . 21 มกราคม 2545.
  79. ^ ไวแอตต์คริสโตเฟอร์ (2 กันยายน 2558). “ อัฟกานิสถานในมหาสงคราม”. กิจการเอเชีย . 46 (3): 387–410 ดอย : 10.1080 / 03068374.2015.1081001 . S2CID  159788830 .
  80. ^ Roberts, Jeffery J. (14 มิถุนายน 2546). ต้นกำเนิดของความขัดแย้งในอัฟกานิสถาน กลุ่มสำนักพิมพ์กรีนวูด. ISBN 9780275978785.
  81. ^ นิโคเซียฟรานซิสอาร์. (1997). " ' Drang Nach Osten' ยังคงดำเนินต่อไปเยอรมนีและอัฟกานิสถานในช่วงสาธารณรัฐไวมาร์" วารสารประวัติศาสตร์ร่วมสมัย . 32 (2): 235–257 ดอย : 10.1177 / 002200949703200207 . JSTOR  261243 S2CID  160565967
  82. ^ "อัฟกานิสถาน". สารานุกรมอเมริกานา . 25 . อเมริกานาคอร์ปอเรชั่น 2519 น. 24.
  83. ^ มูอัมหมัด, เฟย์ซี; McChesney, RD (1999). ภายใต้การล้อมกรุงคาบูล: บัญชี Fayz มูฮัมหมัดของ 1929 กบฏ สำนักพิมพ์ Markus Wiener หน้า 39, 40 ISBN 9781558761544. เก็บถาวรไปจากเดิมในวันที่ 4 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ15 มิถุนายน 2562 .
  84. ^ มูอัมหมัด, เฟย์ซี; McChesney, RD (1999). ภายใต้การล้อมกรุงคาบูล: บัญชี Fayz มูฮัมหมัดของ 1929 กบฏ สำนักพิมพ์ Markus Wiener หน้า 275, 276 ISBN 9781558761544. เก็บถาวรไปจากเดิมในวันที่ 4 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ15 มิถุนายน 2562 .
  85. ^ ฮาฟิซุลเลาะห์อีมาดี (2548). วัฒนธรรมและประเพณีของประเทศอัฟกานิสถาน กลุ่มสำนักพิมพ์กรีนวูด. หน้า 35. ISBN 0-313-33089-1. สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2560 . สืบค้นเมื่อ31 พฤษภาคม 2562 .
  86. ^ ก ข Eur (2002). ตะวันออกไกลและออสเตรเลีย 2003 จิตวิทยากด. หน้า 62. ISBN 978-1-85743-133-9.
  87. ^ Anthony Hyman (27 กรกฎาคม 2559). อัฟกานิสถานภายใต้การปกครองของสหภาพโซเวียต, 1964-1991 สปริงเกอร์. หน้า 46. ISBN 978-1-349-21948-3.
  88. ^ Ron Synovitz (18 กรกฎาคม 2546). "อัฟกานิสถาน: ประวัติศาสตร์ 1973 รัฐประหารหายไฟในความสัมพันธ์กับปากีสถาน" วิทยุฟรียุโรป / วิทยุเสรีภาพ สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 26 มิถุนายน 2019 . สืบค้นเมื่อ6 กรกฎาคม 2562 .
  89. ^ Ewans 2002พี 186-88.
  90. ^ Wadle, Ryan (1 ตุลาคม 2018). สงครามอัฟกานิสถาน: สารคดีและคู่มืออ้างอิง ABC-CLIO. ISBN 9781440857478.
  91. ^ ก ข Meher, Jagmohan (2004). อเมริกาสงครามอัฟกานิสถาน: ความสำเร็จที่ล้มเหลว หนังสือ Gyan หน้า 68–69, 94 ISBN 978-81-7835-262-6.
  92. ^ Hussain, Rizwan (2005). ปากีสถานและการเกิดขึ้นของอิสลามเข้มแข็งในอัฟกานิสถาน สำนักพิมพ์ Ashgate. หน้า 108–109 ISBN 978-0-7546-4434-7.
  93. ^ Rasanayagam, Angelo (2005). อัฟกานิสถาน: ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ IBTauris หน้า 73 . ISBN 978-1850438571. สืบค้นเมื่อ31 พฤษภาคม 2562 .
  94. ^ "อัฟกานิสถาน: 20 ปีนองเลือด" . BBC. 26 เมษายน 2541. เก็บถาวรจากต้นฉบับเมื่อ 17 กุมภาพันธ์ 2019 . สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  95. ^ โชว์ 2012พี 234.
  96. ^ Kalinovsky, Artemy M. (2011). ยาวลา: โซเวียตถอนตัวออกจากอัฟกานิสถาน สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด หน้า 25–28 ISBN 978-0-674-05866-8.
  97. ^ “ เรื่องราวของสหรัฐฯซีไอเอและตอลิบาน” . บรูไนไทม์ส . ปี 2009 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 5 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  98. ^ "ค่าใช้จ่ายของอัฟกานิสถาน 'ชัยชนะ' " เดอะเนชั่น . 2542. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 2 มีนาคม 2557 . สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  99. ^ ลาคิน่าเบธานี; Gleditsch, Nils Petter (2005). "การตรวจสอบแนวโน้มในการต่อสู้ทั่วโลก: ใหม่ชุดข้อมูลของรบตาย" (PDF) วารสารประชากรยุโรป . 21 (2–3): 154. ดอย : 10.1007 / s10680-005-6851-6 . S2CID  14344770 สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 6 ตุลาคม 2557 . สืบค้นเมื่อ1 มีนาคม 2560 .
  100. ^ Kakar, Mohammed (3 มีนาคม 1997). โซเวียตบุกอัฟกานิสถานและการตอบสนอง 1979-1982 สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ISBN 9780520208933. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 6 มกราคม 2017 . สืบค้นเมื่อ7 มกราคม 2560 . ชาวอัฟกันเป็นหนึ่งในเหยื่อรายล่าสุดของการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โดยมหาอำนาจ ชาวอัฟกานิสถานจำนวนมากถูกสังหารเพื่อปราบปรามการต่อต้านกองทัพของสหภาพโซเวียตซึ่งต้องการพิสูจน์ระบอบการปกครองของลูกค้าและบรรลุเป้าหมายในอัฟกานิสถาน
  101. ^ คลาสโรซานน์ (1994) ขยับขยายวงกลมของการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ผู้เผยแพร่ธุรกรรม หน้า 129. ISBN 978-1-4128-3965-5. ในระหว่างการแทรกแซงการปกครองของคอมมิวนิสต์เป็นเวลาสิบสี่ปีพลเรือนชาวอัฟกานิสถานประมาณ 1.5 ถึง 2 ล้านคนถูกสังหารโดยกองกำลังโซเวียตและพร็อกซีของพวกเขา - ระบอบคอมมิวนิสต์ทั้งสี่ในคาบูลและเยอรมันตะวันออกบัลแกเรียเช็กคิวบาชาวปาเลสไตน์อินเดียนแดงและคนอื่น ๆ ที่ ช่วยพวกเขา สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่การบาดเจ็บล้มตายจากการสู้รบหรือเหยื่อพลเรือนจากสงครามที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ กองกำลังคอมมิวนิสต์ของโซเวียตและท้องถิ่นแทบจะไม่โจมตีกลุ่มกองโจรที่กระจัดกระจายของกลุ่มต่อต้านอัฟกานิสถานยกเว้นในพื้นที่ยุทธศาสตร์ไม่กี่แห่งเช่นหุบเขา Panjsher แต่พวกเขาจงใจกำหนดเป้าหมายไปที่ประชากรพลเรือนโดยส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ชนบท
  102. ^ ไรส์แมนดับเบิลยูไมเคิล; Norchi ชาร์ลส์เอช"ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์และการยึดครองอัฟกานิสถานของสหภาพโซเวียต" (PDF) เก็บถาวร (PDF)จากเดิมในวันที่ 26 ตุลาคม 2016 สืบค้นเมื่อ7 มกราคม 2560 . ตามรายงานที่รายงานอย่างกว้างขวางพบว่ามีการดำเนินโครงการลดจำนวนประชากรจำนวนมากในจังหวัดอัฟกานิสถาน ได้แก่ Ghazni, Nagarhar, Lagham, Qandahar, Zabul, Badakhshan, Lowgar, Paktia, Paktika และ Kunar ... มีหลักฐานมากมายที่แสดงว่ามีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ชาวอัฟกานิสถานโดยการรวมพลังของสาธารณรัฐประชาธิปไตยอัฟกานิสถานและสหภาพโซเวียต
  103. ^ กู๊ดสัน, แลร์รี่พี. (2544). ของอัฟกานิสถานสงครามที่ไม่รู้จบ: ความล้มเหลวของรัฐในภูมิภาคการเมืองและการเพิ่มขึ้นของตอลิบาน สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยวอชิงตัน หน้า 5 . ISBN 978-0-295-98050-8.
  104. ^ "ทหารของพระเจ้า: สงครามเย็น (ตอนที่ 1/5)" . ซีเอ็นเอ็น. ปี 1998 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 29 กรกฎาคม 2013 สืบค้นเมื่อ11 ตุลาคม 2554 .
  105. ^ ยูนิเซฟ ,ที่ดินเหมือง: มฤตยูมรดก ที่จัดเก็บ 5 สิงหาคม 2013 ที่เครื่อง Wayback
  106. ^ "ระเบิดในอัฟกานิสถาน: ทศวรรษเก่าอันตราย" Defenseindustrydaily.com. วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2010 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 11 มกราคม 2014 สืบค้นเมื่อ6 พฤษภาคม 2555 .
  107. ^ "โครงการรับผู้ลี้ภัยสำหรับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียใต้" . สำนักประชากรผู้ลี้ภัยและการย้ายถิ่นฐาน สืบค้นเมื่อ 22 มกราคม 2560 . สืบค้นเมื่อ29 ธันวาคม 2556 .
  108. ^ "อัฟกานิสถาน: ที่ดินเหมืองแร่จากอัฟกานิสถานสงครามโซเวียตทิ้งมรดกขม (ส่วนที่ 2)" RadioFreeEurope / RadioLiberty
  109. ^ ฮารูน, ซานะ (2551). "การเพิ่มขึ้นของศาสนาอิสลาม Deobandi ในจังหวัดชายแดนตะวันตกเฉียงเหนือและผลกระทบในอินเดียอาณานิคมของอินเดียและปากีสถาน พ.ศ. 2457-2539" วารสาร Royal Asiatic Society . 18 (1): 66–67. ดอย : 10.1017 / S1356186307007778 . JSTOR  27755911 S2CID  154959326
  110. ^ "อัฟกานิสถาน: ประวัติศาสตร์ - สารานุกรมโคลัมเบีย " . Infoplease.com. 11 กันยายน 2544. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 10 สิงหาคม 2555 . สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  111. ^ 'Mujahidin vs. Communists: Revisiting the battle of Jalalabad and Khost Archived 2 August 2018 at the Wayback Machine . โดย Anne Stenersen: กระดาษที่นำเสนอในการประชุม COIN ในอัฟกานิสถาน: From Mughals to the American , Peace Research Institute Oslo (PRIO), 12–13 February 2012. สืบค้น 1 February 2018.
  112. ^ โชว์ 2012 , PP. 239, 244
  113. ^ Amin Saikal (13 พฤศจิกายน 2547). อัฟกานิสถานสมัยใหม่: ประวัติศาสตร์การต่อสู้และการอยู่รอด (2006 1st ed.) IB Tauris & Co Ltd. , London New York หน้า 352. ISBN 978-1-85043-437-5.
  114. ^ ก ข "มือเปื้อนเลือดอดีตโหดในกรุงคาบูลของอัฟกานิสถานและมรดกของการยกเว้นโทษ" ฮิวแมนไรท์วอทช์ . 7 กรกฎาคม 2548. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 12 ธันวาคม 2552.
  115. ^ GUTMAN, Roy (2008): เราพลาดเรื่องราวไปได้อย่างไร: Osama Bin Laden, กลุ่มตอลิบานและการหักหลังของอัฟกานิสถาน, การบริจาคของสถาบันสันติภาพแห่งสหรัฐอเมริกา, 1st ed., Washington DC
  116. ^ "หล่อเงา: อาชญากรรมสงครามและอาชญากรรมต่อมนุษยชาติ: 1978-2001" (PDF) โครงการยุติธรรมของอัฟกานิสถาน 2548. เก็บจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 4 ตุลาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  117. ^ ขคง "อัฟกานิสถาน: การสังหารหมู่ใน Mazar-i Sharif (บทที่ II: ความเป็นมา)" . ฮิวแมนไรท์วอทช์ . พฤศจิกายนปี 1998 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 2 พฤศจิกายน 2008 สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  118. ^ "หล่อเงา: อาชญากรรมสงครามและอาชญากรรมต่อมนุษยชาติ: 1978-2001" (PDF) โครงการยุติธรรมของอัฟกานิสถาน 2548 น. 63. เก็บจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 4 ตุลาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  119. ^ Matinuddin, คามาลตอลิบานปรากฏการณ์อัฟกานิสถาน 1994-1997 , Oxford University Press , (1999), PP. 25-26
  120. ^ ก ข "เอกสารรายละเอียดปีที่สนับสนุนชาวปากีสถานตอลิบานหัวรุนแรง" . มหาวิทยาลัยจอร์จวอชิงตัน 2550. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม 2556.
  121. ^ อัฟกานิสถาน: ลำดับเหตุการณ์มกราคม 1995 - กุมภาพันธ์ 1997 (PDF) (รายงาน) คณะกรรมการตรวจคนเข้าเมืองและผู้ลี้ภัยของแคนาดา กุมภาพันธ์ 2540. ที่เก็บถาวร (PDF)จากต้นฉบับวันที่ 12 ตุลาคม 2560 . สืบค้นเมื่อ28 กุมภาพันธ์ 2561 .
  122. ^ Coll,สงครามผี (นิวยอร์ก: เพนกวิน, 2005), 14
  123. ^ รายละเอียดประเทศ: อัฟกานิสถาน (เผยแพร่เมื่อสิงหาคม 2551) เก็บถาวร 25 มิถุนายน 2018 ที่ Wayback Machine (หน้า 3) หอสมุดแห่งชาติ. สืบค้นเมื่อ 13 กุมภาพันธ์ 2561.
  124. ^ Skain, Rosemarie (2002). ผู้หญิงในอัฟกานิสถานภายใต้ตอลิบาน แมคฟาร์แลนด์. หน้า 41. ISBN 978-0-7864-1090-3.
  125. ^ * เจมส์เกอร์สเตนซาน; Lisa Getter (18 พฤศจิกายน 2544). "อร่าบุชที่อยู่ของรัฐของอัฟกานิสถานผู้หญิง" ลอสแองเจลิสไทม์ส . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 10 ตุลาคม 2555 . สืบค้นเมื่อ14 กันยายน 2555 .
    • “ สิทธิสตรีในกลุ่มตอลิบานและยุคหลังตอลิบาน” . ผู้หญิงคนหนึ่งในบรรดาขุนศึก พีบีเอส . 11 กันยายน 2550. สืบค้นเมื่อ 14 มกราคม 2556 . สืบค้นเมื่อ14 กันยายน 2555 .
  126. ^ ราชิด, อาเหม็ด (2545). ตอลิบาน: อิสลาม, น้ำมันและเกมใหม่ที่ดีที่สุดในเอเชียกลาง IBTauris หน้า 253. ISBN 978-1-86064-830-4.
  127. ^ Gargan, Edward A (ตุลาคม 2544). "การสังหารหมู่ตอลิบานที่ระบุไว้สำหรับ UN" . ชิคาโกทริบู สืบค้นเมื่อ 16 กันยายน 2554 . สืบค้นเมื่อ24 พฤศจิกายน 2553 .
  128. ^ "รายงานที่เป็นความลับของสหประชาชาติรายละเอียดการฆาตกรรมของชาวบ้านพลเรือน" Newsday . newsday.org. 2544. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 18 พฤศจิกายน 2545 . สืบค้นเมื่อ12 ตุลาคม 2544 .
  129. ^ UN กล่าวว่ากลุ่มตอลิบานอดอยากหิวโหยเนื่องจากวาระทางทหาร Associated Press, 7 มกราคม 2541,เก็บถาวรจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 13 กันยายน 2018 , สืบค้นเมื่อ7 กรกฎาคม 2019
  130. ^ กู๊ดสัน, แลร์รี่พี. (2545). ของอัฟกานิสถานสงครามที่ไม่รู้จบ: ความล้มเหลวของรัฐในภูมิภาคการเมืองและการเพิ่มขึ้นของตอลิบาน สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยวอชิงตัน หน้า 121 . ISBN 978-0-295-98111-6.
  131. ^ "Re-สร้างอัฟกานิสถาน: กลับไป Istalif" เอ็นพีอาร์. 1 สิงหาคม 2002 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 23 ตุลาคม 2013
  132. ^ Marcela Grad Massoud: ภาพเหมือนใกล้ชิดของผู้นำอัฟกานิสถานในตำนาน (1 มีนาคม 2552 ed.) สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเว็บสเตอร์ หน้า 310.
  133. ^ “ อาเหม็ดชาห์มัซซูด” . ประวัติคอมมอนส์ ปี 2010 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 25 มกราคม 2014 สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  134. ^ มาเลย์วิลเลียม (2552). สงครามอัฟกานิสถาน พัลเกรฟมักมิลลัน หน้า 288. ISBN 978-0-230-21313-5.
  135. ^ Rashid, Ahmed (11 กันยายน 2544). "ผู้นำฝ่ายต่อต้านอัฟกานิสถานกลัวระเบิดตาย" . โทรเลข ลอนดอน. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2556.
  136. ^ "ชีวิตภายใต้ตอลิบานตัดสองทาง " CSM 20 กันยายน 2544เก็บเมื่อ 30 ธันวาคม 2556 ที่ Wayback Machine
  137. ^ "กองพล 055" . ซีเอ็นเอ็น. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2013
  138. ^ Rory McCarthy ในอิสลามาบัด (17 ตุลาคม 2544) "ข้อเสนอใหม่ของบินลาดิน" . เดอะการ์เดียน . ลอนดอน. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2013 สืบค้นเมื่อ17 กรกฎาคม 2555 .
  139. ^ 'ทรัมป์โทรออกปากีสถานอินเดียในขณะที่เขาคำมั่นสัญญาว่าจะต่อสู้เพื่อชนะ' ในอัฟกานิสถาน ที่จัดเก็บ 1 กันยายน 2017 ที่เครื่อง Wayback CNN, 24 สิงหาคม 2560. สืบค้น 1 กันยายน 2560.
  140. ^ "WPO โพลล์: อัฟกานิสถานสาธารณะโด่งเสียอัลกออิดะห์ตอลิบาน" 30 มกราคม 2549. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มกราคม 2560 . สืบค้นเมื่อ2 มกราคม 2560 . เปอร์เซ็นต์ที่มากพอ ๆ กันรับรองการปรากฏตัวของกองทัพสหรัฐฯในอัฟกานิสถาน ร้อยละแปดสิบสามกล่าวว่าพวกเขามีมุมมองที่ดีต่อ "กองทัพสหรัฐฯในประเทศของเรา" (39% เป็นที่ชื่นชอบมาก) มีเพียง 17% ที่มีมุมมองที่ไม่เอื้ออำนวย
  141. ^ "อัฟกานิสถานฟิวเจอร์ส: แห่งชาติสำรวจความคิดเห็นของประชาชน" (PDF) 29 มกราคม 2558 น. 4. จัดเก็บ (PDF)จากเดิมในวันที่ 29 มีนาคม 2017 สืบค้นเมื่อ2 มกราคม 2560 . เจ็ดสิบเจ็ดเปอร์เซ็นต์สนับสนุนการปรากฏตัวของกองกำลังสหรัฐฯ 67 เปอร์เซ็นต์กล่าวว่ากองกำลังของ NATO / ISAF นั้นเหมือนกันมากกว่า แม้จะมีความวุ่นวายของประเทศ แต่แปดใน 10 กล่าวว่าเป็นเรื่องดีที่สหรัฐฯจะขับไล่กลุ่มตอลิบานในปี 2544 และยังกล่าวโทษกลุ่มตอลิบานหรืออัลกออิดะห์ต่อความรุนแรงของประเทศมากกว่าร้อยละ 53 มากกว่าโทษสหรัฐฯ 12 เปอร์เซ็นต์. หลังเป็นประมาณครึ่งหนึ่งของปี 2555 ซึ่งสอดคล้องกับการลดลงอย่างรวดเร็วในการติดตั้งในสหรัฐฯ
  142. ^ ไทเลอร์แพทริค (8 ตุลาคม 2544). "ชาติท้าทาย: การโจมตี; สหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักรตีอัฟกานิสถานเล็งไปที่ฐานและค่ายผู้ก่อการร้าย; บุชเตือน 'ตอลิบานจะจ่ายราคา' " นิวยอร์กไทม์ส สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 11 เมษายน 2557 . สืบค้นเมื่อ28 กุมภาพันธ์ 2553 .
  143. ^ สหประชาชาติคณะมนตรีความมั่นคง ความละเอียด 1386 S / RES / 1386 (2544) 31 พฤษภาคม 2544 สืบค้น 21 กันยายน 2550 - ( UNSCR 1386 )
  144. ^ "คณะเผยแผ่ของสหรัฐอเมริกาในอัฟกานิสถาน" . Nato.usmission.gov. สืบค้นเมื่อ 21 ตุลาคม 2553 . สืบค้นเมื่อ14 พฤศจิกายน 2553 .
  145. ^ “ วิกฤตผู้ลี้ภัยของอัฟกานิสถาน” . MERIP . 24 กันยายน 2544.
  146. ^ "อัฟกานิสถาน: พลเรือนตกอยู่ในความเสี่ยง" . แพทย์ไร้พรมแดน - สหรัฐอเมริกา
  147. ^ Makhmalbaf, Mohsen (1 พฤศจิกายน 2544). "แขนขาไม่มีร่างกาย: โลกไม่แยแสกับโศกนาฏกรรมอัฟกานิสถาน" ทบทวนรายเดือน .
  148. ^ "สร้างอัฟกานิสถานขึ้นใหม่" . ย้อนกลับไปยังความหวัง
  149. ^ "ญี่ปุ่นเสนอให้ความช่วยเหลือ 'หัก' อัฟกานิสถาน" ซีเอ็นเอ็น . 15 มกราคม 2545.
  150. ^ "สร้างอัฟกานิสถาน: บทบาทของสหรัฐ" มหาวิทยาลัยสแตนฟอ
  151. ^ Fossler, Julie "USAID อัฟกานิสถาน" . อัฟกานิสถาน. usaid.gov. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม 2010 สืบค้นเมื่อ14 พฤศจิกายน 2553 .
  152. ^ "ของแคนาดามีส่วนร่วมในอัฟกานิสถาน: Backgrounder" อัฟกานิสถาน. gc.ca. 9 กรกฎาคม 2010 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 15 ธันวาคม 2010 สืบค้นเมื่อ14 พฤศจิกายน 2553 .
  153. ^ "ปากีสถานถูกกล่าวหาว่าช่วยเหลือตอลิบาน" . ข่าวเอบีซี 31 กรกฎาคม 2008 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 21 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ28 กันยายน 2553 .
  154. ^ คริลลี่ร็อบ; Spillius, Alex (26 กรกฎาคม 2553). "Wikileaks: ปากีสถานที่ถูกกล่าวหาว่าช่วยให้ตอลิบานในการโจมตีอัฟกานิสถาน" โทรเลข ลอนดอน. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 29 มกราคม 2014 สืบค้นเมื่อ28 กันยายน 2553 .
  155. ^ "ประธานาธิบดีอัฟกานิสถานการ์ฟิลาเดลได้รับเสรีภาพเหรียญ" ข่าวการกุศล (PND) .
  156. ^ Howard Adelman (15 เมษายน 2559). ยืดเยื้อแทนที่ในเอเชีย: ไม่มีสถานที่ที่จะโทรหาที่บ้าน เทย์เลอร์และฟรานซิส หน้า 167. ISBN 978-1-317-07407-6.
  157. ^ "กองทหารต่างชาติที่เหลือในอัฟกานิสถาน" . 15 ตุลาคม 2558 - ทาง www.bbc.co.uk.
  158. ^ เวลา 11:38 น. 18 พฤษภาคม 2018 "ขณะนี้มีทหารอยู่ในอัฟกานิสถานกี่คน" . กองกำลังเครือข่าย
  159. ^ "การรักษาความปลอดภัยมากเป็นอัฟกานิสถาน looms เลือกตั้งประธานาธิบดี" BBC . 4 เมษายน 2557. สืบค้นเมื่อ 21 ตุลาคม 2561 . สืบค้นเมื่อ21 ตุลาคม 2561 .
  160. ^ "อัฟกานิสถานลงคะแนนในการเลือกตั้งประธานาธิบดีประวัติศาสตร์" BBC . 5 เมษายน 2557. สืบค้นเมื่อ 21 ตุลาคม 2561 . สืบค้นเมื่อ21 ตุลาคม 2561 .
  161. ^ Shalizi และ Harooni, Hamid และ Mirwais (4 เมษายน 2014) "แลนด์มาร์คอัฟกานิสถานเลือกตั้งประธานาธิบดีจัดขึ้นภายใต้เงาของความรุนแรง" HuffPost . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2559 . สืบค้นเมื่อ21 ตุลาคม 2561 .
  162. ^ "อัฟกานิสถานในอนาคต: ใครเป็นใครในการเลือกตั้งประธานาธิบดีสำคัญ" NBC News . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2019 สืบค้นเมื่อ7 ตุลาคม 2562 .
  163. ^ "ประธานาธิบดีอัฟกานิสถาน Ashraf Ghani เปิดตัวแคมเปญหลังจากขม" เดอะการ์เดียน . สืบค้นเมื่อ 21 เมษายน 2558 . สืบค้นเมื่อ12 เมษายน 2558 .
  164. ^ "สหรัฐฯยุติสงครามในอัฟกานิสถานอย่างเป็นทางการ" (ออนไลน์) ข่าว CBA Associated Press. 28 ธันวาคม 2557. สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2557 . สืบค้นเมื่อ28 ธันวาคม 2557 .
  165. ^ Sune Engel Rasmussen ในคาบูล (28 ธันวาคม 2557) "นาโตจะสิ้นสุดลงปฏิบัติการรบในอัฟกานิสถาน" เดอะการ์เดียน . คาบูล. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 2 มกราคม 2558 . สืบค้นเมื่อ11 มกราคม 2558 .
  166. ^ "สหรัฐฯอย่างเป็นทางการจบลงสงครามในอัฟกานิสถาน" ข่าวซีบีเอ สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2557 . สืบค้นเมื่อ12 เมษายน 2558 .
  167. ^ "ทีเอสจี IntelBrief: อัฟกานิสถาน 16.0" กลุ่ม Soufan สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2018 . สืบค้นเมื่อ27 กันยายน 2561 .
  168. ^ "พลเรือนอัฟกานิสถาน" . มหาวิทยาลัยบราวน์. 2558. สืบค้นเมื่อ 6 กันยายน 2558 . สืบค้นเมื่อ3 กันยายน 2558 .
  169. ^
    • "จำนวนศพ - ตัวเลขผู้เสียชีวิตหลังจาก 10 ปีของ 'สงครามกับความหวาดกลัว' - อิรักอัฟกานิสถานปากีสถาน" เก็บถาวร 30 เมษายน 2015 ที่Wayback Machine (PDF) โดยIPPNW , PGSและPSR , ฉบับสากลครั้งแรก (มีนาคม 2015)
    • Gabriela Motroc (7 เมษายน 2558). "สงครามสหรัฐกับความหวาดกลัวมีข่าวฆ่า 1.3 ล้านคนในทศวรรษที่ผ่านมา" รีวิวแห่งชาติออสเตรเลีย . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2015
    • "220,000 ฆ่าตายในสงครามสหรัฐในอัฟกานิสถาน 80,000 ในประเทศปากีสถาน: รายงาน" เดลี่ไท 30 มีนาคม 2015 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 5 พฤษภาคม 2015
  170. ^ * "สหรัฐฯแผนที่" Pubs.usgs.gov ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
    • "เอเชียใต้: ข้อมูลโครงการและงานวิจัย" สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 1 มีนาคม 2558 . สืบค้นเมื่อ2 มีนาคม 2558 .
    • "แผนที่แสดงธรณีวิทยาน้ำมันและก๊าซทางธรณีวิทยาและจังหวัดของเอเชียใต้ (รวมอัฟกานิสถาน)" สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ2 มีนาคม 2558 .
    • "โรงเรียนนานาชาติศึกษาแห่งมหาวิทยาลัยวอชิงตันแจ็คสัน: ศูนย์เอเชียใต้" . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 2 เมษายน 2558 . สืบค้นเมื่อ2 มีนาคม 2558 .
    • "Syracruse University: The South Asia Center" . 26 มีนาคม 2556. สืบค้นเมื่อ 26 มีนาคม 2558 . สืบค้นเมื่อ2 มีนาคม 2558 .
    • “ ศูนย์เอเชียใต้ศึกษา” . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2550 . สืบค้นเมื่อ2 มีนาคม 2558 .
  171. ^ "องค์ประกอบของทางภูมิศาสตร์ภูมิภาคแมโคร (เนลตัล) ทางภูมิศาสตร์ย่อยภูมิภาคและเลือกทางเศรษฐกิจและการจัดกลุ่มอื่น ๆ" UNdata . 26 เมษายน 2554. สืบค้นเมื่อ 13 กรกฎาคม 2554 . สืบค้นเมื่อ13 กรกฎาคม 2554 .
  172. ^ "อัฟกานิสถาน" . สารานุกรมบริแทนนิกา . สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2553 . สืบค้นเมื่อ17 มีนาคม 2553 .
  173. ^ Tan, Anjelica (18 กุมภาพันธ์ 2020). “ ยุทธศาสตร์ใหม่สำหรับเอเชียกลาง” . TheHill . ดังที่ประธานาธิบดีอัชราฟกานีของอัฟกานิสถานกล่าวว่าอัฟกานิสถานเป็นประเทศในเอเชียกลาง
  174. ^ อัฟกานิสถาน | ความหมายในพจนานุกรมภาษาอังกฤษเคมบริดจ์ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. ISBN 9781107619500.
  175. ^ นีลิส, เจสัน (19 พฤศจิกายน 2553). เครือข่ายการส่งและการค้าชาวพุทธในยุคแรก: การเคลื่อนย้ายและการแลกเปลี่ยนภายในและภายนอกพรมแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือของเอเชียใต้ บริล ISBN 978-9004181595.
  176. ^ "คัดลอกเก็บ" ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2020 สืบค้นเมื่อ17 มิถุนายน 2563 .CS1 maint: สำเนาที่เก็บถาวรเป็นหัวเรื่อง ( ลิงค์ )
  177. ^ "เนื้อที่ (ตร.ว. )" . ดัชนีชี้วัดการพัฒนาโลก . ธนาคารโลก. ปี 2011 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 29 ตุลาคม 2013 สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  178. ^ "ซีไอเอ Factbook - บริเวณ: 41" ซีไอเอ. 26 พฤศจิกายน 2534. สืบค้นจากต้นฉบับวันที่ 31 มกราคม 2557 . สืบค้นเมื่อ4 กุมภาพันธ์ 2555 .
  179. ^ แครีแกลดสโตน (2544). เยือนอัฟกานิสถานอีกครั้ง สำนักพิมพ์โนวา หน้า 121. ISBN 978-1-59033-421-8.
  180. ^ a b c d e f g h ตะวันออกไกลและออสเตรเลีย 2003 จิตวิทยากด. 13 มิถุนายน 2545. ISBN 9781857431339.
  181. ^ Whitehead, Kim (21 ตุลาคม 2557). อัฟกานิสถาน . ไซมอนและชูสเตอร์ ISBN 9781633559899.
  182. ^ https://cropwatch.unl.edu/documents/Forests%20of%20Afghanistan.pdf
  183. ^ "ประวัติศาสตร์ของการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมใน Sistan ลุ่มน้ำ 1976-2005" (PDF) เก็บถาวร (PDF)จากเดิมในวันที่ 7 สิงหาคม 2007 สืบค้นเมื่อ20 กรกฎาคม 2550 .
  184. ^ ก ข "อัฟกานิสถานแม่น้ำทะเลสาบ - อัฟกานิสถานเว็บไซต์" www.afghanistans.com .
  185. ^ "หิมะตกในอัฟกานิสถาน: ภัยธรรมชาติ" . นาซ่า. 3 กุมภาพันธ์ 2006 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 30 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ6 พฤษภาคม 2555 .
  186. ^ "หิมะอาจจะสิ้นสุดฤดูแล้งอัฟกานิสถาน แต่ looms ฤดูหนาวขม" สำนักข่าวรอยเตอร์ 18 มกราคม 2012 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 30 ธันวาคม 2013
  187. ^ "การบริหารจัดการน้ำฉิบหายของอัฟกานิสถานสุขเพื่อนบ้าน" ทืจอ 15 มิถุนายน 2553. สืบค้นเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2553 . สืบค้นเมื่อ14 พฤศจิกายน 2553 .
  188. ^ Crone, Anthony J. (เมษายน 2550). แผ่นดินไหวก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงในอัฟกานิสถาน (PDF) (รายงานทางเทคนิค) การสำรวจทางธรณีวิทยาของสหรัฐ เอกสารข้อเท็จจริง FS 2007–3027 สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 27 กรกฎาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ14 ตุลาคม 2554 .
  189. ^ “ ภัยจากแผ่นดินไหว” . โครงการ USGS ในอัฟกานิสถาน การสำรวจทางธรณีวิทยาของสหรัฐฯ 1 สิงหาคม 2554. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 4 ตุลาคม 2554 . สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  190. ^ " 'เซเว่นตายแผ่นดินไหวหินอัฟกานิสถาน" ข่าวบีบีซี . 19 เมษายน 2010 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 31 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  191. ^ เบ็ค, Hylke E. ; ซิมเมอร์มันน์นิคลอสอี.; แม็ควิคาร์ทิมอาร์; เวอร์โกโพแลน, โนเอมิ; เบิร์ก, อเล็กซิส; Wood, Eric F. (30 ตุลาคม 2018). "ในปัจจุบันและอนาคตKöppenภูมิอากาศประเภท-Geiger แผนที่ที่มีความละเอียด 1 กม." ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ 5 : 180214. Bibcode : 2018NatSD ... 580214B . ดอย : 10.1038 / sdata.2018.214 . PMC  6207062 PMID  30375988
  192. ^ "อัฟกานิสถาน | ประวัติ, แผนที่, ธงทุนประชากรและภาษา" สารานุกรมบริแทนนิกา. สืบค้นเมื่อ23 มีนาคม 2564 .
  193. ^ Kladnik, Drago (1 กันยายน 2017) ระเบียงภูมิทัศน์ Založba ZRC ISBN 9789610500193.
  194. ^ ก ข ค กริตซ์เนอร์เจฟฟรีย์เอ; Shroder, John F. (14 มิถุนายน 2552). อัฟกานิสถาน Second Edition สำนักพิมพ์ Infobase. ISBN 9781438104805.
  195. ^ "อัฟกานิสถานชีวิตทั้งพืชและสัตว์ - อัฟกานิสถานเว็บไซต์" www.afghanistans.com .
  196. ^ ก ข ค วาฮับ, Shaista; Youngerman, Barry (14 มิถุนายน 2550). ประวัติโดยย่อของอัฟกานิสถาน สำนักพิมพ์ Infobase. ISBN 9781438108193.
  197. ^ แกรนแธม HS; ดันแคน, ก.; อีแวนส์ TD; โจนส์ KR; เบเยอร์, ​​HL; ชูสเตอร์, R.; วอลสตันเจ; เรย์เจซี; โรบินสัน JG; แคลโลว, ม.; เคลเมนท์ที.; คอสตา, HM; เดเจมมิส, ก.; เอลเซนประชาสัมพันธ์; เออร์วินเจ.; ฟรังโกพี; โกลด์แมนอี; Goetz, S.; แฮนเซน, ก.; ฮอฟสแวง, จ.; Jantz, P.; ดาวพฤหัสบดีส.; คัง, ก.; แลงแฮมเมอร์พี; ลอแรนซ์, WF; ลีเบอร์แมน, S.; ลิงค์กี้, ม.; มัลฮี, ย.; แม็กซ์เวลล์เอส; เมนเดซ, ม.; มิตเตอร์ไมเออร์, R.; เมอร์เรย์นิวเจอร์ซีย์; พอสซิงแฮม, H.; Radachowsky, J.; ซาทชิ, ส.; แซมเปอร์, ค.; ซิลเวอร์แมนเจ; ชาปิโร, ก.; สตราสเบิร์ก, บี; สตีเวนส์ที.; สโตกส์, E. ; เทย์เลอร์, อาร์.; ฉีกท.; ทิซาร์ด, R.; Venter, O.; วิสคอนติ, ป.; วังส.; วัตสัน, JEM (2020). "การปรับเปลี่ยน Anthropogenic ของป่าหมายถึงเพียง 40% ของป่าที่เหลืออยู่มีความสมบูรณ์ของระบบนิเวศสูง - เสริมวัสดุ" การสื่อสารธรรมชาติ 11 (1): 5978. ดอย : 10.1038 / s41467-020-19493-3 . ISSN  2041-1723 PMC  7723057 PMID  33293507 .
  198. ^ " "โอกาสประชากรโลก - การแบ่งประชากร" " ประชากร . un.org . กรมเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติกองประชากร. สืบค้นเมื่อ9 พฤศจิกายน 2562 .
  199. ^ " "โดยรวมประชากรทั้งหมด "- โลกอนาคตประชากร: 2019 Revision" (xslx) ประชากร.un.org (ข้อมูลที่กำหนดเองได้มาจากเว็บไซต์) กรมเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติกองประชากร. สืบค้นเมื่อ9 พฤศจิกายน 2562 .
  200. ^ "NSIA ประมาณการอัฟกานิสถานประชากรที่ 32.9M" TOLOnews .
  201. ^ "อัฟกานิสถานประชากร 2,020 (ประชากร, Maps, กราฟ)" 2020 ประชากรโลกโดยประเทศ 26 เมษายน 2020 สืบค้นเมื่อ13 มิถุนายน 2563 .
  202. ^ ก ข "อัฟกานิสถานประชากรประมาณการ 2020" Worldmeters. ในปี 2020 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 26 พฤศจิกายน 2020 สืบค้นเมื่อ27 พฤศจิกายน 2563 .
  203. ^ "อัฟกานิสถาน - สำนักอ้างอิงประชากร" . สำนักอ้างอิงประชากร . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 2 ธันวาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ29 ธันวาคม 2552 .
  204. ^ วิกรมเมศรา, ปิยะศิริ; Sehgal, Jag; เมห์ราน, ฟาร์ฮัด; โนรูซี่, ลาดาน; Eisazadeh, Saeid. "ผู้ประกอบการในอัฟกานิสถานอิหร่าน: ประวัติและผลกระทบ" (PDF) สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ . สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2018.
  205. ^ นาเซียร์, จามาลอับดุล; อัคทาร์, Sohail; ไซดี, ไซอาริฟอาเหม็ด; รานี, อันดลีบ; บาโนะ, ฮินะ; Hinde, Andrew (16 ตุลาคม 2019). "คือที่ผ่านมาอัฟกานิสถานสำรวจข้อมูลที่เหมาะสมสำหรับการวิเคราะห์ความอุดมสมบูรณ์หรือไม่การตรวจสอบในระดับภูมิภาคขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์ของการยับยั้งปัจจัย" PLoS ONE 14 (10): e0223111 รหัสไปรษณีย์ : 2019PLoSO..1423111 น . ดอย : 10.1371 / journal.pone.0223111 . PMC  6795489 PMID  31618275
  206. ^ “ รากเหง้าของความตึงเครียดทางชนเผ่าในอัฟกานิสถาน” . ดิอีโคโนมิสต์
  207. ^ Bodetti ออสติน "จะเกิดอะไรขึ้นกับภาษาประจำชาติของอัฟกานิสถาน" . อลาราบี .
  208. ^ ก ข Afroz นาซี; นาจิบ, มอสก้า; Smart!, Culture (1 ธันวาคม 2556). ประเทศอัฟกานิสถาน - วัฒนธรรมสมาร์ท !: สำคัญคู่มือศุลกากรและวัฒนธรรม คูเปอราร์ด. ISBN 9781857336801.
  209. ^ มูลนิธิเอเชีย อัฟกานิสถานในปี 2018: การสำรวจของอัฟกานิสถานผู้คน เก็บถาวร 7 สิงหาคม 2019 ที่ Wayback Machine
  210. ^ Khan, M. Ilyas (12 กันยายน 2558). "การย้ายไปยังภาษาอูรดูของปากีสถานที่สับสน" - ทาง www.bbc.co.uk.
  211. ^ ก ข "บทที่ 1: ความผูกพันทางศาสนา" . ชาวมุสลิมในโลก: ความสามัคคีและความหลากหลาย โครงการศาสนาและชีวิตสาธารณะของPew Research Center 9 สิงหาคม 2555. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2559 . สืบค้นเมื่อ22 สิงหาคม 2561 .
  212. ^ ก ข “ ศาสนาในอัฟกานิสถาน” . คณะกรรมการสวีเดนสำหรับอัฟกานิสถาน (SCA)
  213. ^ อิซาดี้ไมเคิล (2545–2560) "บทที่ 1: องค์ประกอบทางศาสนาของอัฟกานิสถาน" . Gulf2000.columbia.edu . สืบค้นเมื่อ 22 ธันวาคม 2560 . สืบค้นเมื่อ22 สิงหาคม 2561 .
  214. ^ Majumder, Sanjoy (25 กันยายน 2546). "ซิกข์ต่อสู้ในอัฟกานิสถาน" . ข่าวบีบีซี . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2009 สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  215. ^ Lavina Melwani "ชาวฮินดูละทิ้งอัฟกานิสถาน" . ศาสนาฮินดูวันนี้ สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2550 . สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  216. ^ "อัฟกานิสถาน: ซิกข์สร้างใหม่ gurdwaras" Religioscope 25 สิงหาคม 2548.
  217. ^ NC Aizenman (27 มกราคม 2548). "อัฟกานิสถานยิวกลายเป็นหนึ่งในประเทศและเท่านั้น" วอชิงตันโพสต์ สืบค้นเมื่อ 16 พฤษภาคม 2554 . สืบค้นเมื่อ19 พฤษภาคม 2555 .
  218. ^ USSD สำนักประชาธิปไตยสิทธิมนุษยชนและแรงงาน (2552) “ International Religious Report 2009” . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2009 สืบค้นเมื่อ6 มีนาคม 2553 .CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  219. ^ "คริสเตียนในอัฟกานิสถาน: ชุมชนแห่งศรัทธาและความกลัว" . เดอร์ส 20 มีนาคม 2549. สืบค้นเมื่อ 27 มกราคม 2555 . สืบค้นเมื่อ25 เมษายน 2562 .
  220. ^ Karimi อาลี "เมืองต่างๆสามารถช่วยอัฟกานิสถานได้หรือไม่" .
  221. ^ ก ข “ ไขศิลปะการทอพรมของอัฟกานิสถาน” . www.aljazeera.com .
  222. ^ "อัฟกานิสถานประชากรประมาณการ 1398" (PDF) องค์การสถิติกลาง . พ.ศ. 2562 . สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  223. ^ "ชีวประวัติผู้พิพากษาศาลฎีกา" . supremecourt.gov.af . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2558.
  224. ^ "ฐานข้อมูล" . afghan-bios.info สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 2 ตุลาคม 2558 . สืบค้นเมื่อ1 ตุลาคม 2558 .
  225. ^ "ดัชนีการรับรู้การทุจริตผลปี 2559" . ความโปร่งใสนานาชาติ . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2017 . สืบค้นเมื่อ30 พฤศจิกายน 2560 .
  226. ^ "การทุจริตอย่างกว้างขวางในอัฟกานิสถานสำรวจ UNODC ระบุว่า" UNODC.org 19 มกราคม 2010 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 16 เมษายน 2014 สืบค้นเมื่อ14 พฤศจิกายน 2553 .
  227. ^ "อัฟกานิสถานประธาน Ashraf Ghani และคู่แข่งอับดุลลาห์อับดุลลาห์จัดการการเข้าถึงพลังงานร่วมกัน" ดอยช์เวลล์ สืบค้นเมื่อ17 พฤษภาคม 2563 .
  228. ^ "อัฟกานิสถานประธานและตีคู่แข่งพลังร่วมกันจัดการหลังจากก๊กเป็นเวลาหลายเดือน" สำนักข่าวรอยเตอร์ สืบค้นเมื่อ17 พฤษภาคม 2563 ..
  229. ^ "ถาม - ตอบ: Loya jirga คืออะไร" . ข่าวบีบีซี . 1 กรกฎาคม 2545. สืบค้นเมื่อ 23 พฤษภาคม 2562 . สืบค้นเมื่อ2 มิถุนายน 2562 .
  230. ^ โชว์ 2012พี 295.
  231. ^ "Loya Jirga อนุมัติ US-อัฟกานิสถานจัดการการรักษาความปลอดภัยขอให้การ์ที่จะลงนาม" ซีเอ็นเอ็น. 17 พฤศจิกายน 2556. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2562 . สืบค้นเมื่อ2 มิถุนายน 2562 .
  232. ^ "อัฟกันต่อต้านความรุนแรงในการสำรวจความคิดเห็นร้ายแรง" ข่าวบีบีซี . 21 ตุลาคม 2018. สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2018 . สืบค้นเมื่อ16 พฤศจิกายน 2561 .
  233. ^ "อัฟกานิสถาน 'หวยผล' " อัฟกานิสถาน 2010 . สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 10 มกราคม 2558 . สืบค้นเมื่อ10 มกราคม 2558 .
  234. ^ Cooper, Helene (2 พฤศจิกายน 2552). "การ์ Gets คำใหม่เป็นอัฟกานิสถานแสถูกทิ้ง" นิวยอร์กไทม์ส สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 11 พฤษภาคม 2554 . สืบค้นเมื่อ4 กุมภาพันธ์ 2555 .
  235. ^ "2014 ผลการเลือกตั้งอัฟกานิสถาน" คณะกรรมการการเลือกตั้งอิสระของอัฟกานิสถาน สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2018 . สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  236. ^ a b Barfield 2012 , น. 301.
  237. ^ "Rawa รูปภาพ: พวกเขามีความรับผิดชอบในโศกนาฏกรรมของอัฟกานิสถาน" RAWA สืบค้นเมื่อ 19 ตุลาคม 2553 . สืบค้นเมื่อ11 ตุลาคม 2553 .
  238. ^ https://www.boell.de/sites/default/files/Afghanistan_s_Parliament_in_the_Making-Endf.pdf
  239. ^ "ผู้หญิงในรัฐสภา: การจำแนกโลก" . Ipu.org 30 พฤศจิกายน 2009 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 28 มีนาคม 2014 สืบค้นเมื่อ29 ธันวาคม 2552 .
  240. ^ “ พรรคการเมืองในอัฟกานิสถาน” . สถานทูตอังกฤษคาบูล สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 3 กรกฎาคม 2554 . สืบค้นเมื่อ6 กรกฎาคม 2562 .
  241. ^ เซียเออร์เรห์มาน "อัฟกานิสถานเห็นพรรคการเมืองใหม่ตั้งตัว" . ออนไลน์เอเชียกลาง. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2014
  242. ^ แอนนาลาร์สัน "พรรคการเมืองในอัฟกานิสถาน" (PDF) สถาบันสันติภาพแห่งสหรัฐอเมริกา หน้า 1–3. Archived (PDF)จากต้นฉบับเมื่อ 8 สิงหาคม 2019 . สืบค้นเมื่อ6 กรกฎาคม 2562 .
  243. ^ "จังหวัดอัฟกานิสถาน" . ข่าว Ariana ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2019 สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  244. ^ Ahmed, Azam (8 ธันวาคม 2555). "สำหรับเจ้าหน้าที่อัฟกานิสถานโอกาสของความตายมาพร้อมกับดินแดน" นิวยอร์กไทม์ส ISSN  0362-4331 สืบค้นเมื่อ 19 ตุลาคม 2560 . สืบค้นเมื่อ7 เมษายน 2560 .
  245. ^ "อธิบายการเลือกตั้งคณะกรรมการการเลือกตั้งอิสระของอัฟกานิสถาน" . Iec.org.af. 9 ตุลาคม 2004 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 27 สิงหาคม 2010 สืบค้นเมื่อ4 กุมภาพันธ์ 2555 .
  246. ^ เจมี่โบเม็กซ์; เกรซ Buencamino; เดโบราห์คิมเบิล "การประเมินกรอบการกำกับดูแลเทศบาลของอัฟกานิสถาน" (PDF) Urban Institute Center on International Development and Governance. Archived (PDF)จากต้นฉบับเมื่อ 4 กรกฎาคม 2019 . สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  247. ^ Dupree 1997หน้า 642.
  248. ^ "ฮิลลารีคลินตันกล่าวว่าอัฟกานิสถาน 'พันธมิตรนอกนาโต' " ข่าวบีบีซี . 7 กรกฎาคม 2555. สืบค้นเมื่อ 5 กรกฎาคม 2562 . สืบค้นเมื่อ4 กรกฎาคม 2562 .
  249. ^ “ สนธิสัญญามิตรภาพ” . www.mea.gov.in สืบค้นเมื่อ31 ธันวาคม 2563 .
  250. ^ "คณะมนตรีความมั่นคงของราชบัณฑิตสถานประกอบการของสหประชาชาติสนับสนุนภารกิจในอัฟกานิสถานเป็นระยะเวลา 12 เดือนเริ่มต้น" สหประชาชาติ. 28 มีนาคม 2545. สืบค้นเมื่อ 21 กรกฎาคม 2549 . สืบค้นเมื่อ28 กรกฎาคม 2562 .
  251. ^ "ใจเด็ดสนับสนุนภารกิจ: ข้อมูลสำคัญและตัวเลข" (PDF) NATO มิถุนายน 2019 ที่จัดเก็บ (PDF)จากเดิมในวันที่ 7 สิงหาคม 2019 สืบค้นเมื่อ28 กรกฎาคม 2562 .
  252. ^ กลาสช์ไมค์ "ชื่อ USACE TAA พนักงานวิศวกรด้านบน" กองทัพ . กองทัพสหรัฐฯ. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2559 . สืบค้นเมื่อ22 พฤศจิกายน 2559 .
  253. ^ CJ Radin (พฤศจิกายน 2551). "อัฟกานิสถานแห่งชาติกองกำลังรักษาความปลอดภัยแห่งสงคราม" (PDF) ยาวสงครามวารสาร เก็บถาวร (PDF)จากเดิมในวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2012 สืบค้นเมื่อ25 พฤษภาคม 2562 .
  254. ^ "หน่วยงานด้านความมั่นคงที่ผิดปกติของอัฟกานิสถาน" . BBC. 14 สิงหาคม 2554. สืบค้นเมื่อ 25 กันยายน 2562 . สืบค้นเมื่อ25 พฤษภาคม 2562 .
  255. ^ "ส่ายเสียชีวิตในอัฟกานิสถานเปิดเผย" 25 มกราคม 2019. เก็บถาวรจากต้นฉบับวันที่ 25 มกราคม 2019 . สืบค้นเมื่อ25 มกราคม 2562 .
  256. ^ "รายงานยาเสพติดโลก UNODC 2010, หน้า 43" (PDF) . เก็บถาวร (PDF)จากเดิมในวันที่ 19 ธันวาคม 2011 สืบค้นเมื่อ30 พฤศจิกายน 2554 .
  257. ^ แวนด้าเฟลบับ - บราวน์ (1 ธันวาคม 2552). ยิงขึ้น: เหล็กกล้าและสงครามกับยาเสพติด สถาบันกด Brookings หน้า 113. ISBN 978-0-8157-0450-8. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 19 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ26 พฤษภาคม 2562 .
  258. ^ David Greene (พิธีกรฉบับเช้า), Hayatullah Hayat (ผู้ว่าการจังหวัด Helmand ประเทศอัฟกานิสถาน), Tom Bowman (ผู้สื่อข่าว), Dianne Feinstein (วุฒิสมาชิกสหรัฐ, ประธาน Caucus on International Narcotics Control) (6 กรกฎาคม 2559) ผู้ว่าการอัฟกานิสถานต้องการให้รัฐบาลควบคุม Poppy Crop (การออกอากาศทางวิทยุ) เอ็นพีอาร์. เหตุการณ์เกิดขึ้นเวลา 0:10 น. สืบค้นเมื่อ 7 กรกฎาคม 2559 . สืบค้นเมื่อ6 กรกฎาคม 2559 . การผลิตงาดำของอัฟกานิสถาน…คิดเป็นกว่า 91 เปอร์เซ็นต์ของเฮโรอีนของโลก
  259. ^ "อัฟกานิสถาน" . ผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 16 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ16 เมษายน 2562 .
  260. ^ "อัฟกานิสถานลงมา 3 คะแนนกดดัชนีเสรีภาพ" TOLOnews. 19 เมษายน 2019 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 19 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ28 กรกฎาคม 2562 .
  261. ^ "นักข่าวอัฟกานิสถานใบหน้าที่เพิ่มขึ้นการโจมตีและภัยคุกคาม '- รายงาน" เดอะการ์เดียน . สืบค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2558 . สืบค้นเมื่อ21 มกราคม 2558 .
  262. ^ "ความรุนแรงต่อผู้สื่อข่าวกระชากในอัฟกานิสถานในปี 2017" วิทยุฟรียุโรป / วิทยุเสรีภาพ สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2017 . สืบค้นเมื่อ25 กรกฎาคม 2560 .
  263. ^ ก ข "อัฟกานิสถาน: ไม่มีประเทศสำหรับผู้หญิง | วันสตรีสากล | Al Jazeera" อัลจาซีรา. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 5 มกราคม 2019 สืบค้นเมื่อ5 มกราคม 2562 .
  264. ^ "240 คดีฆ่าเกียรติยศที่บันทึกไว้ในอัฟกานิสถาน" . khaama.com. 9 มิถุนายน 2556. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ23 ธันวาคม 2556 .
  265. ^ "AIHRC: 400 ข่มขืนฆ่าเกียรติจดทะเบียนในอัฟกานิสถานในรอบ 2 ปี" latinbusinesstoday.com. 10 มิถุนายน 2013 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2015 สืบค้นเมื่อ23 ธันวาคม 2556 .
  266. ^ Ahmadzai, Aria (7 ตุลาคม 2559). "ชุมชน LGBT ที่อยู่ภายใต้การคุกคามของความตาย" - ทาง www.bbc.co.uk
  267. ^ "อัฟกานิสถาน | ศักดิ์ศรีความน่าเชื่อถือของมนุษย์" . www.humandignitytrust.org .
  268. ^ " 'ปลอมชีวิต': เป็นเกย์ในอัฟกานิสถาน" RadioFreeEurope / RadioLiberty
  269. ^ "ความสัมพันธ์ LGBT ที่ผิดกฎหมายใน 74 ประเทศพบว่าการวิจัย" อิสระ 17 พฤษภาคม 2559. สืบค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2562 . สืบค้นเมื่อ3 มิถุนายน 2562 .
  270. ^ "อัฟกานิสถาน: การกระทำอื่น ๆ ที่จำเป็นในการหยุดการฆ่าของสิทธิมนุษยชน" ข่าวสหประชาชาติ. สืบค้นเมื่อ14 สิงหาคม 2563 .
  271. ^ Mehrotra, Kartikay "การ์ดึงดูดนักอินเดียอิงค์เป็นความล่าช้าในพันล้านดอลลาร์สหรัฐสนธิสัญญาสกัดกั้น" สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 11 ตุลาคม 2017 . สืบค้นเมื่อ23 พฤษภาคม 2560 .
  272. ^ "รายชื่อสนาม :: GDP - องค์ประกอบโดยภาคของแหล่งกำเนิด - โลก Factbook - สำนักข่าวกรองกลาง" www.cia.gov .
  273. ^ "ตอลิบานอัฟกานิสถานจับเป็น $ 1 ล้านล้านในความมั่งคั่งเครื่องจักร" Bloomberg LP 20 ตุลาคม 2558. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2017 . สืบค้นเมื่อ23 พฤษภาคม 2560 .
  274. ^ "อัตราดอกเบี้ยตัดในสถานที่ที่ธนาคารกลางกล่าวว่า" TOLOnews . ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2019 สืบค้นเมื่อ28 พฤษภาคม 2562 .
  275. ^ "ฟอลส์อัฟกานิสถานเมื่อเทียบกับดอลลาร์โดย 3% ในเดือน" TOLOnews. 18 เมษายน 2019 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 19 เมษายน 2019 สืบค้นเมื่อ28 พฤษภาคม 2562 .
  276. ^ Gall, Carlotta (7 กรกฎาคม 2553). "อัฟกานิสถาน บริษัท กล่าวว่าสหรัฐไม่ได้จ่ายเงินให้พวกเขา" นิวยอร์กไทม์ส สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อ 2 เมษายน 2556 . สืบค้นเมื่อ30 กันยายน 2554 .
  277. ^ "เว็บไซต์อย่างเป็นทางการคาบูลเมืองใหม่" DCDA ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ4 กุมภาพันธ์ 2555 .
  278. ^ “ เมืองกาซีอามานุลเลาะห์ข่าน” . najeebzarab.af. ปี 2009 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 29 เมษายน 2013 สืบค้นเมื่อ15 สิงหาคม 2554 .
  279. ^ "กรณีศึกษา: Aino Mina" . Designmena.com. สืบค้นจากต้นฉบับเมื่อวันที่ 6 มกราคม 2557 . สืบค้นเมื่อ4 กุมภาพันธ์ 2555 .
  280. ^ เมืองอัฟกานิสถานที่มีมนุษยธรรม? โดย Ann Marlowe ใน Forbes 2 กันยายน 2552เก็บเมื่อ 31 ธันวาคม 2013 ที่ Wayback Machine
  281. ^ ไมเคิลสปราก "อัฟกานิสถานประเทศโปรไฟล์" (PDF) usaid.gov เก็บถาวร (PDF)จากเดิมในวันที่ 1 พฤษภาคม 2017 สืบค้นเมื่อ23 พฤษภาคม 2560 .
  282. ^ “ การเติบโตทางเศรษฐกิจ” . USAID. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2013 สืบค้นเมื่อ25 กันยายน 2554 .
  283. ^ "ยอดขายของพรมที่มีชื่อเสียงของอัฟกานิสถานคลี่คลายขณะที่ทวีความรุนแรงสงคราม" 12 เมษายน 2561 - ทาง uk.reuters.com
  284. ^ "การเข้าถึงกราฟพลังงาน" . wits.worldbank.org/ . สืบค้นเมื่อ13 มิถุนายน 2563 .
  285. ^ “ เกษตรกรรม” . USAID. ที่เก็บถาวรจากเดิมเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2013 สืบค้นเมื่อ23 พฤษภาคม 2560 .
  286. ^ "ปลดล็อคศักยภาพเกษตรเพื่อการเจริญเติบโตของอัฟกานิสถาน" ธนาคารโลก .
  287. ^ "AAN Q & A: การจัดตั้งอุตสาหกรรม - ข้อเท็จจริงเบื้องต้นเกี่ยวกับเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยฝิ่นของอัฟกานิสถาน" เครือข่ายนักวิเคราะห์ของอัฟกานิสถาน 11 กรกฎาคม 2560. สืบค้นจากต้นฉบับวันที่ 7 สิงหาคม 2562 . สืบค้นเมื่อ10 สิงหาคม 2562 .
  288. ^ "ปัจจุบันอัฟกานิสถานเป็นแหล่งที่มาของกัญชาอันดับต้น ๆ ของโลก: UN" 31 มีนาคม 2553 - ทาง www.reuters.com
  289. ^ "อัฟกานิสถานทองสีแดงสีเหลือง 'เรียกว่าดีที่สุดในโลก" ข่าวอาหรับ . 22 ธันวาคม 2562.
  290. ^ "หญ้าฝรั่นอัฟกานิสถานที่ดีที่สุดในโลก" . TOLOnews .
  291. ^ "การผลิต Saffron สูงเป็นประวัติการณ์ในอัฟกานิสถาน" ซินหัว .
  292. ^ ก ข Peters, Steven G. (ตุลาคม 2550). การประเมินเบื้องต้นของแหล่งแร่ที่ไม่ใช่เชื้อเพลิงของอัฟกานิสถาน พ.ศ. 2550 (PDF) (รายงานทางเทคนิค) โครงการ USGS อัฟกานิสถาน / การสำรวจทางธรณีวิทยาของสหรัฐ / การสำรวจทางธรณีวิทยาของอัฟกานิสถาน เอกสารข้อเท็จจริง 2550–3063 สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 27 กรกฎาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  293. ^ ก ข "แร่ธาตุในอัฟกานิสถาน" (PDF) สำรวจทางธรณีวิทยาของอังกฤษ สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 26 กรกฎาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ4 ธันวาคม 2553 .
  294. ^ ก ข "อัฟกล่าวว่าทีมสหรัฐพบแร่ขนาดใหญ่ที่มีศักยภาพ" ข่าวบีบีซี . 14 มิถุนายน 2010 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 9 สิงหาคม 2013 สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  295. ^ O'Hanlon, Michael E. "เงินฝากสามารถให้ความช่วยเหลือในอัฟกานิสถาน" จัด เก็บเมื่อ 23 กันยายน 2554 ที่ Wayback Machine , The Brookings Institution Archived 26 มกราคม 2018 ที่ Wayback Machine , 16 มิถุนายน 2010
  296. ^ Klett, TR (มีนาคม 2549). การประเมินแหล่งปิโตรเลียมที่ยังไม่ถูกค้นพบของอัฟกานิสถานตอนเหนือปี 2549 (PDF) (รายงานทางเทคนิค) USGS- อัฟกานิสถานกระทรวงเหมืองแร่และอุตสาหกรรมร่วมทีมประเมินทรัพยากรน้ำมันและก๊าซ เอกสารข้อเท็จจริง 2549–3031 สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 27 กรกฎาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  297. ^ "สัญญาณอัฟกานิสถาน '$ 7 พันล้าน' การจัดการน้ำมันกับจีน" 28 ธันวาคม 2554. สืบค้นเมื่อ 30 ธันวาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ29 ธันวาคม 2556 .
  298. ^ "แร่ฟอร์จูนเนอร์ของอัฟกานิสถาน" . สถาบันการทูตสิ่งแวดล้อมและรายงานความมั่นคง. ปี 2011 ที่จัดเก็บจากเดิมในวันที่ 12 ธันวาคม 2013 สืบค้นเมื่อ16 ธันวาคม 2556 .
  299. ^ ทักเกอร์, Ronald D. (2011). แร่ธาตุดินหายากธรณีเคมีและการประเมินทรัพยากรเบื้องต้นของ Khanneshin Carbonatite Complex จังหวัด Helmand ประเทศอัฟกานิสถาน (PDF) (รายงานทางเทคนิค) USGS. รายงานเปิดไฟล์ 2011–1207 สืบค้นจากต้นฉบับ (PDF)เมื่อ 27 กรกฎาคม 2556 . สืบค้นเมื่อ13 ตุลาคม 2554 .
  300. ^ "จีนไม่ใช่สหรัฐฯมีแนวโน้มที่จะได้รับประโยชน์จากแร่เศรษฐีของอัฟกานิสถาน " การเงินประจำวัน